افشای راز کهکشان‌های خالی از ماده‌ی تاریک
افشای راز کهکشان‌های خالی از ماده‌ی تاریک
مجله علمی ایلیاد - گم شدن ماده‌ی تاریک از کهکشان‌های خاص را می‌توان با اثر پارگی کشندی توضیح داد؛ «نیروهای گرانش ناشی از کهکشان‌های عظیم کناری، می‌توانند کهکشان‌های کوچک‌تر را تکه پاره کنند.»
در سال ۲۰۱۶ تیمی بین‌المللی از محققین با استفاده از داده‌های هابل و دیگر تلسکوپ‌ها برای اولین بار نشان دادند که یک کهکشان در نزدیکی ما وجود دارد که بخش اعظمی از ماده‌ی تاریک خود را از دست داده است. این کهکشان «NGC 1052-DF2» نام دارد و تناقض آن با مدل‌های پذیرفته شده‌ی کهکشان‌ها، ستاره‌شناسان را به حیرت واداشته است.
در واقع ستاره‌شناسان معتقدند که بدون ماده‌ی تاریک، نیروی گرانش کافی برای شکل‌گیری کهکشان وجود نخواهد داشت. یک سال پس از این کشف، یک کهکشان دیگر بدون ماده‌ی تاریک کشف شد و شک و تردید دانشمندان را چند برابر کرد.
اکنون داده‌های جدید تلسکوپ هابل دلیل عدم وجود ماده‌ی تاریک در کهکشان NGC 1052-DF4 در فاصله‌ی ۴۵ میلیون سال نوری از زمین را توضیح داده است. «میریا مونتس» از دانشگاه نیو سوث‌ولز استرالیا سرپرست تیم ستاره‌شناسان بین‌المللی این تحقیق بوده است. آن‌ها کشف کردند که احتمالاً می‌توان ماده‌ی تاریک گم شده از کهکشان‌ها را به پارگی کشندی ربط داد. در واقع نیروهای گرانش کهکشان عظیم‌الجثه‌ی «NGC 1035» توانسته باعث از هم پاشیدن کهکشان NGC 1052-DF4 شود. در حین انجام این فرآیند، ماده‌ی تاریک کهکشان از بین رفته است.
تا کنون از بین رفتن ماده‌ی تاریک به صورت راز باقی مانده بود، زیرا این موضوع فقط در کهکشان‌های خیلی کم نور در دوردست رصد شده است. مونتس می‌گوید: «ما از هابل به دو روش استفاده کردیم تا توانستیم برهم‌کنش کهکشان‌ها بر یکدیگر را مشاهده کنیم.»
تصاویر باکیفیت تلسکوپ هابل کمک بزرگی به این کشف کرده است، ولی تلسکوپ‌های GTC و IAC80 در جزایر قناری اسپانیا نیز تکمیل کننده‌ی اطلاعات هابل بوده‌اند.
ستاره‌شناسان در این تحقیق با بررسی خوشه‌های کروی موجود در کهکشان مورد مطالعه، به کشفیات خود دست یافتند. به عقیده‌ی ستاره‌شناسان، این خوشه‌ها در زمان‌هایی که ستاره‌زایی شدت دارد، تشکیل می‌شوند و به کهکشان شکل می‌دهند. فشرده بودن و نورانی بودن این خوشه‌ها باعث می‌شود بتوان آن‌ها را به راحتی رصد کرد و به کمک آن‌ها بتوان به خصوصیات کهکشان میزبان دست یافت.
ستاره‌شناسان با مطالعه‌ی نورهای ناشی از کهکشان NGC 1052-DF4 توانسته‌اند شواهد مربوط به نیروهای کشندی را کشف کنند. در واقع آن‌ها عواقب یک رخداد پارگی را رصد کرده‌اند. آن‌ها اینچنین نتیجه‌گیری کرده‌اند که نواحی مرکزی کهکشان، دست نخورده باقی مانده است و تنها ۷ درصد از جرم ستاره‌ای موجود در کهکشان تحت تاثیر نیروهای کشندی کهکشان مجاور قرار گرفته‌اند.
این نتیجه به این معنی است که ماده‌ی تاریک کهکشان که فشردگی کمتری نسبت به ستاره‌ها دارد، در گذشته از کهکشان حذف شده‌اند و اکنون ستاره‌های ساکن لایه‌های بیرونی کهکشان در حال خالی شدن هستند.