آیا امکان پیشگیری از تغییرات اقلیمی وجود دارد؟
آیا امکان پیشگیری از تغییرات اقلیمی وجود دارد؟
مجله علمی ایلیاد - طبیعت تجهیزاتی در اختیار زمین قرار داده است که بتواند کربن را از روی خود جمع‌آوری کند و به این ترتیب، انسان نیز به کمک آن‌ها می‌تواند با تغییرات اقلیمی مقابله کند. در کنار این مکنده‌های کربن، انسان نیز نمونه‌هایی را به‌صورت مصنوعی ساخته است که به کمک یکدیگر می‌توانند کربن را از اتمسفر حذف کنند. پرسش اینجا است که آیا این کار می‌تواند نسبت به هزینه‌ای که دارد، کارایی داشته باشد و آیا می‌تواند روند تغییرات اقلیمی را کندتر کند؟
دکتر «سابین فوس» دو سال گذشته را به دنبال پاسخ این پرسش‌ها بوده است. وی مسئول یک گروه تحقیقاتی در موسسه‌ی تحقیقاتی مرکاتور است و همچنین عضو گروه تحقیقاتی است که سازمان ملل در مورد تغییرات اقلیمی تشکیل داده است. پس از اینکه در توافق‌نامه‌ی آب و هوایی پاریس، بر روی نگه داشتن گرمایش زمین تا زیر ۱.۵ درجه‌ی سانتی‌گراد توافق شد، فوس و همکارانش مامور شدند تا استراتژی بهتر برای حذف کربن از هوا را پیدا کنند تا به کمک آن دستیابی به اهداف توافق‌نامه‌ی پاریس ممکن شود.
درخت‌کاری مجدد جنگل‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از مکنده‌های طبیعی کربن در نظر گرفته شود. تعداد زیاد درختان می‌توانند دی‌اکسیدکربن را از اتمسفر جمع‌آوری کنند و در فرآیند فوتوسنتز خود مورد استفاده قرار دهند. بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۹ در مجله‌ی Science چاپ شده بود، کاشت ۱۰۰۰ میلیارد درخت می‌تواند ۲۰۵ میلیارد تُن کربن را از زمین جمع‌آوری کند. این مقدار کربن در واقع دو‌سوم کربنی است که بشر پس از شروع انقلاب صنعتی، وارد اتمسفر کرده است.
مدیریت زمین‌های کشاورزی نیز یکی دیگر از راهبردهای حذف کربن از اتمسفر است و با خطر کم، کارایی خوبی دارد. سازمان‌های غیرانتفاعی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، به این نتیجه رسیده‌اند که تعویض زراعت به سمت محصولاتی که کربن بیشتری برای فوتوسنتز نیاز دارند، می‌تواند به میزان خوبی برای جمع‌آوری کربن از اتمسفر مفید عمل کند.
با این احوالات، روش‌های طبیعی حذف کربن از اتمسفر با هدف تامین غذا برای انسان‌های زمین تا حدودی تناقض دارد. به همین خاطر، رویکردهای تکنولوژیکی جدیدی برای حذف کربن از اتمسفر توسعه یافته‌اند که هر کدام به روش خاص خود این کار را انجام می‌دهند. البته هیچکدام از تکنولوژی‌هایی که در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته‌اند، تا کنون در مقیاس بزرگ تولید نشده‌اند؛ زیرا همگی گران‌قیمت هستند و به طور متوسط برای حذف هر تُن دی‌اکسیدکربن از هوا، ۴۰۰ دلار هزینه در بر دارند.
در آمریکا برای کاهش میزان کربن موجود در هوا، در بخش‌های مختلف کشور استراتژی‌های متفاوتی به کار گرفته شده است. در غرب آمریکا از مدیریت زمین‌های زراعی بیشتر استفاده شده، در شمال‌غرب از سنگ‌های بازالتی به منظور جذب کربن هوا استفاده شده و در میدان‌های نفتی نیز از تکنولوژی‌ها و افراد متخصص برای حذف کربن از هوا استفاده شده است. کشورهای دیگر نیز باید از ترکیب روش‌های مختلف برای به حداقل رساندن انتشارات کربنی خود استفاده کنند.
در هر حال، هنوز نمی‌توان گفت که امکان حذف کامل کربن اضافی از اتمسفر وجود دارد یا خیر؟ ولی لازم است تلاش‌های بیشتری در این زمینه صورت گیرد تا شاید بتوان از تغییرات اقلیمی جلوگیری کرد.