کشف منظومه‌ای نزدیک و منحصربه‌فرد
کشف منظومه‌ای نزدیک و منحصربه‌فرد
مجله علمی ایلیاد - سیستم سیاره‌ای «TOI-178» یک سیستم ۷.۱ میلیارد ساله است که شش سیاره را در خود جای داده است. پنج سیاره از این مجموعه به طرزی غیرمعمول حول ستاره‌ی میزبان خود می‌چرخند. نحوه‌ی گردش این سیاره‌ها می‌تواند شواهد جدیدی در مورد شکل‌گیری و تکامل سیاره‌ها را در اختیار دانشمندان قرار دهد.
ستاره‌ی TOI-178 یک ستاره از نوع K است که در فاصله‌ی ۲۰۵ سال نوری از زمین و در صورت فلکی مجسمه‌ساز قرار دارد. نام‌های دیگر این ستاره عبارت‌اند از «TIC 251848941» و «TYC 6991-00475-1».
داخلی‌ترین سیاره از این سیستم «TOI-178b» است که هر سال آن ۱.۹ روز زمینی طول می‌کشد و بیرونی‌ترین سیاره «TOI-178g» نام دارد که هر سال آن حدود ۱۹ روز زمینی طول می‌کشد. اندازه‌ی این سیاره‌ها بین ۱ تا ۳ برابر زمین است، ولی جرم آن‌ها بین ۱.۵ تا ۳۰ برابر جرم زمین است.
دکتر «ناتان هارا» از دانشگاه ژنو، می‌گوید: «یکی از این سیاره‌ها چگالی مشابه زمین دارد و چگالی یکی دیگر از آن‌ها مشابه نپتون است. چنین چگالی‌هایی در بین سیاره‌های فراخورشیدی که کشف می‌کنیم کم‌نظیر است.»
دکتر هارا و همکارانش برای بررسی ساختار این سیستم سیاره‌ای، از داده‌های ماهواره‌ی CHEOPAS، تلسکوپ VLT و تجهیزات موجود در رصدخانه‌ی پارانال استفاده کرده‌اند.
محققین دریافته‌اند که به‌جز درونی‌ترین سیارهی این سیستم، بقیه‌ی سیاره‌ها در زمان گردش حول ستاره‌ی مرکزی میزبان خود رقصی ریتمیک دارند. به عبارت دیگر این شش سیاره دارای رزونانس هستند. به این معنی که آن‌ها الگوهای خاصی را در گردش حول ستاره‌ی میزبان خود تکرار می‌کنند. رزونانسی که این سیاره‌ها از آن تبعیت می‌کنند، طولانی‌ترین رزونانسی است که تا کنون در سیستم‌های سیاره‌ای کشف شده است.
ترتیب رزونانس این پنج سیارهی بیرونی ۱۸:۹:۶:۴:۳ است؛ به این معنی که در زمانی که درونی‌ترین این سیاره‌ها ۱۸ بار دور ستاره‌ی مرکزی می‌چرخد، سیارهی دوم ۹ دور، سیارهی سوم ۶ دور، سیارهی چهارم ۴ دور و سیارهی بیرونی ۳ دور حول ستاره‌ی مرکزی می‌گردند.
دکتر «یان آلیبرت» از دانشگاه برن، می‌گوید: «مدارات سیاره‌های این سیستم ترتیب بسیار منظمی دارند و ما اکنون می‌دانیم که مدارات این سیاره‌ها از زمان شکل‌گیری تا کنون تکامل مرتبی داشته‌اند. اگر اختلال شدیدی برای این سیستم سیاره‌ای در گذشته به‌وجود آمده بود، امکان بقای این مدارات با این نظم خاص وجود نداشت.»
نتایج این مطالعه در مجله‌ی Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.