دارک وب چیست و چگونه کار می‌کند؟

مجله علمی ایلیاد - «دارک وب» یا «اینترنت تاریک» بخشی از اینترنت است که دسترسی به آن بدون استفاده از نرم‌افزارهای خاص مشکل است، ولی در عوض اگر توانستید به آن دسترسی پیدا کنید، ردیابی شما مشکل می‌شود. لایه‌های رمزنگاری متعدد به افراد اجازه می‌دهند تا اطلاعات خود را بر روی دارک وب قرار دهند و ناشناس بودن تقریباً به طور کامل حفظ می‌شود. به این ترتیب از این بخش از شبکه‌ی اینترنت می‌توان برای خرید و فروش‌های غیرقانونی استفاده کرد.

اینترنت دارای سه سطح است: اینترنت سطحی، اینترنت عمیق و اینترنت تاریک.

اینترنت سطحی که اینترنت پاک نیز نامیده می‌شود، بخش عمومی اینترنت است که همه به راحتی به آن دسترسی دارند و موتورهای جستجو از درون اینترنت سطحی به دنبال سایت‌ها و صفحات جدید می‌گردند و یافته‌های خود را به کاربر ارائه می‌کنند. اخبار و وب‌سایت‌های اطلاعاتی، سایت‌های تجاری، پلتفرم‌های اشتراک ویدئو و سایت‌های مختلف دیگر همگی جزو دسته‌ی اینترنت پاک هستند. هر چند ممکن است هر فرد ساعت‌ها در اینترنت سطحی به جستجو بپردازد، ولی این سطح از اینترنت تنها ۴ درصد کل اینترنت را شامل می‌شود.

اینترنت عمیق به شبکه‌ی نامرئی و یا مخفی نیز مشهور است که اکثر فضای اینترنت را به خود اختصاص داده است. این صفحات توسط موتورهای جستجو قابل پیدا شدن نیستند، ولی به احتمال زیاد همه‌ی افراد روزانه با آن‌ها سر و کار دارند. این سطح از اینترنت شامل موارد زیر است:

- صفحاتی که نیاز به رمز ورود دارند؛ سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، سرویس‌های برقراری ارتباطات، پست الکترونیکی و بانکداری اینترنتی همگی دارای صفحات اولیه‌ای هستند که در اینترنت سطحی قرار دارند، ولی زمانی که فرد رمز خود را وارد می‌کند و وارد سایت می‌شود، در واقع وارد اینترنت عمیق شده است.

- محتواهایی که توسط موتورهای جستجو علامت‌گذاری نشده‌اند؛ وبسایت‌هایی که موتورهای جستجو آن‌ها را نمایش نمی‌دهند، جزو این دسته هستند. دسترسی به این وبسایت‌ها با داشتن آدرس اینترنتی راحت است، ولی بدون داشتن آدرس دقیق نمی‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.

- حافظه‌های نگهداری امن؛ اکثر فضای اینترنت عمیق توسط عکس و ویدئوهای مردم پُر شده است. این اطلاعات به صورت برخط قابل دسترسی هستند، ولی برای دسترسی به آن‌ها باید از سدهای امنیتی گذشت.

- اینترانت؛ کسب و کارها، مدارس و دولت‌ها دارای شبکه‌های اختصاصی برای خود هستند که برای مقاصد سازمانی ساخته شده‌اند، ولی باز هم به اینترنت متصل هستند. کارمندان هر کدام از این سازمان‌ها از اینترانت برای برقراری ارتباط و ذخیره‌ی فایل‌های خود استفاده می‌کنند، ولی این فضا برای بقیه‌ی افرادی که به این شبکه دسترسی نداشته باشند، مشکل است.

جدایی بین اینترنت سطحی و اینترنت عمیق ضروری است، زیرا کسی مایل نیست به عنوان مثال داده‌های مربوط به تراکنش‌های بانکی وی در نتیجه‌ی جستجوی موتورهای جستجو ظاهر شود. با این حال اینترنت عمیق به اینترنت متصل است و هکرها می‌توانند از سدهای امنیتی عبور کنند و وارد اینترنت عمیق شوند و اطلاعات دیگران را بدزدند.

اینترنت تاریک بخش کوچکی از زیرمجموعه‌ی اینترنت عمیق است که تنها به کمک ابزار خاص قابل دسترسی است. اینترنت تاریک نیز مانند اینترنت عمیق قابلیت جستجو توسط موتورهای جستجو را ندارد. اینترنت تاریک مانند دیگر بخش‌های اینترنت به سایت یا صفحه‌‌ی خاصی محدود نمی‌شود. این سطح از اینترنت نوعی از شبکه است که شبکه‌ی تاریک نامیده می‌شود. اگر کسی بتواند یک شبکه‌ی اختصاصی و امن را با گروهی از دوستان خود برقرار کند، می‌توان به آن شبکه‌ی تاریک گفت.

اینترنت تاریک چگونه عمل می‌کند؟

شبکه‌ی «Tor» یکی از بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین شبکه‌های تاریک است. Tor (مخفف The Onion Router به معنی روتر پیازی) اطلاعات را از طریق مجموعه‌ای از لایه‌های رمزنگاری شده منتقل می‌کند و به کاربران امکان ناشناس ماندن را می‌دهد. سایت‌ها و سرویس‌های پیازی بر روی شبکه‌ی Tor وجود دارند که آدرس این صفحات به .onion ختم می‌شود.

برای دسترسی به اینترنت تاریک می‌توان به صورت رایگان Tor Browser را دانلود و نصب کرد. از این مرورگر می‌توان در اینترنت سطحی نیز گشت زد. این کار کاملاً قانونی است و دولت ایالات متحده بزرگ‌ترین حامی پروژه Tor است. با این حال دسترسی به مرورگر اولین مرحله است. برعکس اینترنت سطحی موتورهای جستجوی بزرگ برای اینترنت تاریک وجود ندارد. بنابراین پیدا کردن سایت‌های پیازی نیازمند این است که هر نفر آدرس مورد نظر خود را داشته باشد که این کار نیز آسان نیست. به عنوان مثال آدرس پیازی سازمان سیا آمریکا به این صورت است:

(ciadotgov4sjwlzihbbgxnqg3xiyrg7so2r2o3lt5wz5ypk4sxyjstad.onion)

هر چند سازمان‌های دولتی نیز بر روی اینترنت تاریک دارای سایت‌های مختص خود هستند، ولی بیشترین شهرت این نوع اینترنت به خاطر فعالیت‌های غیرقانونی است که در آنجا صورت می‌گیرد.

افراد مختلف می‌توانند بر بستر اینترنت تاریک سایت‌های پیازی خود را راه‌اندازی کنند و به این ترتیب محصولات غیرقانونی خود را خرید و فروش کنند و تا حدود زیادی از شناخته شدن در امان بمانند. گروه‌های هکری معمولاً اطلاعات دزدیده شده‌ی خود را بر بستر این اینترنت به فروش می‌رسانند. بهترین راه برای پرداخت در اینترنت تاریک، ارزهای مجازی است، زیرا این ارزها نیز به شناسایی نشدن افراد کمک اضافه‌ای می‌کنند.

اینترنت تاریک ذاتاً غیرقانونی و خطرناک نیست. خبرچینان دولتی، خبرنگاران مجلات، فعالان مدنی و مجریان قانون از بستر این نوع اینترنت استفاده می‌کنند تا بدون شناسایی شدن اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند. با این حال برای جلوگیری از درگیر شدن در خطرات مترتب بر اینترنت تاریک باید در زمان استفاده از اینترنت تاریک هوشیار بود و برای حساب‌ها از رمزهای عبور منحصربه‌فرد استفاده کرد و این رمزها را به صورت دوره‌ای تغییر داد.