دنباله‌داری سرمست در منظومه‌ی شمسی
کشف دنباله‌دار سرمست
مجله علمی ایلیاد - ستاره‌شناسان با استفاده از طیف‌سنج نزدیک به مادون قرمز نصب شده بر روی تلسکوپ کِک ۲، توانسته‌اند رصدهایی جالب از دنباله‌دار «46P/Wirtanen» که در سال ۲۰۱۸ به نزدیک‌ترین فاصله از زمین رسید انجام دهند.
این دنباله‌دار در سال ۱۹۸۴ توسط ستاره‌شناس آمریکایی «کارل ویرتانن» کشف شد. دنباله‌دار ویرتانن جزء خانواده‌ی دنباله‌دارهای مشتری است. عرض این دنباله‌دار ۱.۱ کیلومتر است و هر ۵.۴ سال یک دور حول خورشید می‌گردد. دنباله‌دار معروف هالی که از همین خانواده است هر ۷۵ سال یک بار خورشید را یک دور می‌زند.
اکثر دنباله‌دارهای منظومه‌ی شمسی فاصله‌ی دورتری از زمین دارند و فاصله‌ای که دنباله‌دار ویرتانن در سال ۲۰۱۸ با زمین پیدا کرد را می‌توان اتفاقی ویژه در نظر گرفت.
ستاره‌شناسان توانسته‌اند طی حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه رصدهای طیف‌سنجی خود را انجام دهند و طی همین زمان کوتاه، اندازه‌گیری‌های مربوط به توزیع مواد شیمیایی روی این دنباله‌دار را نیز با موفقیت انجام داده‌اند. در واقع به‌روزرسانی‌هایی که بر روی طیف‌سنج تلسکوپ کک انجام شده بود، آن‌ها را قادر ساخت تا این رصدهای جالب را انجام دهند.
طی رصدهایی که ستاره‌شناسان انجام داده‌اند، مقادیر عجیب و غریب متانول، استیلن، اتان، آمونیاک، هیدروژن سیانید، فرمالدهید و آب بر روی دنباله‌دار ویرتانن شناسایی شده است. اندازه‌گیری‌های انجام شده نشان داده است که ویرتانن یکی از بزرگ‌ترین نسبت‌های الکل به آلدهید را در بین دنباله‌دارها دارد. این واقعیت می‌تواند به دانشمندان در مورد توزیع مولکول‌های کربن، اکسیژن و هیدروژن در منظومه‌ی شمسی در زمان شکل‌گیری ویرتانن اطلاعات جالبی ارائه کند.
اطلاعات رصدهای اخیر باعث برملا شدن یکی دیگر از خصوصیات ویژه‌ی ویرتانن شده است. به طور معمول، زمانی که یک دنباله‌دار در فاصله‌ی نزدیک‌تری نسبت به خورشید مدارگردی می‌کند، ذرات یخ زده‌ی موجود در هسته‌ی آن گرم می‌شوند و طی فرآیند تصعید مستقیماً به گاز تبدیل می‌شوند. این فرآیند همان فرآیندی است که دُم دنباله‌دارها طی آن شکل می‌گیرند. در مورد ویرتانن، دانشمندان کشفی عجیب انجام داده‌اند؛ فرآیند دیگری فراتر از تشعشعات خورشیدی باعث گرم شدن دنباله‌دار می‌شود.
آن‌ها دریافته‌اند که تفاوت دمایی محسوسی بین هسته‌ی دنباله‌دار و دُم حاوی گاز و گرد و خاک آن وجود ندارد. یکی از توضیحاتی که برای این واقعیت ارائه شده، این است که واکنشی شیمیایی وجود دارد که طی آن برخی از اتم‌ها و مولکول‌های موجود در دنباله‌ی ویرتانن الکترون‌های پرسرعت آزاد می‌کنند. زمانی که این الکترون‌ها با دیگر مولکول‌ها برخورد می‌کنند، انرژی خود را به آن‌ها منتقل می‌کنند و باعث گرم شدن گازهای موجود در دنباله‌ی ویرتانن می‌شوند.
نتیجه‌ی این کشفیات در مجله‌ی Planetary Science Journal گزارش شده است.