اندازه‌گیری سرعت دوران سیاره‌ها
اندازه‌گیری سرعت دوران سیاره‌ها
مجله علمی ایلیاد - ستاره‌شناسان توانسته‌اند با استفاده از تلسکوپ کِک واقع در رصدخانه‌ی کِک در آمریکا، تصاویر باکیفیتی از ۴ سیاره‌ی بزرگ موجود در منظومه‌ی «HR8799» به‌دست بیاورند. ستاره‌ی HR8799 یک ستاره‌ی ۳۰ میلیون ساله است که در فاصله‌ی تقریبی ۱۲۹ سال نوری از زمین و در صورت فلکی اسب بزرگ قرار گرفته است. این ستاره میزبان ۴ سیاره‌ی بزرگ‌تر از مشتری است.
برعکس اکثر سیاره‌های فراخورشیدی که تا کنون بر اساس آنالیز داده‌های دریافتی از تلسکوپ‌ها کشف شده‌اند، این سیاره‌ها توسط تلسکوپ‌های زمینی قابل مشاهده هستند. در واقع این منظومه تنها منظومه‌ای است که تا کنون ستاره‌شناسان توانسته‌اند ۴ سیاره‌ی آن‌را به صورت مستقیم رصد کنند. مدل‌سازی دینامیک مدارات این سیاره‌ها نشان داده است که جرم سه سیاره‌ی داخلی ۷.۲ برابر جرم مشتری و جرم سیاره‌ی چهارم «HR8799b» حدود ۵.۸ برابر جرم مشتری است.
ستاره‌شناسان به کمک روش‌های دقیق دریافته‌اند که سرعت دوران سیاره‌های «HR8799d» و «HR8799e» به ترتیب ۱۰.۱ و ۱۵ کیلومتر بر ثانیه است. این سیاره‌ها با داشتن این سرعت¬های دوران، طول روزهایی برابر با سه ساعت تا ۲۴ ساعت مشابه زمین خواهند داشت. طول روز علاوه بر سرعت دوران به انحراف محوری سیاره‌ها نیز ارتباط دارد که در مورد سیاره‌های منظومه‌ی HR8799 هنوز این انحراف تعیین نشده است. به عنوان مثال هر روز بر روی سیاره‌ی مشتری حدود ۱۰ ساعت طول می‌کشد و سرعت دوران آن حدود ۱۲.۷ کیلومتر بر ثانیه است.
در مورد سرعت دوران HR8799c می‌توان گفت که آستانه‌ی بالای آن ۱۴ کیلومتر بر ثانیه است و در مورد HR8799b نیز هنوز اطلاعات کامل به‌دست نیامده است.
سرعت دوران این سیاره‌ها به این دلیل با دقت نسبتاً بالایی محاسبه شده است که سیستم نصب شده بر روی تلسکوپ کِک، رصد طیفی بسیار باکیفیتی ارائه می‌کند و می‌توان بر اساس آن اطلاعات دقیقی استخراج کرد. به همین دلیل ستاره‌شناسان نه تنها توانسته‌اند بدانند سیاره‌های این منظومه‌ی جدید چگونه شکل گرفته‌اند، بلکه توانسته‌اند نحوه‌ی رشد سیاره‌های گازی غول پیکر را به‌طور کل بر اساس این رصدها درک کنند.
سرعت دوران یک سیاره نشان می‌دهد که شکل‌گیری این سیاره چگونه بوده است. به عنوان نمونه، سیاره‌هایی که از گاز و گرد و غبار باقی مانده از شکل‌گیری ستاره‌ها تازه متولد شده شکل می‌گیرند، دارای سرعت دوران بیشتری هستند.
این اعتقاد در بین ستاره‌شناسان وجود دارد که به‌وجود آمدن میدان مغناطیسی باعث کم کردن سرعت دوران سیاره می‌شود. البته بعد از اینکه سیاره از حالت داغ به حالت سرد رفت و شکل‌گیری آن کامل شد، سرعت دوران آن به حالت اولیه برمی‌گردد.
داده‌های اولیه نشان می‌دهد که سیاره‌های دارای جرم کمتر سرعت دوران بیشتری دارند، زیرا کمتر تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار می‌گیرند. جمع‌آوری اطلاعات بیشتر در مورد سرعت دوران سیاره‌ها کمک می‌کند تا الگوی فرآیندهای فیزیکی منجر به شکل‌گیری سیاره‌ها، بهتر درک شود.
گزارش این کشفیات جدید در مجله‌ی Astronomical Journal چاپ شده است.