سیارک چیست؟
سیارک چیست؟
مجله علمی ایلیاد - سیارک‌ها سنگ‌های آسمانی هستند که در داستان‌های علمی تخیلی به وفور وجود دارند و این ترس را در انسان برمی‌انگیزند که شاید مانند دایناسورها باعث انقراض انسان‌ها نیز بشوند. پرسش اینجا است که این سنگ‌ها در واقعیت چه ماهیتی دارند و آیا در آینده‌ی نزدیک می‌توانند برای زمین خطر داشته باشند؟
سیارک‌ها را می‌توان سیاره‌هایی دانست که نتوانسته‌اند راه سیاره شدن را به طور کامل طی کنند. این سنگ‌ها در واقع بقایای شکل‌گیری منظومه‌ی شمسی هستند. منظومه‌ی شمسی حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش درون دیسکی از گاز و گرد و غبار شکل گرفته است. گرانش باعث شده است که مرکز این دیسک سنگین‌ترین جای آن باشد و خورشید را تشکیل دهد و پس از آن بقیه‌ی مواد اولیه‌ی موجود به تدریج تبدیل به دیگر اجرام شدهاند.
وجود جاذبه‌ی گرانشی بین اجرام کوچکی که پس از شکل‌گیری خورشید باقی مانده‌اند، باعث شده این اجرام به یکدیگر چسبیده و جسم‌های بزرگ‌‌تری مانند سیاره‌ها را ایجاد کنند. سیاره‌های بزرگ مانند مشتری و زحل بیشتر مواد باقی مانده را به سمت خود جذب کرده‌اند. در واقع هر چقدر یک سیاره بزرگ‌تر شده، گرانش بیشتری داشته و اجرام بیشتری را به سمت خود کشیده و باز هم بزرگ‌تر شده است.
برخی از اجرام باقی مانده پس از شکل‌گیری سیاره‌ها نیز به یکدیگر چسبیده و سیارک‌های بزرگی مانند «سرس» و «وستا» را ایجاد کرده‌اند. این سیارک‌ها جزو اولین سیارک‌های کشف شده هستند و سرس به اندازه‌ای بزرگ است که می‌توان آن‌را یک «سیاره‌ی کوتوله» نامید.
تعداد زیادی سیارک را می‌توان در کمربند سیارکی منظومه‌ی شمسی مشاهده کرد. این کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار گرفته است. مرز محدوده‌ی قرارگیری این سنگ‌های آسمانی، کشش گرانشی سیاره‌ی مشتری است. تعداد سیارک‌های موجود در کمربند سیارکی در ابتدا بسیار بیشتر بوده است، ولی تعدادی از آن‌ها تحت تاثیر گرانش عجیب و غریب مشتری قرار گرفته‌اند و به خارج از منظومه‌ی شمسی پرتاب شدهاند.
سنگ‌های فضایی زیادی در کمربند کوئیپر معلق هستند. این کمربند فراتر از مدار سیاره‌ی نپتون قرار دارد. در برخی اوقات تعدادی از این سیارک‌ها وارد منظومه‌ی شمسی می‌شوند و گرمای خورشید را جذب خود می‌کنند. اگر میزان گرمای دریافتی این سیارک‌ها به اندازه‌ی کافی باشد، مواد موجود در سیارک‌ها تبخیر می‌شوند و برای سیارک اتمسفر ایجاد می‌کنند که این نوع اتمسفر را «کُما» می‌نامند. این سیارک‌ها که کُما در اطراف آن‌ها تشکیل می‌شود، «دنباله‌دار» نامیده می‌شوند.
گروه دیگری از سنگ‌های فضایی بسیار سرد نیز وجود دارند که از خورشید فاصلهی زیادی دارند و در ابر اورت قرار دارند. این سیارک‌ها در فاصلهی بین منظومه‌ی شمسی تا ستاره‌ی پروکسیما قرار دارند. نیروهای گرانشی موجود بین منظومه‌ی شمسی و منظومه‌ی پروکسیما، می‌تواند باعث شود برخی از سیارک‌ها به سمت خورشید و یا به سمت مخالف پرتاب شوند. اجرام فراخورشیدی مانند «اومواموا» که اولین جسم بین‌سیاره‌ای کشف شده در منظومه‌ی شمسی است، به این ترتیب وارد منظومه‌ی ما شدهاند.
تا جولای سال ۲۰۲۱ طبق محاسبات ناسا، ۱.۱ میلیون سیارک شناخته شده وجود داشته است. تحقیقات در مورد خطر داشتن این سیارک‌ها برای زمین به صورت دائمی در حال انجام است. تا سال ۲۰۱۰ ناسا توانسته بود مدار ۹۰ درصد از سیارک‌هایی که قطر بالاتر از یک کیلومتر داشته‌اند را بررسی کند و نشان داد که هیچکدام از آن‌ها خطری برای زمین ندارند. طبق بررسی‌هایی که پس از آن انجام شده نیز مشخص شده است که تا ۱۰۰ سال آینده هیچ خطری از جانب سیارک‌ها زمین را تهدید نمی‌کند.