تاثیر واکسن‌های کرونا بر روی افراد چیست؟

مجله علمی ایلیاد - دو هفته پس از اینکه یک فرد دوز دوم واکسن خود را تزریق کرد، اثر محافظتی واکسن در بهترین حالت خود خواهد بود. در این حالت فرد به عنوان فرد کاملاً واکسینه شده شناخته می‌شود و اگر مجدداً به کرونا مبتلا شود، به آن «ابتلای غیرمنتظره» می‌گویند.

علائم شایع ابتلای غیرمنتظره عبارت‌اند از سردرد، آبریزش بینی، عطسه، خارش گلو و از دست دادن بویایی. اگر فرد واکسینه نشده باشد نیز مرسوم‌ترین علائم ابتلای وی کرونا باز هم سردرد، خارش گلو و آبریزش بینی خواهد بود که علاوه بر آن‌ها تب و سرفه‌ی مداوم نیز از علائم مرسوم هستند. به این ترتیب می‌توان گفت این دو علامت اخیر در کسانی که کاملاً واکسینه شده‌اند کمتر مشاهده می‌شود.

 

مطالعات محققین نشان داده است که افراد واکسینه شده با احتمال ۵۸ درصد کمتر نسبت به افراد واکسینه نشده دچار تب می‌شوند. همچنین احتمال بستری شدن افرادی که ابتلای غیرمنتظره دارند نیز کمتر است. این افراد دارای علائم کمتری خواهند بود و سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند.

دلیل اینکه ابتلای غیرمنتظره خفیف‌تر است، به این برمی‌گردد که افراد واکسینه شده در بدن خود ذرات ویروس کمتری خواهند داشت و به همین دلیل افراد واکسینه شده هم علائم کمتری دارند و هم دوره‌ی کوتاه‌تری درگیر بیماری خواهند بود.

در بریتانیا از هر ۵۰۰ نفر واکسینه شده تنها یک نفر دچار ابتلای غیرمنتظره شده است، ولی تحقیقات نشان داده است که عوامل زیر بر ابتلای مجدد پس از واکسیناسیون اثر دارند؛

در حال حاضر واکسن‌ها از برندها و نوع‌های مختلفی در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. آزمایش‌های بالینی نشان داده است که واکسن مدرنا خطر بروز کووید-۱۹ دارای علائم را تا ۹۴ درصد کاهش می‌دهد. در مورد واکسن فایزر این کاهش ۹۵ درصد است. در مورد واکسن‌های جانسون‌اَندجانسون و آسترازنکا کاهش بین ۶۶ تا ۷۰ درصدی مشاهده شده است. البته در مورد آسترازنکا اگر فاصله‌ی بین دوزهای اول و دوم افزایش پیدا کند، احتمال بروز کووید-۱۹ بدون علائم تا ۸۱ درصد کاهش پیدا می‌کند.

داده‌هایی که تا کنون به‌دست آمده نشان می‌دهد که مدت زمان بین کامل شدن واکسیناسیون و ابتلا به کرونا نیز اهمیت دارد. داده‌های اولیه در مورد زمان شش ماهه پس از واکسیناسیون فایزر نشان می‌دهد که میزان محافظت آن پس از شش ماه کاهش می‌یابد و به همین خاطر در برخی کشورها مجوز تزریق دوز تقویتی آن صادر شده است.

یکی از عوامل مهم دیگر به سویه‌ی ویروس برمی‌گردد. کاهش‌هایی که در مورد اثر واکسن محاسبه شده‌اند معمولاً با تکیه بر شکل اصلی ویروس بوده‌اند. در مورد سویه‌ی آلفا، میزان محافظت واکسن فایزر از ۹۵ درصد به ۹۳ درصد کاهش پیدا می‌کند. در مورد سویه‌ی دلتا، میزان محافظت فایزر به ۸۸ درصد می‌رسد. برای واکسن استرازنکا نیز همین وضعیت مشاهده شده است.

قابل ذکر است که موارد ذکر شده در قسمت‌های قبلی بر اساس متوسط جامعه محاسبه شده‌اند و خطر بروز ابتلای مجدد هر نفر به وضعیت سیستم ایمنی بدن وی و همچنین به میزان و نحوه‌ی قرارگیری در معرض ویروس ارتباط دارد. توانایی سیستم ایمنی بدن معمولاً با افزایش سن کمتر می‌شود. بنابراین کسانی که سن بیشتری دارند با انجام واکسیناسیون محافظت کمتری در برابر کووید-۱۹ پیدا می‌کنند و سطح حفاظتی بدن آن‌ها زودتر از بین می‌رود. بنابراین کسانی که ماه‌ها پیش واکسن خود را دریافت کرده‌اند، خطر بزرگ‌تری در زمینه‌ی ابتلای غیرمنتظره دارند.

 

در مجموع باید ذکر کرد که واکسن احتمال ابتلا به کووید-۱۹ را کاهش می‌دهد و خطر مرگ و میر افراد کاملاً واکسینه شده نیز بسیار کمتر از بقیه‌ی افراد است. برای مقابله با کاهش اثر واکسن، کشورهایی مانند انگلیس در حال برنامه‌ریزی هستند که دوز تقویتی را به افراد آسیب‌پذیر جامعه‌ی خود تزریق کنند. فرانسه و آلمان نیز در صدد هستند همین برنامه را پیش ببرند.