ثبت تصاویری جدید از بزرگ‌ترین قمر منظومه‌ی شمسی

مجله علمی ایلیاد – تابستان امسال، کاوشگر جونو متعلق به ناسا به فاصله‌ی بسیار نزدیک ۱،۰۳۸ کیلومتری از بزرگ‌ترین قمر سیاره‌ی مشتری و منظومه‌ی شمسی به نام «گانیمد» رسید و تصاویر زیبایی از آن به زمین مخابره کرد. این قمر از سیاره‌‌ی عطارد بزرگ‌تر است. فاصله‌ی جونو با گانیمد کمترین فاصله‌ی یک کاوشگر از آن از سال ۲۰۰۰ تا کنون بوده است. در سال ۲۰۰۰ فضاپیمای گالیله‌‌ی ناسا به فاصله‌ی ۱۰۰۰ کیلومتری از سطح یخی این قمر رسیده بود.

مدتی طول می‌کشد تا همه‌ی تصاویر و داده‌هایی که جونو طی این پرواز به نزدیکی گانیمد به‌دست آورده را به زمین مخابره کند. با این حال، در حال حاضر دو تصویر به زمین مخابره شده است که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.

در تصویر اول که توسط ابزار «JunoCam» تهیه شده، یک طرف قمر به صورت تقریباً کامل قابل مشاهده است. به نظر می‌رسد زیر سطح یخی این طرف گانیمد اقیانوسی از آب مایع وجود داشته باشد. احتمالاً زیر این اقیانوس نیز لایه‌ای از یخ وجود داشته باشد. با این حال، این اقیانوس از نظر زیست‌شناسی نسبت به اقیانوس‌های موجود بر روی قمر دیگر مشتری که «اروپا» نام دارد و قمر زحل که «انسلادوس» نام دارد، اهمیت کمتری دارد. اقیانوس‌های این دو قمر با سطوح سنگی درونی قمرها در ارتباط هستند و به همین دلیل واکنش‌های پیچیده‌ی شیمیایی را می‌توان در آن‌جا جستجو کرد.

تصویر اولی که به زمین مخابره شده در هر پیکسل حدود ۱ کیلومتر را نشان داده است. این تصویر با فیلتر سبز تهیه و سیاه و سفید است، ولی دانشمندان می‌توانند با ترکیب آن‌ با تصاویر تهیه شده با فیلترهای قرمز و آبی، تصاویر رنگی نهایی را ایجاد کنند.

تصویر دوم توسط دوربین مورد استفاده برای مسیریابی جونو تهیه شده است که باز هم سیاه و سفید است، ولی در هر پیکسل حدود ۰.۶ تا ۰.۹ کیلومتر را به تصویر کشیده است. در این تصویر طرف دورتر قمر نسبت به خورشید نمایش داده شده است. نورهای رسیده از این طرف نورهایی است که از طرف مشتری به گانیمد تابیده است.

کاوشگر جونو در سال ۲۰۱۱ ماموریت خود را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۶ به مدار مشتری رسید. این کاوشگر در حال مطالعه‌ی ترکیبات موجود بر روی مشتری، ساختار درونی آن و میدان‌های مغناطیسی و گرانشی آن است. دانشمندان به کمک داده‌های جمع‌آوری شده توسط این کاوشگر، می‌توانند درک بهتری از مشتری و شکل‌گیری و تکامل منظومه‌ی شمسی داشته باشند.