فصول در سیاره‌های فراخورشیدی چگونه است؟
فصول در سیاره‌های فراخورشیدی چگونه است؟
مجله علمی ایلیاد - تصور کنید در مکانی هستید که باد با سرعت صوت می‌وزد. سیاره‌ی «XO-3b» دقیقاً این وضعیت را دارد. مدار نامتقارن این سیاره حول ستاره‌ی میزبان خود به نحوی است که تغییرات فصلی بسیار شدیدی را تجربه می‌کند که ما بر روی زمین تصوری از آن نداریم. ستاره‌شناسان نشان داده‌اند که مدار بیضوی این سیاره در کنار دمای سطحی بالای آن می‌تواند برملا کننده‌ی تاریخچه‌ی این سیاره باشد.
گروهی از سیاره‌های فراخورشیدی را «مشتری‌های داغ» می‌نامیم. این سیاره‌ها مانند سیاره‌ی مشتری بزرگ و گازی هستند و فاصله‌ی آن‌ها از ستاره‌ی میزبان خود کمتر از فاصله‌ی عطارد از خورشید است. چنین سیاره‌هایی در منظومه‌ی شمسی وجود ندارند، ولی در کهکشان راه‌شیری سیارات اینچنینی زیادی وجود دارد. هر چند این نوع از سیاره‌ها مورد مطالعه‌ی زیادی قرار گرفته‌اند، ولی هنوز در مورد نحوه‌ی شکل‌گیری آن‌ها شک و تردید وجود دارد.
آیا این سیاره‌های داغ مشابه مشتری می‌توانند شکل‌گیری‌های متفاوتی داشته باشند؟
به‌عنوان مثال آیا ممکن است شکل‌گیری این سیاره‌ها متفاوت از ستاره‌های میزبان باشد؟
چیزی که هنوز ناشناخته است این است که چگونه این سیاره‌ها شکل گرفته‌اند و به این فاصله‌ی نزدیک از ستاره‌های میزبان خود مهاجرت کرده‌اند؟
برای بررسی این موضوع، ستاره‌شناسان دانشگاه مک‌گیل از داده‌های «تلسکوپ فضایی اسپیتزر»، برای بررسی اتمسفر سیاره‌ی فراخورشیدی XO-3b استفاده کرده‌اند. آن‌ها توانسته‌اند فصول نامتقارنی را بر روی این سیاره مشاهده کنند. آن‌ها اتمسفر این سیاره را در کل طول مدت زمانی که یک دور حول ستاره‌ی مرکزی خود می‌چرخد، بررسی کرده و سرعت باد را بر روی آن اندازه‌گیری کرده‌اند.
سیاره‌ی XO-3b برخلاف دیگر مشتری‌های داغی که تاکنون شناسایی شده‌اند، دارای مدار بیضوی است. این وضعیت مداری نشان می‌دهد که این سیاره اخیراً به نزدیکی ستاره‌ی میزبان خود مهاجرت کرده است و به احتمال زیاد مدار آن در آینده به سمت دایره‌ای شدن می‌رود.
مدار بیضوی این سیاره‌ی فراخوشیدی باعث می‌شود تغییرات فصول بسیار شدیدی بر روی آن وجود داشته باشد. تابستان بر روی این سیاره نسبتاً کوتاه است، ولی انرژی دریافتی از ستاره‌ی مرکزی در این فصل سه برابر فصل سرد است. ستاره‌شناسان در این مطالعه مجدداً جرم و قطر این سیاره را محاسبه کرده‌اند و دریافته‌اند که بیشتر از چیزی که تا کنون تصور می‌شد، پُف‌آلود است و نسبت به حجم، جرم کمی دارد. آن‌ها احتمال داده‌اند که دلیل گرمای بسیار بالا بر روی این سیاره به خاطر وجود گداخت هسته‌ای باقی مانده درون این سیاره است.
داده‌های «رصدخانه‌ی گایا» نشان داده است که انرژی موجود در XO-3b نسبت به فصول مختلف تغییری نمی‌کند و به همین خاطر حدس زده‌اند که منبع گرمای این سیاره درون خود آن قرار دارد.