جستجوی حیات در حیاط‌خلوت منظومه‌ی شمسی

مجله علمی ایلیاد - «میماس» کوچک‌ترین و داخلی‌ترین قمر زحل از بین ۸ قمر آن است. بر اساس آنالیز داده‌هایی که طی ماموریت کسینی ناسا جمع‌آوری شده است، دانشمندان این نظریه را مطرح کرده‌اند که زیر یک لایه‌ی ۲۴ تا ۳۱ کیلومتری از یخ بر روی سطح میماس، اقیانوس سراسری آب مایع وجود دارد.

یکی از مهم‌ترین کشفیاتی که تا کنون دانشمندان علوم سیاره‌ای طی ۲۵ سال گذشته انجام داده‌اند، این است که دریافته‌اند دنیاهای دارای اقیانوس‌های مخفی شده زیر لایه‌های سنگ و یخ در منظومه‌ی شمسی کاملاً مرسوم هستند. از بین این دنیاها می‌توان به قمرهای سیاره‌ها از جمله، اروپا، تیتان و انسلادوس، و همچنین سیاره‌ی کوتوله‌ی پلوتو اشاره کرد.

دنیاهایی مانند زمین که روی سطح بیرونی خود آب مایع دارند، باید حتماً در فاصله‌ی مشخصی از ستاره‌ی میزبان خود قرار داشته باشند تا بتوانند این وضعیت دمایی را برای حفظ آب سطحی داشته باشند؛ ولی دنیاهایی که زیر سطح خود آب مایع داشته باشند در فاصله‌های وسیع‌تری نسبت به ستاره‌های میزبان یافت می‌شوند. به این ترتیب، می‌توان اذعان داشت که مکان‌های قابل حیات در کهکشان راه‌شیری بیشتر از چیزی است که تا کنون تصور می‌شد.

سطح قمر میماس دارای حفره‌های متعددی است و به همین خاطر محققین تا کنون تصور می‌کردند این قمر نیز چیزی نیست جز بلوک‌های یخی که هیچ چیزی زیر آن‌ها وجود ندارد. آب‌های زیر سطحی مشابه چیزی که در انسلادوس و اروپا وجود دارد، معمولاً علائم دیگری از وجود خود را به‌صورت فعالیت‌های زمین‌شناسی به دانشمندان نشان می‌دهند. با این حال میماس این فعالیت‌ها را بر روی خود ندارد، ولی با این حال داده‌های جمع‌آوری شده نشان داده است که میماس نیز زیر سطح خود اقیانوسی سراسری دارد و به این ترتیب، درک محققین از مکان‌های دارای پتانسیل حیات در منظومه‌ی شمسی افزایش پیدا کرده است.

فرآیندهای کشندی باعث می‌شود انرژی مداری و دورانی جرم آسمانی تبدیل به حرارت شده و گرمای مورد نیاز برای مایع ماندن آب را تامین ‌کند. این گرما باید به حدی باشد که هم گرمای کافی برای مایع ماندن آب وجود داشته باشد و هم به اندازه‌ای زیاد نباشد که پوسته‌ی یخی قمر آسیب ببیند.

محققین با استفاده از مدل‌های مختلف گرمایش کشندی، روشی محاسباتی را توسعه داد‌ه‌اند که به کمک آن محتمل‌ترین توضیحات را برای وجود آب مایع در عمق ۲۴ تا ۳۱ کیلومتری قمر میماس ارائه کرده‌اند.

محققین اینچنین برنامه‌ریزی کرده‌اند که طی نزدیک شدن فضاپیمای جونو به قمر اروپا، به کمک رادیومتر مایکروویو نصب شده بر روی این فضاپیما، بتوانند جریان گرما درون اروپا را بررسی کنند و بتوانند مدل توسعه داده شده‌ی خود را بهینه کنند.

داده‌های جمع‌آوری شده طی این ماموریت‌ها و همچنین استفاده از مدل‌های توسعه داده شده باعث می‌شود بتوانیم درک بهتری از حلقه‌های سیاره‌ی زحل داشته باشیم و در کنار آن قمرهای دارای اقیانوس و قابل حیات بیشتری را نیز کشف کنیم.