تاریخچه‌ی آب در سیاره‌ی اسرارآمیز

مجله علمی ایلیاد – به‌صورت معمول تا کنون این تصور وجود داشته است که آب‌های جاری بر روی سطح مریخ حدود ۳ میلیارد سال پیش بخار شده‌اند، ولی اکنون تیمی از محققین علم نجوم در دانشگاه کلتک و جان هاپکینز آمریکا با انجام مطالعات جدید شواهدی را کشف کرده‌اند که تصور قبلی را با چالش مواجه می‌کند.

 

تحلیل داده‌هایی که مدارگرد شناسایی مریخ متعلق به ناسا به‌دست آورده، نشان داده است که در دوران نزدیک‌تر به ما نیز بر روی مریخ آب روان بوده است. این زمان را اکنون حدود ۲ تا ۲.۵ میلیارد سال پیش تخمین می‌زنند که به معنی این است که آب حدود ۱ میلیارد سال پس از چیزی که تا کنون تصور می‌شد بر روی مریخ روان بوده است.

محققین یافته‌های خود را بر اساس رسوبات نمک‌های کلریدی که از جریان آب بر روی سطح مریخ بر جای مانده، به‌دست آورده‌اند. هر چند شکل برخی از دره‌هایی که بر روی مریخ وجود دارند نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که زمانی بر روی زمین آب وجود داشته است، ولی شواهد اصلی وجود آب بر روی مریخ به کشف نمک‌های معدنی و به این ترتیب تایید وجود آب روان بر روی مریخ برمی‌گردد.

بر روی زمین هر جایی که آب وجود داشته باشد حیات نیز جاری است؛ پرسش اینجا است که بر روی مریخ زندگی‌های میکروبی تا چه زمان می‌توانسته‌اند زنده مانده باشند؟ برای کشف پاسخ این پرسش باید بدانیم که آب تا چه زمانی بر روی مریخ وجود داشته است.

محققین برای پاسخ به پرسش‌های مطرح شده در این زمینه‌ها، از داده‌های ابزارآلات مختلف برای نقشه‌برداری نمک‌های کلریدی بر روی ارتفاعات نیمکره‌ی جنوبی مریخ و همچنین حفره‌های موجود در این مناطق استفاده کرده‌اند. حفره‌ها می‌توانند نشان‌دهنده‌ی قدمت هر مکان باشد. هر جا حفره‌های کمتری وجود داشته باشد، سطح جوان‌تری دارد. محققین با شمردن تعداد حفره‌ها در واحد سطح، قدمت هر مکان را تخمین زده‌اند.

پس از یک دهه داشتن تصاویر باکیفیت از مریخ و همچنین داده‌های مدارگردها و مریخ‌نوردهای مختلف، محققین اکنون توانسته‌اند کشف‌های جدی در مورد ماهیت و زمان‌بندی وجود رودخانه‌های متصل‌کننده‌ی برکه‌های نمکی انجام دهند. هر چقدر آن‌ها بتوانند نقشه‌ی بیشتری از دیگر مکان‌های مریخ تولید کنند، بهتر می‌توانند تاریخچه‌ی مریخ را درک کنند.

نتایج این مطالعه در مجله‌ی AGU Advances به چاپ رسیده است.