با قدرت‌مندترین لیزر فضایی آشنا شوید

مجله علمی ایلیاد - در هفته‌ای که ستاره‌شناسان رصد دورترین ستاره را گزارش کردند، پدیده‌ی جدیدی به نام «مگامیزر هیدروکسیلی» نیز توسط دانشمندان علم نجوم به جهانیان معرفی شده است. مگامیزر لیزر امواج رادیویی است که حداقل ۱۰۰۰ برابر خورشید درخشندگی دارد. گزارش کشف این پدیده‌ی جدید در مجله‌ی The Astrophysical Journal Letters چاپ شده است.

یافته‌های دانشمندان نشان داده است که مگامیزر از یک مجموعه گاز فشرده ساطع شده است. این گاز فشرده از مولکول‌های هیدروکسیل ساخته شده است. مولکول هیدروکسیل یک اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن دارد. این اتم‌ها در صورتی که طی یک فرآیند انرژی‌زا برانگیخته شوند، نورهایی در طول موج‌های خاص ساطع می‌کنند و سیگنال‌هایی مشابه لیزر به‌وجود می‌آورند.

مگامیزر هیدروکسیلی در کهکشان‌های غنی از گاز قابل مشاهده است. این کهکشان‌ها در نور مادون قرمز درخشندگی بالایی دارند. این نوع کهکشان‌ها در حقیقت در نتیجه‌ی ادغام کهکشان‌های دیگر ایجاد شده‌اند؛ بنابراین مطالعه‌ی مگامیزرهای ناشی از گازهای درون این کهکشان‌ها راه جدیدی برای مطالعه‌ی تکامل کهکشان‌ها است.

زمانی که کهکشان‌ها با یکدیگر ادغام می‌شوند، گازهای درون آن‌ها به‌شدت چگال شده و محرک ساطع شدن پرتوهای متمرکز نوری می‌شوند. مگامیزری که اخیراً کشف شده اولین مگامیزر هیدروکسیلی است و در واقع دورترین‌ مگامیزری است که تا کنون مشاهده شده است.

کهکشانی که این لیزر قدرتمند از آنجا آمده «نکالاکاتا» نامیده شده است. به نظر می‌رسد درخشندگی این کهکشان حدود ۶۰۰۰ برابر خورشید باشد. کشف این لیزر قدرتمند توسط تلسکوپ میرکات در آفریقای جنوبی انجام شده است. دانشمندان طی یک برنامه‌ی جدید به‌نام LADUMA اینچنین برنامه‌ریزی کردند که با تلسکوپ میرکات ۳،۴۲۴ ساعت رصد انجام دهند و جالب است که در شب اول رصد مگامیزر هیدروکسیلی را کشف کردند. این کشف نشان می‌دهد که تلسکوپ میرکات از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. در برنامه‌ی LADUMA، بخش کوچکی از آسمان به صورت عمیق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هدف این برنامه کشف دانسته‌های بیشتر در مورد کهکشان‌ها با سنین مختلف بوده است.

میرکات یک تلسکوپ رادیویی است که در دو مجموعه ساخته خواهد شد و تلسکوپ دوم آن در استرالیا قرار خواهد گرفت. این تلسکوپ پس از تکمیل شدن بزرگ‌ترین تلسکوپ رادیویی دنیا خواهد بود. علاوه بر استرالیا و آفریقای جنوبی، آنتن‌های این تلسکوپ در کشورهای متعدد دیگری نیز قرار داده خواهد شد.