چرا زمین به سرنوشت مریخ دچار نشده است؟

مجله علمی ایلیاد - ۱۸۰۰ کیلومتر زیر زمین، آهن مذابی که در هسته‌ی بیرونی زمین وجود دارد، باعث تولید میدان مغناطیسی حافظ زمین می‌شود. این میدان به نام «مگنتوسفر» معروف است. هر چند این میدان مغناطیسی نامرئی است، ولی برای حیات روی زمین ضروری است. میدان مغناطیسی زمین از برخورد بادهای خورشیدی به زمین جلوگیری می‌کند.

حدود ۵۶۵ میلیون سال پیش قدرت میدان مغناطیسی زمین افت کرده و به حدود ۱۰ درصد قدرت کنونی آن رسیده است. با این حال، پس از آن دوران میدان مغناطیسی زمین مجدداً قدرت خود را به‌دست آورده و زندگی‌های چندسلولی بر روی زمین آغاز شده است.

تحقیقات جدید نشان داده است که بازیابی قدرت میدان مغناطیسی زمین طی بیش از ده‌ میلیون سال رخ داده است. ده میلیون سال در مقیاس زمانی زمین‌شناسان مدت کمی محسوب می‌شود. زمین‌شناسان بازیابی قدرت میدان مغناطیسی زمین را مرتبط با شکل‌گیری هسته‌ی جامد زمین می‌دانند. بنابراین می‌توان هسته‌ی جامد زمین را دلیل مستقیم بازیابی میدان مغناطیسی زمین دانست.

قبل از اینکه هسته‌ی جامد زمین شکل بگیرد، میدان مغناطیسی زمین در حال از بین رفتن بوده است، ولی با شکل‌گیری هسته‌ی جامد، میدان مغناطیسی نیز قدرت سابق خود را بازیافته است.

دانشمندان در مقاله‌ای که اخیراً در این زمینه در مجله‌ی Nature Communications منتشر شده است، چندین زمان کلیدی را در تاریخچه‌ی هسته‌ی درونی زمین مشخص کرده‌اند و توانسته‌اند با دقت بالایی عمر این هسته را مشخص کنند. در این تحقیقات دانشمندان شواهد جدیدی از تاریخچه و تکامل آینده‌ی زمین و همچنین نحوه‌ی قابل سکونت شدن زمین ارائه کرده‌اند. آن‌ها همچنین به کمک این شواهد توانسته‌اند تکامل دیگر سیارات منظومه‌ی شمسی را نیز مورد بررسی قرار دهند.

دانشمندان اعتقاد دارند که مریخ نیز در زمان‌های گذشته دارای میدان مغناطیسی بوده که به مرور از بین رفته است. از بین رفتن میدان مغناطیسی باعث شده مریخ در برابر بادهای خورشیدی آسیب‌پذیر شده و اقیانوس‌های سطحی آن از بین برود. این احتمال وجود دارد که زمین نیز بدون بازیابی میدان مغناطیسی به سرنوشت مریخ دچار می‌شد. در آن صورت، اکنون زمین سیاره‌ای خشک و گرم و خیلی متفاوت می‌بود.

محققین علم تکامل سیارات اذعان دارند که میدان مغناطیسی به عنوان یک حفاظ عمل می‌کند و مکانیسم پایداری آن برای زمین اهمیت بالایی دارد.