چگونه مواد شیمیایی ابدی تجزیه می‌شوند؟
چگونه مواد شیمیایی ابدی تجزیه می‌شوند؟
مجله علمی ایلیاد - بزرگ‌ترین گروه از مواد شیمیایی ابدی که می‌شناسیم «آلاینده‌های نفاریوس» نامیده می‌شوند. این آلاینده‌ها از طرفی برای محیط زیست مضر هستند و از طرف دیگر سلامتی انسان را نیز تهدید می‌کنند. اکنون تیمی از دانشمندان ادعا کرده‌اند که توانسته‌اند راهی ارزان و ساده برای تجزیه‌ی این نوع مواد شیمیایی کشف کنند. البته کاربرد عملی این کشف هنوز اثبات نشده است، ولی دانشمندان اثبات کرده‌اند که روش مورد استفاده پتانسیل بالایی برای تجزیه‌ی مواد شیمیایی ابدی دارد.
به طور کل، مواد شیمیایی ابدی در واقع موادی هستند که زنجیره‌ی بلندی دارند و به دست انسان ساخته شده‌اند. این مواد دارای پیوند مستحکم بین کربن و فلوئورین درون مولکول‌های خود هستند و شکستن این پیوند نیازمند تلاش و هزینه‌ی زیادی است. در این مطالعه‌ی جدید، دانشمندان دانش بنیادین نحوه‌ی تجزیه‌ی این مواد را به‌دست آورده‌اند و عملکرد آن‌را تنها بر روی پرفلوروآلکیل‌ها آزمایش کرده‌اند. این مواد شیمیایی دارای اسیدهای کربوکسیلیک هستند و به صورت مخفف «PFCA» نامیده می‌شوند.
همه‌ی موادی که دارای پیوند کربو-فلوئورین درون مولکول‌های خود هستند، بسیار تجزیه‌ناپذیر هستند. این مواد دارای خصوصیت آب‌گریزی و چربی‌گریزی هستند و به همین دلیل موادی غیرچسبنده و ضد آب محسوب می‌شوند و در طبیعت به شدت ماندگار هستند. این مواد همچنین می‌توانند وارد خون انسان شوند و ایجاد سمیت کنند. حتی قرار گرفتن در معرض دوزهای پایین این مواد نیز مخاطرات زیادی برای سلامتی انسان دارد و به همین دلیل روش‌های زیادی برای فیلتر کردن این مولکول‌ها از درون آب آشامیدنی به‌وجود آمده که موفقیت‌های زیادی را نیز در پی داشته است. با این حال، مولکول‌های شیمیایی فیلترشده بدون هیچ گونه تغییری باقی می‌مانند و دفع آن‌ها به محیط‌زیست نیز مخاطرات جدی برای محیط‌زیست در پی دارد. اگر این مواد در معرض دمای بسیار بالا قرار گیرند، شکسته می‌شوند که این کار نیز هزینه‌ی بالایی دارد.
در این مطالعه، دانشمندان با استفاده از یک ماده‌ی ارزان توانسته‌اند با اعمال دمای متوسط این مواد ماندگار را تجزیه کنند. ترکیب سیستم‌های پیشرفته‌ی فیلتراسیون مواد شیمیایی ابدی با روش ارزان تجزیه‌ی این مواد می‌تواند کمک شایانی به سلامت انسان و محیط‌زیست باشد.
روش مورد استفاده توسط دانشمندان برای شکستن مواد شیمیایی ابدی به این ترتیب است که انتهای زنجیره‌ی مولکول شیمیایی را توسط اتم‌های اکسیژن باردار بمباران می‌کنند. در این حالت اتم‌های فلوئورین از ترکیب با کربن جدا می‌شوند و تولید فلوئورید می‌کنند.
از آنجا که بالغ بر ۱۲،۰۰۰ ماده شیمیایی ابدی توسط محققین سراسر دنیا تاکنون شناسایی شده است، باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود تا کارایی این روش برای دیگر انواع مواد شیمیایی نیز مشخص شود.
نتایج این مطالعه را مجله‌ی Science منتشر کرده است.