تفاوت مغز ما و نئاندرتال‌ها در چیست؟

مجله علمی ایلیاد - دلیل منحصربه‌فرد بودن انسان‌های مدرن چیست؟ این پرسش مدت‌ها ذهن محققین را به خود معطوف کرده است. مقایسه‌ی انسان با نزدیک‌ترین خویشاوندان آن که نئاندرتال‌ها هستند، کمک بزرگی به پاسخ این پرسش محسوب می‌شود. افزایش اندازه‌ی مغز و همچنین افزایش تولید نورون در حین توسعه‌ی مغز به عنوان عوامل اصلی برای افزایش توانایی‌های شناختی در حین تکامل انسان شناخته می‌شوند. به هر حال از آنجا که اندازه‌ی مغز نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن مشابه است، نادانسته‌ها در مورد تفاوت‌های مغز این دو گونه انسانی تا کنون زیاد بوده است.

دانشمندان موسسه‌ی ماکس پلانک آلمان، طی مطالعات اخیر خود کشف کرده‌اند که پروتئین «TKTL1» در مغز انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌‌ها در یک آمینواسید با یکدیگر متفاوت هستند. این تفاوت باعث می‌شود در بخش‌هایی از مغز که مرتبط با توانایی‌های شناختی هستند، نرخ تولید نورون در مغز انسان‌های مدرن بیش از نئاندرتال‌ها باشد. از آنجا که عمده فعالیت پروتئین پیش گفته در نواحی جلویی مغز انسان است، دانشمندان اینچنین نتیجه گرفته‌اند که تولید نورون در قسمت جلویی مغز انسان‌های مدرن بیش از مغز نئاندرتال‌ها است.

پروتئین‌های موجود در مغز انسان‌های مدرن با نئاندرتال‌ها و دنیسووان‌ها تنها در توالی آمینواسیدها با یکدیگر تفاوت دارند. هنوز اهمیت زیستی این تفاوت‌ها در توسعه‌ی مغز این انسان‌ها کاملاً شناخته شده نیست. در حقیقت اندازه‌ی مغز و قشر جلویی آن در انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها با یکدیگر تا حدودی  برابر است، ولی اینکه در این اندازه‌های برابر تعداد نورون‌ها برابر باشد معلوم نبود، ولی اکنون این تفاوت مشخص شده است.

محققین با مطالعه‌ی دقیق مغز انسان‌های مدرن امروزی و مقایسه آن با مغز نئاندرتال‌ها دریافتند که نسخه پروتئین TKTL1 مغز انسان‌های امروزی باعث بزرگ‌تر شدن مغز نیز می‌شود. محققین کشف کرده‌اند که TKTL1 از طریق تغییر در متابولیسم بدن، باعث ایجاد تغییر در مغز انسان‌های مدرن می‌شود.

در این مطالعه محققین دریافتند که جنین انسان‌های مدرن در زمان تکامل، در مغز خود تولید نورون بیشتری دارند، ولی نئاندرتال‌ها این وضعیت را ندارند.