کشف ده‌ها لنزهای گرانشی جدید توسط دانشمندان استرالیایی
کشف ده‌ها لنزهای گرانشی جدید توسط دانشمندان استرالیایی
مجله علمی ایلیاد - در ابتدای سال ۲۰۲۲ یک الگوریتم یادگیری ماشین توسعه داده شد که به کمک آن ۵۰۰۰ لنز گرانشی محتمل شناسایی شدند. این کشف توانایی انسان در شناخت تاریخچه‌ی تکاملی کهکشان‌ها پس از مهبانگ را افزایش می‌دهد.
اکنون دانشمندان دانشگه نیو‌ساث‌ولز استرالیا با استفاده از رصدخانه کک در هاوایی و همچنین تلسکوپ VLT در شیلی، توانسته‌اند ۷۷ مورد از این لنزهای گرانشی را ارزیابی کنند؛ آن‌ها دریافته‌اند که ۶۸ مورد از این لنزهای محتمل، لنزهای قدرتمندی هستند که به کمک آن‌ها می‌توان فواصل دوردست در مقیاس کیهان را مشاهده کرد. این یافته نشان می‌دهد که الگوریتم مورد استفاده توسط دانشمندان از قابلیت اعتماد بالایی برخوردار است و به کمک آن می‌توان هزاران لنز گرانشی دیگر را نیز تشخیص داد. شناسایی لنزهای گرانشی کار پیچیده‌ای است و به طور کل حدود ۱۰۰ مورد از آن‌ها تاکنون برای دیدن فواصل دوردست مورد استفاده دانشمندان بوده است. کشف لنزهای گرانشی جدید در مجله Astronomical Journal گزارش شده است.
در این مطالعه جدید، نقشه‌های سه‌بُعدی لنزهای گرانشی با استفاده از داده‌های طیف‌سنجی به‌دست آمده است. هدف در این مطالعه، شناسایی ۱۰۰ لنز گرانشی قوی بوده که همزمان از نیم‌کره شمالی و جنوبی زمین قابل مشاهده باشند و دانشمندان بتوانند به کمک آن‌ها فواصل دوردست در کیهان را مشاهده کنند.
لنز گرانشی برای اولین بار توسط اینشتین معرفی شد. وی پیش‌بینی کرده بود که نور دراطراف اجرام بزرگ آسمانی دچار خمش می‌شود و این شرایط مشابه وضعیتی است که برای نور در عبور از لنز اتفاق می‌افتد. زمانی که نور دچار خمش می‌شود، تصاویر مشاهده شده از کهکشان‌های پشت لنز گرانشی بزرگنمایی بالایی خواهند داشت. لنزهای گرانشی این امکان را فراهم می‌کنند که اجرام قرار گرفته در فواصل چند میلیون سال نوری از ما نیز قابل مشاهده شوند. همچنین به کمک لنز گرانشی می‌توان امیدوار بود ماده‌ی تاریک را نیز مشاهده کرد.
از آنجا که بیشتر جرم موجود در کیهان از ماده‌ی تاریک است و اینکه می‌دانیم جرم باعث خمش نور می‌شود، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اگر بتوان محاسبه کرد که چه میزان نور دچار خمش شده است، می‌توان دریافت که چه میزان جرم وجود داشته است. در دسترس داشتن لنزهای گرانشی جدید و متعدد این امکان را فراهم می‌کند تا تصویر کامل‌تری از دوران پس از مهبانگ به‌دست آوریم.