چرا انسان طی تکامل به موهای فرفری رسید؟

مجله علمی ایلیاد - انسان‌ها نسبت به دیگر پستانداران نخستین عجیب و غریب هستند. در واقع ما تنها گونه‌ای هستیم که کُرک سراسری بر روی بدن خود نداریم، ولی در برخی از جاهای بدن مانند روی سر دارای دسته‌ای مو هستیم. دانشمندان هنوز دلیل وجود مو در انسان را کاملاً درک نکرده‌اند، ولی نظریه‌ای در این زمینه وجود دارد که به‌وجود آمدن مو طی تکامل، باعث می‌شده انسان خنک‌تر بماند.  

مو به وضوح می‌تواند به‌عنوان محافظ در برابر خورشید محسوب شود، ولی علم به همین اندازه اکتفا نمی‌کند و نیاز به داده‌های محکم‌تری دارد. دانشمندان مانکن حرارتی مخصوص خود را با مو درون یک محیط کنترل‌شده قرار دادند و نتایج گرمای جذب شده توسط آن‌را با مانکن کاملاً بی‌مو در همان محیط مقایسه کردند و دریافتند که مانکن دارای مو گرمای کمتری به خود جذب کرده است.

 

آن‌ها موهای مختلفی شامل موی صاف، موی فرفری نرم و موی فرفری خشک را بر روی مانکن خود آزمایش کردند. نتایج بررسی دانشمندان نشان داد که مانکن دارای موی فرفری خشک، بهترین کارایی را در عدم جذب گرما داشته است. نتیجه‌ی به‌دست آمده نشان می‌دهد که سرپا ایستادن گونه‌ی ما و همچنین مغز بزرگ‌تر ما نسبت به دیگر پستانداران نخستین، چیزهایی است که باعث شده مو بر روی سر ما رشد کند.

اینکه چرا عمده‌ی مو بر روی سر رشد کرده، به این خاطر است که با این کار، تعادل بهینه‌ای بین بیشینه کردن دفع گرما از طریق کل بدن و کمینه کردن دریافت گرمای خورشید از طریق موی سر ایجاد شده است. موهای فرفری نسبت به موهای صاف قابیت بیشتری در کاهش ورودی گرما به سر انسان داشته است، بنابراین طی تکامل، موی انسان بسته به نیاز به این سمت رفته است. موی فرفری خشک صفتی است که در دیگر پستانداران وحشی یافت نمی‌شود.

در سال ۱۹۸۸ دانشمندان آزمایشی انجام دادند و طی آن نشان دادند که مردان کچل دو تا سه برابر مردان دارای مو عرق می‌کنند. در ابتدا دانشمندان با استفاده از این نتایج ادعا کردند که سر کچل بهتر خنک می‌ماند، ولی در سال ۲۰۱۰ مطالعه‌ی دیگری انجام شد و نشان داد که سر کچل گرمای بیشتری جذب می‌کند و در نتیجه نیاز به تعریق بیشتری در آن وجود دارد.

مطالعه‌ای که نتایج آن در سال ۲۰۲۳ منتشر شده، نشان می‌دهد که داشتن مو چگونه بر روی گرمای کل بدن تاثیر دارد. در این مطالعه، مشخص شده است که مو به هر شکلی که باشد، خروج گرما از بدن را کاهش می‌دهد. موهای فرفری روی همدیگر قرار نمی‌گیرند و ریشه‌ی مو بهتر تنفس می‌کند، ولی باز هم از رسیدن نور خورشید به سطح جلوگیری می‌کند. هر چه فر بودن مو بیشتر شود، نیاز به تعریق کمتری برای خروج گرما از ریشه وجود دارد؛ بنابراین آب و انرژی بیشتری در بدن باقی می‌ماند.

در کل می‌توان گفت که فرفری شدن موی انسان پاسخی به حرکت آن روی دوپا و زندگی در مناطق گرم و خشک بوده است.