چرا زلزله‌ی ترکیه و سوریه تا این حد تلفات داد؟
چرا زلزله‌ی ترکیه و سوریه تا این حد تلفات داد؟
مجله‌ی علمی ایلیاد - ده‌ها هزار نفر در زلزله‌ی ۶ فوریه‌ی ۲۰۲۳ ترکیه و سوریه کشته و زخمی شدند. بزرگی این زلزله ۷.۸ بود و باعث شد یک شکست ۱۰۰ کیلومتری بین صفحات تکتونیکی عرب و آناتولی ایجاد شود. مرکز این زلزله در جنوب ترکیه بوده است. زمانی که عملیات جستجو و نجات شروع شد، چندین پس‌لرزه رخ داد که یکی از آن‌ها به شدت زلزله اصلی بود و به همین خاطر میزان خسارت‌ها افزایش جدی داشت.
میزان کشته‌ها در این زلزله به حدی است که می‌توان آن‌‌را کشنده‌ترین زلزله‌ی ۱۰۰ سال اخیر دانست. زلزله‌ی سال ۲۰۱۱ ژاپن که منجر به سونامی شدیدی شد، منجر به کشته شدن حدود ۲۰،۰۰۰ نفر شد و واقعه‌ی خطرناک هسته‌ای نیز در ادامه‌ی آن رخ داد.
در ترکیه در قرن گذشته چندین زلزله کشنده به‌وقوع پیوسته است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از زلزله ایزمیت در سال ۱۹۹۹ که ۱۷،۰۰۰ نفر طی آن کشته شده‌اند و زلزله‌ی ارزینکان در سال ۱۹۳۹ که موجب مرگ ۳۳،۰۰۰ نفر شد.
پرسش اینجاست که چرا زلزله‌های این منطقه میزان مرگ و میر بالایی را در پی دارند؟ پاسخ این پرسش از یک طرف در صفحات تکتونیکی پیچیده‌ی این منطقه است و از طرف دیگر می‌توان خاک سُست و ساختمان‌های ناایمن را مقصر دانست.
جنوب ترکیه و شمال سوریه مستعد زلزله‌های خطرناکی هستند، زیرا در محل تلاقی سه صفحه‌ی تکتونیکی عظیم قرار گرفته‌اند. صفحه‌ی آفریقا، آناتولی و عرب در این منطقه با یکدیگر تلاقی می‌کنند. برخورد و سایش این صفحات با یکدیگر می‌تواند زلزله‌های شدیدی ایجاد کند.
صفحات تکتونیکی آناتولی و عرب، طی دهه‌های متمادی در جهت‌های متضاد در حال حرکت بوده‌اند و به همین دلیل کرنش موجود بین آن‌ها جمع شده و در نهایت منجر به پاره شدن نقطه‌ی اتصال این صفحات با یکدیگر شده است. این حرکت منجر به آزاد شدن انرژی زیادی شده که این انرژی خود را به شکل امواج لرزه‌ای نشان داده است.
زلزله‌ی ترکیه و سوریه در عمق ۱۸ کیلومتری زمین رخ داده است و به همین دلیل امواج لرزه‌ای قبل از رسیدن به خانه‌های مردم نتوانسته‌اند در پوسته زمین پخش شوند و تاثیر کمی روی سطح زمین داشته باشند. یکی دیگر از دلایل تلفات بالای زلزله‌ی ترکیه و سوریه، زمان به‌وقوع پیوستن زلزله بوده است. این زلزله در ساعت حدود ۴ صبح که مردم در خواب بوده‌اند، رخ داده است و به همین دلیل فرصت فرار وجود نداشته است.
زمانی که در سال ۱۹۹۹ در ترکیه زلزله شدیدی رخ داد، استانداردهای ساخت ساختمان‌های مقاوم به زلزله سختگیرانه‌تر شد، ولی هنوز هم ساختمان‌های زیادی متعلق به قبل از اجرایی شدن استانداردهای جدید در ترکیه وجود داشته است که آسیب‌پذیری بالایی در مقابل زلزله داشته‌اند و به همین دلیل موجب بالا رفتن تلفات زلزله اخیر شده‌اند.