کوسه‌ها، ساکنان ۴۰۰ میلیون ساله‌ی زمین

مجله علمی ایلیاد - کوسه‌ نوعی ماهی است، ولی با انواع دیگر ماهی‌ها تفاوت‌هایی دارد. برای مثال اسکلت بیشتر ماهی‌ها استخوانی است. اما اسکلت کوسه از جنس نوعی بافت محکم اما انعطاف‌پذیر غضروفی است. بیشتر ماهی‌ها، پوست یا پولک‌هایی نرم و صاف دارند، اما پوست کوسه از پولک‌های بسیار ریز و نوک‌تیزی تشکیل شده که دندانه نامیده می‌شود.

بیشتر ماهی‌ها  در هر سمت از بدنشان تنها یک شکاف به عنوان اندام تنفسی دارند که آب‌شُش در آن قرار دارد، اما کوسه‌ها پنج، شِش یا حتی هفت شکاف در هر سمت از بدنشان دارند. بیشتر ماهی‌ها روی شکاف تنفسی خود یک باله دارند که کوسه فاقد آن است.

کوسه‌ها شدیداً حس شنوایی حساسی دارند. آن‌ها قادر به تشخیص صداهای بسیار آهسته‌ای هستند که گوش انسان قادر به شنیدن آن نیست و صداها را از فاصله‌ی بسیار زیاد دریافت می‌کنند. برخی دانشمندان معتقدند حس شنوایی عمدتاً اولین حسی است، که کوسه برای پیدا کردن شکارهایش به کار می‌برد.

با این حال، حس بویایی برجسته‌ترین حس کوسه است. برخی کوسه‌ها قادرند، با حس بویایی خود صیدشان را درفاصله بیش از یک مایل ردیابی کنند. احتملاً با دنبال کردن رد ذرات میکروسکوپی پروتئینی یا خونی شکارشان را پیدا می‌کنند.

 

انواع مختلف کوسه، به روش‌های مختلفی تولید مثل می‌کنند. بعضی تخم‌گذاری می‌کنند و بعضی بچه‌ها را درون بدن خود پرورش می‌دهند و وقتی بزرگ شدند، آن‌ها را به‌دنیا می‌آورند. بسته به گونه‌های مختلف، یک کوسه ممکن است یک تا دوازده بچه به‌دنیا بیاورد. با این حال، هر کوسه از ابتدای تولد به خود تکیه کرده و کوسه‌ی مادر برای مراقبت از فرزندش در کنار آنها نمی‌ماند.

دانشمندان معتقدند نیاکان کوسه‌ها، ۴۰۰ میلیون سال پیش، یعنی چیزی حدود تقریباً ۲۰۰ میلیون سال قبل از دایناسورها زندگی می‌کردند. بیشتر انواع کوسه‌ها تا ۱۰۰ میلیون سال گذشته دچار تغییر شدند.

بیشتر انواع کوسه حداقل دارای چهار ردیف دندان هستند. آن‌ها چیزی را نمی‌جوند، بلکه از دندان‌های خود برای گاز گرفتن و دریدن غذای خود استفاده می‌کنند. اگر اولین ردیف از دندان‌های آن فرسوده شود، دیگر ردیف‌ها به سمت جلو می‌آیند. دندان‌های جدید همیشه در حال شکل‌گیری هستند.

کوسه‌ها به ندرت برای انسان خطر می‌آفرینند. اما انسان برای کوسه خطرآفرین است. ماهی‌گیران سالانه باعث مرگ حدود ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون کوسه می‌شوند. تقریباً ۷۵% از کوسه‌ها در خطر انقراض هستند.

 

نوشته: هالی هارتمن

ترجمه: مجله علمی ایلیاد