بزهایی که درخت می‌کارند
مجله علمی ایلیاد - بزها روی درخت آرگان چَرا می‌کنند. در فصل میوه‌دهی، دانه‌های آرگان بسیاری به‌وسیله‌ی بزها در هنگام نشخوار به بیرون تُف می‌شود. در منطقه‌ی خشک مراکش جنوبی، بزهای اهلی برای پیدا کردن علوفه تازه به نوک متزلزل درختان بومی آرگان می‌روند. چوپان‌های محلی گاهی اوقات درختان تیغ‌دار و انبوه را هرس می‌کنند تا بالا رفتن از آن‌ها آسان شود و همچنین به بزغاله‌ها کمک می‌کنند که بالا رفتن را یاد بگیرند. در طول فصل پاییز که علوفه کمتر است، بزها سه چهارم زمان تغذیه خود را در حال چَرا روی نوک درختان هستند.
بوم‌شناسان اسپانیایی راه غیرمعمولی را یافته‌اند که از طریق آن بزها به درختان کمک می‌کنند؛ بزها دانه‌های درختان را تف می‌کنند. «میگِل دلیبس»، «آیرین کاستانیدا»، و «خوزه اِم فدریانی» کشف خود را در آخرین «یادداشت تاریخ طبیعی» در چاپ ماه می مجله‌ی انجمن محیط‌زیست آمریکا با نام Frontiers in Ecology and the Environment گزارش کردند. این مقاله در دسترس عموم است. احتمالاً آرگان از محصولات محبوب زیبایی که از روغن آرگانِبدست آمده از دانه درخت استفاده می‌کنند، برای شما آشنا باشد. دانه‌ی درخت بوسیله‌ی میوه‌ای خمیری که کمی شبیه زیتون سبز بزرگ است احاطه شده است. برای بزها، میوه‌ها غذای خوشمزه‌ای هستند که ارزش ۹ متر بالا رفتن از شاخه‌ها را دارند.
اما بزها دانه‌های بزرگ را دوست ندارند. همچون گاوها، گوسفندها و گوزن‌ها، بزها نیز غذای‌شان را پس از تخمیر آن در یک معده خاص، دوباره می‌جوند. آن‌ها در هنگام نشخوار کردن، دانه‌های آرگان را تف می‌کنند و به این طریق هرجا که بروند دانه‌های تمیز را به آن زمین جدید می‌رسانند. وقتی که دانه از درخت اصلی فاصله می‌گیرد شانس بهتری برای ادامه بقا می‌یابد.
این اثر خارق‌العاده‌ی انتشار دانه، تغییری در مکانیزمی است که بوم‌شناسان «اِندوزوکوری» می‌نامند، که در آن دانه‌ها عموماً از دستگاه گوارش جانور عبور کرده و از طرف دیگر خارج می‌شوند یا گاهی از دو دستگاه گوارش عبور می‌کنند. مؤلفان به اینکه بزها دانه‌های آرگان را با این مکانیزم رایج‌تر پراکنده می‌کنند شک داشتند؛ زیرا بزها معمولاً دانه‌های بزرگ را دفع نمی‌کنند. محققان مشاهده کرده‌اند که گوسفندان، گوزن‌های قرمز اسیر و گوزن‌های زرد در هنگام جویدن نشخوار خود دانه‌ها را تف می‌کنند و حدس زدند که ممکن است این گونه از اِندوزوکوری از طریق تُف رایج و مسیر اساسی انتشار دانه برای برخی گونه‌های گیاهی باشد.
نوشته: Ecological Society of America
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد