گورخر نادری که خیلی زود مُرد.

 

 

مجله علمی ایلیاد - گورخر نادری با خطوط خرمایی روشن در روز ۶ اوت در منطقه‌ای خصوصی برای حیوانات غیربومی، در منطقه‌ی کنا در هاوایی، جان خود را از دست داد. «آن گودی»، مدیر اجرایی و معاون مزرعه‌ی تری رینگ در هاوایی، صبح روز ۶ اوت جسد «زو» را کشف کرد. گودی گفت: «من در ساعت ۶ صبح نگاه کردم و با خودم گفتم اوه، زو زیر نور خورشید افتاده و زوزه می‌کشد و گوشش هیچ حرکتی نداشت.» 

زو، گورخر برچل، رایج‌ترین نوع گورخر ۱۹ ساله بود. طبق گفته‌ی باغ وحش پارک وودلند، در محیط وحش طبیعی گورخرها می‌توانند به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ سال حیات داشته باشند، در حالی که در باغ وحش‌ها، می‌توانند حداکثر تا ۴۰ سال عمر کنند. بر سر اینکه بیماری زو به‌عنوان آلبینیسم طبقه‌بندی می‌شود، به‌دلیل عدم قطعیت در چگونگی تعریف واژه‌ی آلبینیسم، همه موافق نیستند. برخی اصطلاح هایپوملانیسم را ترجیح می‌دهند تا کاهش در مقدار رنگدانه در مو و چشم‌های زو را نشان دهند. 

اما زو اصلاً گورخری معمولی نبود. زو با داشتن خطوط قهوه‌ای کم‌رنگ و چشم‌های آبی، مبتلا به اختلال تغییر رنگ بود؛ گرچه محققان با اینکه او را بیمار بدانند، مخالفت کردند. این عدم هماهنگی ناشی از عدم قطعیت در مورد چگونگی تعریف واژه آلبینیسم است. آلبینیسم یعنی جهش در ژن TYR که منجر به تغییر در رنگ پوست، چشم‌ها، مو یا خز می‌شود.

«ربکا بلون»، استاد ژنتیک دامپزشکی در دانشگاه کالیفرنیا دیویس، گفت: «از نظر کسانی که آلبینیسم را فقط فقدان کامل رنگدانه می‌دانند، زو واجد شرایط نیست. در این صورت، بیماری او را می‌توان به‌طور بهتری به‌عنوان کاهش رنگدانه‌های پوستی طبقه‌بندی کرد که به کاهش در رنگدانه ملانین اشاره دارد. با این حال از نظر کسانی که آلبینیسم را اصطلاح وسیع‌تری می‌دانند که نه تنها شامل فقدان رنگ، بلکه شامل کاهش آن نیز می‌شود، مانند «ویلیان اویتینگ»، استاد ژنتیک انسانی در دانشگاه مینه سوتا، آلبینیسم برای زو هم اعمال می‌شود.

هر اصطلاحی که به کار رود، اختلالات رنگ گاهی اوقات با اختلال در بینایی همراه است، اگرچه شاید زو دچار مشکل بینایی نبوده باشد. تا جایی که گودی می‌تواند بگوید، اگرچه زو گورخری معمولی نبود که تا به حال وی دیده بود، اما زو بینایی ضعیفی نداشت. مشکل اصلی سلامتی زو شامل تشنج‌هایی بود که در سال‌های آخر عمرش از آن رنج می‌برد. هم اویتینگ و هم بلون، فکر می‌کنند تشنج‌ها احتمالاً مربوط به اختلال رنگ زو نیست.

مادر زو، «اورئو»، که رنگ معمولی داشت، قبل از اینکه زو را در مزرعه‌ی تری رینگ به دنیا بیاورد، دو نوزاد دیگر با رنگ غیرمعمولی زو به دنیا آورده بود. اما هیچ‌یک از آن‌ها به اندازه زو زنده نماندند؛ یکی از آن‌ها مرده‌زاد بود و دیگری در ۵ ماهگی جان خود را از دست داده بود. کالبدشکافی این کره‌ی گورخر نشان داد که هر دو مبتلا به بیماری کبدی بودند، که گودی فکر می‌کند با اختلال رنگ آن‌ها ارتباطی ندارد.

اگرچه به‌نظر می‌رسد که مرگ زو با اختلال رنگ او ارتباطی نداشته، اما برخی موجودات دیگر این‌قدر خوش‌شانس نیستند. در سال ۲۰۰۳ در باغ وحش بارسلونا، گوریلی با خز سفید و پوست صورتی به نام «اسنوفلیک»، در اثر سرطان پوست جان خود را از دست داد. خویشاوندان زنده‌ی زو، که بعضی از آن‌ها خطوط خرمایی‌رنگی مانند زو دارند، در مزرعه‌ای در کنیا زندگی می‌کنند؛ اگرچه طبق گفته‌های گودی، آن‌ها در حال رشد هستند، بنابراین ممکن است رنگدانه‌های غیرمعمول آن‌ها، مستقیماً یا غیرمستقیم، باعث ایجاد مشکلات سلامتی در فرزندان آن‌ها شود. 

البته چیزهای مهم‌تر از رنگ هم در گورخرهای کم‌رنگ وجود دارد. وقتی از گودی پرسیده شد زو مثل چه بود، گودی با خنده گفت: «گورخرها با شخصیت و عاقل هستند که هاری دارند. آن‌ها نگرش‌هایی در موردشان دارند که به طریق نفرت‌انگیزی، لذت‌بخش است.»

 

نوشته: سارا پاشمن
ترجمه: زهرا جهانبانی - مجله علمی ایلیاد