ماهی‌ها در آینه خودشان را می‌شناسند!
ماهی‌ها در آینه خودشان را می‌شناسند!
مجله علمی ایلیاد - نوعی از ماهی به نام ماهی تمیزکننده به انعکاس‌های خودش واکنش نشان داده و سعی می‌کند لکه‌های روی بدنش را در جلوی آینه تمیز کند. این روش یک رویکرد استاندارد برای تشخیص توانایی خودشناسی حیوانات است. نتایج یافته‌ها در این مورد در مجله‌ی PLOS Biology به چاپ رسیده و نشان می‌دهد که شاید ماهی‌ها بیشتر از آنچه تا کنون تصور می‌شد، قوه‌ی شناخت دارند. شاید این آزمایش بتواند جرقه‌ای باشد که ما روش‌های ارزیابی هوش حیوانات را عوض کنیم.
محققین اشاره دارند که نتایج به‌دست آمده شواهدی دقیق از رفتارهایی است که همه‌ی فازهای آزمایش آینه را گذرانده است، ولی تفسیر نتایج به‌دست آمده آنچنان واضح نیست. آیا پاسخ قابل قبول دادن به آزمایش آینه به معنی داشتن خودآگاهی توسط ماهی است؟ آیا می‌توان گفت داشتن شناخت از خود مختص انسان‌ها و برخی از پستانداران است؟ یا آزمایش آینه آنچنان که تصور می‌کنیم، نشان دهنده‌ی خودآگاهی نیست؟
دکتر «آلکس جوردن» از محققین این مطالعه می‌گوید: «رفتار ماهی مورد بررسی، شکی باقی نمی‌گذارد که معیارهای آزمایش آینه را به خوبی در خود دارد، ولی چیزی که هنوز واضح نیست این است که آیا می‌توان این شواهد را معیاری از خودشناسی ماهی در نظر گرفت؟ هر چند در بسیاری از حیوانات دیگر این شواهد معیارهای خودشناسی در نظر گرفته می‌شوند.» توانایی درک اینکه تصویر دیده شده در آینه خود حیوان است، به‌عنوان نشانه‌ای از خودشناسی در گونه‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود. برای بررسی این پدیده، محققین یک لکه روی بدن حیوان در نقطه‌ای که بدون آینه نتواند آن‌را ببیند، ایجاد می‌کنند. برای اینکه حیوان سربلند از این آزمون بیرون بیاید، باید لکه‌ی ایجاد شده را لمس کرده و بررسی کند. این وضعیت نشان می‌دهد که حیوان فهمیده تصویری که در آینه مشاهده می‌کند، خودش است.
انجام آزمایش بر روی ماهی تمیزکننده، نشان داد که برای تمیز کردن لکه خود را به جاهای زبر می‌مالدد. زمانی که لکه‌های رنگی روی ماهی ایجاد می‌شود، ولی در آینه آن را نمی‌بیند، سعی در تمیز کردن آن ندارد. دانشمندان طی بررسی‌های خود نشان دادند که ماهی‌هایی که لکه‌دار نیستند، در مواجهه با ماهی‌های لکه‌دار سعی در تمیز کردن خود ندارند. این واقعیت نشان می‌دهد که این نوع ماهی‌ها از وجود خود و دیگری درک درستی دارند. دکتر جوردن اذعان دارد که مطالعه‌ی انجام شده ماهیتی متناقض دارد و بسته به اینکه شخص در چه جایگاهی قرار داشته باشد، ممکن است تفسیرهای متفاوتی از نتایج داشته باشد، ولی همین شواهد به‌عنوان معیارهای خودشناسی در گونه‌های دیگر در نظر گرفته شده‌اند.
نوشته: ScienceDaily
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد