حقایقی عجیب از جانوری که در اعماق زمین زندگی می‌کنند؟
حقایقی عجیب از جانوری که در اعماق زمین زندگی می‌کنند؟
رادیو ایلیاد
حقایقی عجیب از جانوری که در اعماق زمین زندگی می‌کنند؟
مجله علمی ایلیاد - یک گروه تحقیقاتی به رهبری دانشمندان دانشگاه آمریکایی، موفق به‌توالی بندی ژنومِ «هالیسفالوبوس مفیستو» شدند؛ این کِرم گرمادوست از جمله جاندارانی است که در عمیق‌ترین قسمت‌ها زندگی می‌کند. محققان سازوکارهایی را که طی آن این کرم خود را با شرایط بغرنج و نامساعد وِفق داده است، مورد بررسی قرار دادند.
اکتشافات نشان داد که کِرم هالیسفالوبوس مفیستو اصالتاً در آب‌گیرهای زیرزمینی پُر از سیال سکونت دارد که در معدن طلای بیتریکس آفریقای جنوبی در ۱.۳ کیلومتریِ زیر سطح قابل‌دسترسی است. این‌گونه کرم انگل تنها ۰.۵ میلی‌متر طول داشته و در آب‌های غنی از متان، داغ و قلیایی با pH معادل ۷.۹ زیست می‌کند. تاریخ‌نگاری رادیو کربن نشان می‌دهد که این آب‌گیر، قدمتی بیش از ۶۰۰۰ سال دارد.
دکتر «جان براشت»، محقق و نویسنده‌ی ارشد مقاله‌ای که در مجله Nature Communications چاپ شده است، اظهار کرد: « هالیسفالوبوس مفیستو نخستین جاندار زیرزمینی است که ژنومش توالی بندی شد. ژنوم این جاندار می‌تواند با ارائه شواهدی نشان بدهد که حیات چگونه می‌تواند در زیر سطح زمین تداوم داشته باشد. همچنین، روش جدیدی برای درک چگونگی امکان تداوم حیات در سیاره‌های دیگر فراهم می‌کند.»
توالی نشان داد که ژنومِ هالیسفالوبوس مفیستو به طرز عجیبی تعداد کثیری از پروتئین‌های «Hsp70» را رمزگذاری می‌کند؛ این یافته توجه محققان را به خود جلب کرده، زیرا خیلی از گونه‌های کرم انگل که ژنوم‌شان توالی‌بندی شده است، چنین تعداد زیادی از پروتئین فوق را ندارند. Hsp70 ژنی است که به‌خوبی موردمطالعه قرارگرفته است و در همه گونه‌های جانوری وجود دارد و سلامت سلولی را در پی آسیب گرمایی احیا می‌کند.
بسیاری از ژن‌های Hsp70 در ژنومِ هالیسفالوبوس مفیستو نسخه‌هایی از خودشان بودند. این ژنوم نسخه‌های بیشتری از ژن‌های «AIG1» را دارد که در گیاهان و حیوانات وجود دارد. دکتر براشت خاطرنشان کرد: «تحقیقات بیشتری در این زمینه موردنیاز است، اما وجود نسخه‌های این ژن مهر تاییدی بر سازگاری فرگشتی این کِرم است. این کرم نمی‌تواند جایی فرار کند؛ در زیرزمین است. چاره‌ای به‌جز سازگاری با حیات ندارد، وگرنه جانش را از دست می‌دهد. پیشنهادِ ما این است که وقتی جانداری نمی‌تواند از گرمای شدید بگریزد، نسخه‌های بیشتری از این دو ژن تولید می‌کند تا به بقای خود ادامه بدهد.»
در مقاله دیگری، دکتر براشت و همکارانش چندین ژنوم را بررسی کرده و دریافتند که بسطِ خانواده‌های ژنی Hsp70 و AIG1 در دو کپه‌ای‌ها امری رایج است، گروهی از نرم تنان مثل صدف خوراکی، حلزون دو کپه‌ای و صدف باریک دریایی. این جانداران مثل هالیسفالوبوس مفیستو خود را با گرما وفق داده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که الگویِ شناسایی‌شده در هالیسفالوبوس مفیستو شاید در آن دسته از موجودات زنده‌ای که توان گریز از گرمای محیط را ندارند، به وفور دیده شود.