راهی جدید و موثر در تشخیص سرطان
مجله علمی ایلیاد - برای اولین بار محققین یک حسگر طراحی کردهاند که از لیزر برای شناسایی سطوح پایین پروتئینِ نشاندهندهی وجود سرطان در نمونهی ادرار استفاده میکند. این تکنولوژی جدید حساسیت بیشتری نسبت به دیگر طراحیها دارد و میتواند راهی غیرتهاجمی و ارزان برای شناسایی مولکولهای نشاندهندهی پیشرفت بیماری بهحساب آید.
«سونیا گارسیا بلانکو» از دانشگاه تونته در هلند بهعنوان سرپرست تیم تحقیقاتی، میگوید: «روشهای کنونی اندازهگیری نشانگرها، پیچیده و گرانقیمت هستند و برای استفاده از آنها باید از بیمار نمونهبرداری شود و در آزمایشگاههای خاص مورد آزمایش قرار گیرد. در این تکنولوژی جدیدی که ما توسعه دادهایم راه برای شناسایی سریع و آسان نشانگرها باز میشود و به پزشکان اجازه داده میشود تا تصمیمهای درمانی خود را در سریعترین زمان ممکن بگیرند تا به این ترتیب به درمان بهتر بیماری کمک کنند.»
تیم محققین از چند موسسهی مختلف با حمایت پروژهی «GALM» اروپا این تکنولوژی را توسعه دادهاند و نتایج یافتههای خود را در مجلهی Optics Letters منتشر کردهاند. آنها نشان دادهاند که این حسگر جدید میتواند سطوح پایین پروتئین «S100A4» که به رشد تومورهای انسانی مرتبط است را شناسایی کند. محققین میگویند که این حسگر میتواند کاربردهای غیرزیستی نیز داشته باشد؛ بهعنوان مثال میتوان از آن برای تشخیص مخلوطهای گازی و مایع نیز استفاده کرد.
این حسگر با استفاده از نور لیزر قادر به شناسایی مولکولهای خاص است. وقتی که نور با شناساگر مورد نظر برخورد میکند، رنگ و فرکانس نور لیزر به نحو قابل مشاهدهای تغییر میکند. برای شناسایی مولکولها در نمونههای ادرار باید محققین لیزری میساختند که در محیط آب بتواند کار کند. آنها برای این کار از اکسیدآلومینیوم استفاده کردهاند. استفاده از این ماده به این دلیل است که میتوان به راحتی آنرا بر روی یک چیپ سوار کرد و به کار بردن رویههای استانداردِ ساخت قطعات الکترونیکی برای آن امکانپذیر است و به همین خاطر نیز میتوان آنرا در مقیاس صنعتی تولید کرد.
محققین قبل از اینکه حسگر فوقحساس ساخته شده را بر روی مایعات پیچیدهای مانند ادرار امتحان کنند، آنرا در نمونهی ادراری که شناساگرهای خاصی در آن وجود داشت آزمایش کردند و دریافتند که عملکرد آن برای شناسایی S100A4 در زمانی که غلظت این پروتئین بسیار پایین باشد نیز عالی است.
محققین در حال کار بیشتر بر روی حسگر خود هستند تا بتوانند باز هم کارکرد آنرا سادهتر و بهتر کنند. آنها در نظر دارند که بتوانند با یک دستگاه شناساگرهای مختلفی را شناسایی کنند.