خوردن روغن سویا می‌تواند کُشنده باشد!
خوردن روغن سویا می‌تواند کُشنده باشد!
مجله علمی ایلیاد - مصرف روغن دانه‌های سویا در چند دهه‌ی گذشته رشد زیادی را تجربه کرده است، به نحوی که پُرمصرف‌ترین روغن خوراکی در آمریکا و دیگر کشورها غربی، روغن سویا است. به هر حال، اکنون در مصرف بالای این نوع روغن کمی نقصان ایجاد شده است؛ زیرا برخی از محققین معتقدند که مصرف آن می‌تواند شرایطی مانند دیابت، مقاومت به انسولین و چاقی را در پی داشته باشد. اکنون در مطالعه‌ای دیگر نشان داده شده است که روغن سویا می‌تواند باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی در مغز شود.
در مطالعات گذشته، نشان داده شده بود که موش‌های با مصرف بالای روغن سویا نسبت به موش‌های دیگری که روغن نارگیل مصرف کرده بودند، بیشتر دچار تغییرات ژنتیک در مغز خود شده‌اند. مطالعات بعدی نشان داده است که احتمالاً دلیل این وضعیت در اسیدهای لینولیک نهفته است، زیرا موش‌هایی که روغن سویا مصرف کرده بودند، در اثر وجود این اسید، دچار اثرات زیان‌آور شده‌اند.
دانشمندان برای درک بهتر اینکه روغن سویا چگونه این عواقب منفی را بر جای می‌گذارد، تصمیم گرفتند تاثیر این مورد را بر روی تظاهر ژنی در هیپوتالاموس بررسی کنند. هیپوتالاموس در واقع بخشی از مغز است که متابولیسم بدن را کنترل می‌کند و فرآیندهای ضروری دیگری نیز در آنجا انجام می‌شود. در این مطالعه، موش‌ها به گروه‌های مختلفی تقسیم شدند؛ در یک گروه از موش‌ها رژیم غنی از روغن سویای معمولی مصرف شده است، در گروه دوم روغن سویای بدون اسید لانولیک مصرف شده و گروه سوم موش‌ها روغن نارگیل مصرف کردند.
محققین نتایج بررسی‌های خود را طی مقاله‌ای در مجله‌ی Endocrinology منتشر کرده‌اند. آن‌ها اذعان دارند که روغن سویا تظاهر ژنی حدود ۱۰۰ ژن مختلف را در هیپوتالاموس تغییر می‌دهد و فرآیندهایی مانند سوخت و ساز بدن، بیماری‌های عصبی و التهاب‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بین ژن‌هایی که تحت تاثیر قرار می‌گیرند، برخی با شیزوفرنی، افسردگی و آلزایمر مرتبط هستند. بیشترین ژنی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد، ژنی است که باعث تولید هورمون «اوکسیتوسین» می‌شود. این هورمون را هورمون عشق نیز می‌نامند و ارتباطات اجتماعی را ارتقا می‌بخشد. این هورمون در تنظیم وزن بدن نیز تاثیرگذار است و سوخت و ساز گلوکز در بدن را نیز مدیریت می‌کند.
ژن اوکسیتوسین در موش‌هایی که روغن سویای معمولی مصرف کرده بودند و موش‌هایی که روغن سویای بدون اسید لانولیک مصرف کرده بودند، به یک اندازه تحت تاثیر قرار گرفته است، بنابراین اسید لانولیک تاثیری در عوارض منفی روغن سویا ندارد. به همین خاطر، توجه محققین به ماده‌ی دیگری جلب شد که در روغن سویا وجود دارد؛ «استیگماسترول».
به همین خاطر، به گروهی از موش‌ها روغن نارگیل حاوی مقادیر بالای استیگماسترول داده شد، ولی باز هم نتایج به نحوی نبود که بتوان ترکیب دارای تاثیر منفی در روغن سویا را استیگماسترول دانست. دانشمندان می‌گویند که باید تحقیقات بیشتری روی این موضوع صورت گیرد، ولی در هر صورت توصیه می‌شود مصرف این روغن در حد ممکن کاهش پیدا کند تا شاید در آینده بتوان به نتایج قطعی رسید.