استراتژی جالب زنبور عسل در گل دادن گیاهان

مجله علمی ایلیاد - زندگی زنبور عسل به گرده‌ی گیاهان وابسته است، زیرا مواد مغذی مورد نیاز زنبور در گرده وجود دارد و زنبورها به کمک آن کلونی‌های خود را پایه‌گذاری می‌کنند. تیمی از محققین دانشگاه‌های زوریخ و پاریس، مشاهداتی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد زنبور عسل استراتژی خاصی برای گل دادن خارج از فصل گیاهان اتخاذ می‌کند. زمانی که زنبورها با کمبود گرده مواجه می‌شوند، به برگ گیاهان آسیب وارد می‌کنند و به این ترتیب گیاهان را مجبور می‌کنند تا ۳۰ روز قبل از فصل گل بدهند.

پروفسور «مارک میشر» از دانشگاه زوریخ، می‌گوید: «مطالعات گذشته نشان داده‌اند که گیاهان در اثر وجود استرس گل می‌دهند، ولی تا کنون تاثیر زنبور بر گل دادن گیاهان مشاهده نشده بود.»

مشاهدات اولیه بر روی چهار گونه‌ی گیاهی نشان داده است که زنبورهای کارگر به کمک نیش خود سوراخ‌هایی را درون برگ گیاهان ایجاد می‌کنند. دانشمندان هیچگونه شواهد محکمی پیدا نکرده‌اند که نشان دهد زنبورها از برگ گیاهان تغذیه می‌کنند و یا ذرات برگ گیاهان را به درون کندوهای خود منتقل می‌کنند.

دانشمندان پس از این مرحله، چندین آزمایش در آزمایشگاه‌های خود و همچنین در محیط بیرونی بر روی زنبورها و گیاهان مختلف انجام دادند. آن‌ها دریافتند که میزان آسیب وارده به برگ گیاهان رابطه‌ی مستقیمی با میزان گرده‌ی تهیه شده از آن گیاه توسط زنبورها دارد. زمانی که گرده به میزان خیلی کم وجود داشته باشد، آسیب وارد شده از طرف زنبورها نیز بیشتر می‌شود تا به این ترتیب در آینده گرده‌ی بیشتری از این گیاه برداشته شود.

دانشمندان دریافتند که آسیب‌های وارده بر برگ گیاهان رابطه‌ی بسیار نزدیکی بر زمان گل‌دهی برخی گیاهان دارد؛ بوته‌ی گوجه فرنگی در صورت آسیب دیدن توسط زنبورها تا حدود ۳۰ روز زودتر گل می‌دهد و در مورد درخت خردل، زنبورها می‌توانند زمان گل دادن را تا ۱۴ روز جلو بیاندازند.

پروفسور «کانزوئلو مورایس» از دانشگاه زوریخ، می‌گوید: «این عمل زنبورها تا کنون توجه کسی را جلب نکرده بود. اینکه چگونه چنین وضعیتی پیش می‌آید، به مراحل رشد گیاه ارتباط دارد.»

دانشمندان تلاش کردند تا اثر زنبورها را با آسیب رساندن به برگ گیاهان شبیه‌سازی کنند، ولی دریافتند که در هر صورت تاثیر زنبورها بسیار قوی‌تر است. آن‌ها حدس می‌زنند که احتمالاً مواد شیمیایی موجود در نیش زنبورها باعث بروز این تفاوت می‌شود.

نتایج این کشفیات در مجله‌ی Science منتشر شده است.