با باکتری‌های سازنده‌ی آنتی‌بیوتیک آشنا شوید
با باکتری‌های سازنده‌ی آنتی‌بیوتیک آشنا شوید
مجله علمی ایلیاد - محققین روش خلاقانه‌ای برای تولید ترکیبات آنتی‌بیوتیک و ضدانگل پیدا کرده‌اند. این ترکیبات در ژنوم «استینوباکتری» قرار دارند و منبع داروهایی مانند «استینومایسین» هستند. نتایج یافته‌های جدید دانشمندان در این زمینه، در مجله‌ی eLife منتشر شده است.
دهه‌های متمادی است که محققین امیدوارند بتوانند از ترکیبات آنتی‌بیوتیک، ضدقارچ و ضدانگل تولید شده توسط باکتری‌ها استفاده کنند. پروفسور «ساتیش نایر» از دانشگاه ایلینویز به‌عنوان کسی که با همکارانش در این زمینه تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند، می‌گوید: «باکتری‌ها در شرایط آزمایشگاهی به تعدادی که ظرفیت و توانایی دارند مولکول جدید نمی‌سازند، زیرا این فرآیند تحت تاثیر هورمونی است که فقط با تهدید شدن باکتری تولید می‌شود.»
نایر و همکارنش بر آن شدند که ببینند این هورمون تا چه حد می‌تواند تولید آنتی‌بیوتیک‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. دانشمندان امیدوار بودند با قرار دادن باکتری‌ها در معرض این هورمون و ترکیب هورمون‌های مشابه، آن‌ها را تحریک به ساختن ترکیبات جدیدی کنند که از لحاظ پزشکی مفید واقع شوند. این محققین تمرکز خود را بر روی هورمون «اونولید» به‌عنوان یک ترکیب نسبتاً پایدار گذاشتند. این هورمون تولید ترکیبات ضدانگلی توسط میکروب‌های خاکی را کنترل می‌کند. نسخه‌ی بهینه شده‌ی این هورمون، «ایورمستین» نام دارد و برای درمان کوری دریاچه‌ای استفاده می‌شود. کوری دریاچه‌ای قبل از تولید ایورمستین، افراد زیادی را در آفریقا کور کرده بود.
در این مطالعه‌ی جدید، محققین فرآیند جدیدی برای سنتز اونولید در آزمایشگاه پیشنهاد داده‌اند. آن‌ها با این روش بهتر توانستند برهمکنش هورمون با گیرنده‌های درونی و بیرونی سلول‌های باکتری را مطالعه کنند. نایر می‌گوید: «ما با روشی به نام «کریستالوگرافی اشعه‌ی ایکس» توانستیم نحوه‌ی جذب هورمون به گیرنده‌های مربوطه و همچنین چسبیدن گیرنده‌ها به دی‌ان‌ای در غیاب هورمون را مشخص کنیم. عموماً این گیرنده‌ها بر روی ژنوم می‌نشینند و به‌عنوان عایق عمل می‌کنند.»
محققین دریافتند که با چسبیدن هورمون به گیرنده، گیرنده توانایی چسبیدن به دی‌ان‌ای را از دست می‌دهد و حالت عایق بودن خود را از دست می‌دهد و اُرگانیسم مربوطه مجبور می‌شود ترکیباتی از خود ترشح کند که خاصیت آنتی‌بیوتیکی دارند. دانستن اینکه کدام نواحی گیرنده در چسبیدن به هورمون و دی‌ان‌ای نقش دارند، دانشمندان را قادر ساخت تا توالی ژنوم استینوباکتری‌ها را کشف کنند. این فرآیند به محققین اجازه داد تا استینوباکتری‌های تحت تاثیر اونولید و دیگر هورمون‌های مشابه را شناسایی کنند.
نایر می‌گوید: «ما در آینده استینوباکتری‌های شناسایی شده را در آزمایشگاه رشد می‌دهیم و و هورمون‌های سنتز شده را به آن‌ها تزریق می‌کنیم و خواهیم فهمید که چه مولکول‌های جدیدی ساخته می‌شوند. با این کار، ما توانسته‌ایم باکتری‌ها را تحریک کنیم تا مولکول‌هایی که نمی‌توانیم در آزمایشگاه بسازیم را برای‌مان بسازند. برخی از این مولکول‌ها دارای کاربردهای پزشکی خواهند بود.»