سرعت دوران سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری چقدر است؟
سرعت دوران سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری چقدر است؟
مجله علمی ایلیاد - سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم معمولاً با دو مشخصه شناخته می‌شوند؛ «جرم» و «سرعت دوران». این سیاه‌چاله‌ها اثر زیادی بر روی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها دارند. سیاه‌چاله «کمان اِی*» سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری است که حدود ۴ میلیون برابر خورشید جرم دارد، ولی تا کنون سرعت دوران آن به صورت حدودی نیز مشخص نبود.
اکنون تیمی از ستاره‌شناسان آمریکایی، مقاله‌ای در مجله‌ی Astrophysical Journal Letters به چاپ رسانده‌اند و در آن بر اساس توزیع ستاره‌های خاص در کهکشان راه‌شیری، بیشینه سرعت دوران سیاه‌چاله‌ی مرکزی را مشخص کرده‌اند.
پروفسور «آوی لوئب» از دانشگاه هاروارد، می‌گوید: «سیاه‌چاله‌ها مقادیر زیادی انرژی از خود به بیرون پرتاب می‌کنند که باعث پراکنده شدن گاز از کهکشان‌ها می‌شوند و به این ترتیب، ستاره‌زایی کهکشان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. دانشمندان تاثیر جرم عظیم سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان‌ها بر روی خود کهکشان میزبان را درک می‌کنند، ولی اندازه‌گیری تاثیر سرعت دوران سیاه‌چاله‌ها بر کهکشان میزبان کار آسانی نیست. دوران سیاه‌چاله‌ها بر روی مدارات ستاره‌های نزدیک به آن‌ها اثر می‌گذارد، ولی درک اینکه چه اثری می‌گذارد کار آسانی نیست.»
پروفسور لوئب و همکارانش برای درک تاثیر کمان اِی* بر شکل‌گیری و تکامل کهکشان راه‌شیری، توزیع و مدارات ستاره‌های رده‌ی S موجود در کهکشان را بررسی کرده‌اند و به کمک آن، حد ماکزیممی برای سرعت دوران سیاه‌چاله محاسبه کرده‌اند.
همکاران این پروژه می‌گویند: «ما نتیجه‌گیری کرده‌ایم که سرعت دوران کمان اِی* کم است. این موضوع تاثیر مهمی بر روی تشخیص فعالیت‌های مرکز کهکشان راه‌شیری دارد و می‌تواند رصدهای آتی تلسکوپ افق رویداد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.»
محققین نشان دادند که اگر سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری سرعت دوران بالایی می‌داشت، صفحه‌ی دوران ستاره‌های S در لحظه‌ی تولد باید با صفحه‌ی دوران کنونی آن‌ها متفاوت می‌بود. از آنجا که بررسی‌های دانشمندان ثابت بودن صفحه‌ی دوران این ستاره‌ها از زمان تولد تاکنون را نشان می‌داد، بنابراین مشخص می‌شود که سرعت دوران کمان اِی* بالا نیست.
پروفسور لوئب می‌گوید: «محاسبات ما نشان می‌دهد که سرعت دوران کمان اِی* کمتر از ۱۰ درصد سرعت بیشینه‌ی سیاه‌چاله‌ها است. سرعت بیشینه‌ی سیاه‌چاله‌ها نیز برابر با سرعت نور در نظر گرفته می‌شود.»
نتیجه‌ی مهم دیگری که این محققین گرفته‌اند این است که کمان اِی* دارای جت خروجی نیست. پروفسور لوئب می‌گوید: «جت‌ها معمولاً از سیاه‌چاله‌های در حال دوران خارج می‌شوند، ولی هیچ شواهدی مبنی بر وجود جت خروجی از کمان اِی* وجود ندارد. رصدهای آتی تلسکوپ افق رویداد می‌تواند اطلاعات بهتری در این زمینه به ما بدهد.»