سیاه‌چاله

برای مدت‌های طولانی کسی نمی‌دانست فلزات سنگین چگونه بر روی زمین ظاهر شده‌اند، ولی اکنون شواهدی به‌دست آمده که پاسخ این راز را در خود دارد. در واقع حلقه‌ی طلایی یا پلاتینی که بر روی انگشتان مردم وجود...

اَبَرسیاه‌چاله‌ها دارای جرم بالاتر از ۵۰ میلیارد برابر خورشید هستند. اخیراً دانشمندان دانشگاه‌های کارنیه و هاروارد دریافته‌اند که به احتمال زیاد شکل‌گیری این نوع سیاه‌چاله‌ها در ۱۱ میلیارد سال پیش در...

کهکشان‌ها از میلیاردها ستاره، گاز و گردوغبار و مقادیر زیادی ماده‌ی تاریک تشکیل شده‌اند. تقریباً همه‌ی کهکشان‌ها در مرکز خود دارای سیاه‌چاله‌ هستند. کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌های موجود در مرکز آن‌ها از...

کهکشان‌ها با شکل‌ها و اندازه‌های متفاوتی وجود دارند، ولی اجزای سازنده‌ی اصلی آن‌ها عموماً یکی است. معمولاً یک سیاه‌چاله‌ی بزرگ در مرکز کهکشان‌ها وجود دارد و در اطراف آن ستاره‌ها، گاز و مقادیر زیادی...

ستاره‌شناسان با استفاده داده‌های مربوط به ۷۰۰ انفجار اشعه‌ی گاما که توسط تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌های مختلف دنیا شناسایی شده‌اند، توانسته‌اند ستاره‌های نوترونی فوق سنگینی را قبل از انفجار و تبدیل به...

زمانی که سوخت یک ستاره‌ی عظیم‌الجثه به اتمام می‌رسد، متلاشی شده و به شکل ابرنواختر درمی‌آید. طی این فرآیند امکان شکل‌گیری ستاره‌های نوترونی نیز وجود دارد. ستاره‌های نوترونی چگالی بسیار بالایی دارند....

سیاه‌چاله‌ها نوری از خود ساطع نمی‌کنند که انسان بتواند آن‌را تشخیص دهد، ولی واقعیت این است که سیاه‌چاله‌ها دوست دارند خود را زیر نور مخفی کنند. به هر حال باید دانست که درخشان‌ترین نورهای کیهان توسط...

پُل‌های فرضی که فواصل دوردست در فضا و زمان را به یکدیگر متصل می‌کنند، «کرم‌چاله» نامیده می‌شوند. دانشمندان اکنون دریافته‌اند که کرم‌چاله‌ها می‌توانند شبیه به سیاه‌چاله‌ها باشند و به همین دلیل حدس...

در آوریل سال ۲۰۱۹، دانشمندان به کمک تلسکوپ افق رویداد، توانستند تصویری خارق‌العاده از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان مسیه ۸۷ تهیه کنند. مسیه ۸۷ یک کهکشان بیضوی در فاصله‌ی ۵۳ میلیون سال نوری از زمین در صورت...

تنها چند میلی‌ثانیه پس از مهبانگ، آشفتگی بر کیهان حاکم شده است. هسته‌های اتمی طی یک حرکت داغ و آشفته دچار همجوشی و واپاشی شده‌اند و پس از آن امواج فشاری قدرتمند ایجاد شده است و آنچنان مواد را به هم...

ستاره‌شناسان اخیراً با استفاده از الگوریتم یادگیری عمیق توانسته‌اند ۴۰ هزار کهکشان حلقوی جدید را شناسایی کنند. کهکشان‌ها زندگی آشفته‌ای دارند. برخورد با دیگر کهکشان‌ها و انفجارات پُرانرژی ناشی از...

کهکشان راه‌شیری کهکشانی فعال نیست. سالانه در این کهکشان سه یا چهار ستاره به اندازه‌ی خورشید ساخته می‌شود و ستاره‌هایی با همه‌ی سنین را می‌توان در این کهکشان مشاهده کرد. کهکشان‌های دیگری نیز در کیهان...

تلسکوپ افق رویداد توانسته برای اولین بار تصویری از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه‌شیری که کمانA نام دارد را ثبت کند. این سیاه‌چاله ۴.۳ میلیون برابر خورشید جرم دارد. تصویر تهیه شده نشان داده است که...

چگونگی شکل‌گیری سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم نادر که جرم‌ بالاتر از یک میلیارد برابر جرم خورشید دارند، در ابتدای شکل‌گیری جهان، یکی از پرسش‌های بی‌پاسخ اخترفیزیکدانان است. «هومن داوودی‌اصل» و همکارانش از...

ستاره‌شناسان دو سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم را شناسایی کرده‌اند که ۹۹ درصد راه برخورد وحشتناک با یکدیگر را پیموده‌اند. طی این برخورد همه‌ی رشته‌های فضا-زمان دچار نوسان می‌شوند. این دو سیاه‌چاله که اسم مشترک...

سیاه‌چاله‌ها اجرامی هستند که در منتهی‌الیه درک انسان از فیزیک قرار دارند. ما نمی‌توانیم ببینیم که درون سیاه‌چاله چه اتفاقی در حال رخ داده است. فراتر از افق رویداد یک سیاه‌چاله دیگر هیچ چیزی...

دانشمندان ناسا توانسته‌اند سبک‌ترین سیاه‌چاله‌ی شناسایی شده توسط بشر را معرفی کنند. این سیاه‌چاله ۳.۸ برابر خورشید جرم دارد و در یک منظومه‌ی ستاره‌ای دوگانه‌ی در کهکشان راه‌شیری قرار دارد....

چگونه سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم شکل گرفته‌اند؟ تیمی از ستاره‌شناسان مدل جدیدی برای شکل‌گیری کیهان پیشنهاد داده‌اند که می‌تواند رازهای متعددی را برملا کند. این گروه محققین نظریه‌ای را مطرح کرده‌اند که طی...

ستاره‌شناسان در فاصله‌ی ۸۹ میلیون سال نوری از زمین، در کهکشان «NGC 7727» توانسته‌اند یک جفت سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم را کشف کنند که تبدیل به نزدیک‌ترین جفت‌ سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم به زمین شده است. تا کنون...

عناصر شیمیایی موجود در جهان چگونه تولید شده‌اند؟ و عناصر سنگینی مانند طلا و اورانیوم از کجا آمده‌اند؟ دانشمندان آلمانی با همکاری دانشمندانی از بلژیک و ژاپن با استفاده از شبیه‌سازی‌های کامپیوتری نشان...

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ VLT موجود در رصدخانه‌ی جنوب اروپا توانسته‌اند یک سیاه‌چاله‌ی کوچک را خارج از کهکشان راه‌شیری شناسایی کنند که بین ستاره‌های یک خوشه‌ی ستاره‌ای در حال پرسه زدن است....

«کهکشان آندرومدا» یک کهکشان مارپیچ میله‌ای است که ۲.۵ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد. این کهکشان با نام «مسیه۳۱» نیز شناخته می‌شود. در مقاله‌ی جدیدی که محققین دانشگاه کلرادو در مجله‌ی...

کرم‌چاله در حقیقت یک راه‌حل ویژه‌ی معادلات تئوری نسبیت عام اینشتین است و دو نقطه در فضا یا زمان را به‌وسیله‌ی تونل به یکدیگر متصل می‌کند. به صورت ایده‌آل، طول تونل مذکور کوتاه‌تر از فاصله‌ی بین آن دو...

جاهایی در دنیا وجود دارند که قوانین فیزیک در آنجا جواب نمی‌دهند. به این نقاط «تکینگی» گفته می‌شود. تصور کنید نیروی گرانش آنچنان فشاری به شما وارد کند که به میزان نامحدودی فشرده شده و تبدیل به یک نقطه...

از زمانی که در سال ۲۰۱۵ سیاه‌چاله‌های ادغام‌شونده رصد شدند، اخترفیزیکدانان همیشه به خاطر جرم این اجرام آسمانی شگفت‌زده بوده‌اند. به صورت معمول ستاره‌شناسان انتظار داشتند جرم سیاه‌چاله‌های از این نوع...

اختروش‌ها انرژی خود را از بزرگ‌ترین سیاه‌چاله‌های موجود در کیهان می‌گیرند. این سیاه‌چاله‌ها مواد زیادی را به درون خود می‌‌بلعند و مقادیر بسیار زیادی تشعشعات را در حین بلعیدن مواد از خود ساطع می‌کنند....

ما انسان‌ها عادت کرده‌ایم زمان را بر اساس حرکت زمین نسبت به خورشید اندازه‌گیری ‌کنیم، ولی در حالی که حرکت زمین به دور خورشید برای بقای حیات بر روی زمین لازم است، این حرکت در مقایسه با حرکتی که خورشید...

تایید وجود سیاه‌چاله‌ها در قرن ۲۱ انجام شد و به همین خاطر عجیب نیست که هنوز نادانسته‌های بشر در مورد این اجرام آسمانی زیاد باشد. اخیراً دانشمندان در تلاش برای حل معادلات گرانش کوانتومی در مورد...

مطالعات جدید توانسته‌اند نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کنند که به احتمال زیاد محرک شکل‌گیری آن‌ها برخورد ستاره‌های مرده با ستاره‌های زنده است. ابرنواخترها انفجارات عظیمی هستند که در زمان مرگ...

محققین در حال مطالعه‌ی اشعه‌های ایکس رسیده از سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم موجود در مرکز کهکشان مارپیچ «زویکی-۱» در فاصله‌ی ۸۰۰ میلیون سال نوری از زمین بوده‌اند که پدیده‌ی جدیدی را مشاهده کردند. آن‌ها...

گرانش یکی از چهار نیروی بنیادی در جهان است. سه نیروی بنیادی دیگر عبارت‌اند از الکترومغناطیس، نیروی هسته‌ای قوی و نیروی هسته‌ای ضعیف. هر چند وجود گرانش دلیل باقی ماندن انسان بر روی زمین و به پرواز در...

ستاره‌شناسان با استفاده از ابزارهای نصب شده بر روی تلسکوپ VLT آژانس فضایی اروپا و انجام رصدهای طیف‌سنجی توانسته‌اند کهکشان «مارکاریان ۷۳۹» را با دقت بالایی رصد کنند....

فیزیکدانان نظری از ایتالیا، اسپانیا و آرژانتین مکانیسم جدیدی برای ایجاد سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم از ماده‌ی تاریک پیشنهاد کرده‌اند. در مدل‌های استاندارد شکل‌گیری سیاه‌چاله‌ها، مواد معمول تحت تاثیر...

سال ۱۳۹۹ خورشیدی، از بسیاری جهات برای جامعه و علم سال متفاوتی بود. ستاره‌شناسان و آژانس‌های فضایی کشورهای مختلف سال گذشته را در حال مدیریت همه‌گیری کرونا ویروس جدید بودند، ولی با این حال توانستند...

«Cygnus X-1» نام اولین جرم آسمانی است که به‌عنوان یک سیاه‌چاله شناخته شد. این سیاه‌چاله منبع عظیمی از اشعه‌های ایکس قدرتمند است و در سال ۱۹۶۴ توسط دانشمندان شناسایی شد. ۱۰ سال بعد از شناسایی این منبع...

ستاره‌شناسان توانسته‌اند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، شواهد مربوط به وجود ده‌ها سیاه‌چاله با جرم‌های ستاره‌ای را در خوشه‌ی ستاره‌ای کروی «NGC 6397» به عنوان نزدیک‌ترین خوشه‌ی ستاره‌ای کروی به...

مطالعه‌ی جدیدی که در دانشگاه کلمبیا انجام شده، نشان می‌دهد که می‌توان از طریق خطوط میدان مغناطیسی، انرژی سیاه‌چاله‌ها را استخراج کرد. یکی از پیش‌بینی‌های مهم در نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین، این است که...

اخترفیزیکدانان با استفاده از نظریه‌ی نسبیت اینشتین محاسبه می‌کنند که درنهایت چند ستاره با هم برخورد می‌کنند و سیاه‌چاله تشکیل می‌دهند؟ از زمان پیشرفت یافته‌ها در خصوص امواج گرانشی از سال ۲۰۱۵،...

سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم معمولاً با دو مشخصه شناخته می‌شوند؛ «جرم» و «سرعت دوران». این سیاه‌چاله‌ها اثر زیادی بر روی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها دارند. سیاه‌چاله «کمان اِی*» سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان...

در فاصله‌ی حدود ۲۱۵ میلیون سال نوری از زمین، یک ستاره توسط سیاه‌چاله‌ای عظیم متلاشی شده است. این مرگ حیرت‌انگیز کیهانی به‌عنوان رخداد پارگی کشندی «TDE» شناخته می‌شود و اکنون نزدیک‌ترین مورد آن توسط...

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، توانسته‌اند تصویر جدیدی از کهکشان خارق‌العاده‌ی «NGC 5585» را به زمین مخابره کنند. این کهکشان در فاصله‌ی تقریبی ۲۵.۵ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی...

نزدیک شدن خیلی زیاد به سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم، می‌تواند عواقب کشنده‌ای برای ستاره‌ها داشته باشد. ستاره‌ها در این حالت یک رخداد پارگی کِشندی را تجربه می‌کنند و پس از تکه پاره شدن، به درون سیاه‌چاله...

تیمی متشکل از دانشمندان آمریکایی و چینی، شواهدی از یک جرم کیهانی را یافته‌اند که احتمالاً یک سیاره‌ی فراخورشیدی باشد؛ اما در یک کهشکان دیگر که به آن می‌توانیم «سیاره‌ی فراکهکشانی» بگوییم؛ به این معنی...

در اعماق کیهان دو سیاه‌چاله به‌شکل مارپیچ به دور هم می‌چرخند و نهایتاً با هم ادغام می‌شوند؛ امواج گرانشی منتشر شده از این ادغام سیاه‌چاله‌ای به زمین می‌رسد و آشکارساز‌های روی زمین، آن‌ها را ثبت...

ستاره‌شناسان با بررسی مرکز کهکشان راه‌شیری، توانسته‌اند ستاره‌های عجیب جدیدی را کشف کنند. این ستاره‌ها حول سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان در حال دوران هستند و یکی از آن‌ها دارای بیشترین سرعتی است که تا...

پایان جهان چیزی است که شک و تردیدهای فراوانی در مورد آن وجود دارد. درک ما از کیهان و فیزیک حاکم بر آن محدود است و به همین خاطر، دانشمندان تلاش می‌کنند تا سناریوهای مربوط به پایان جهان را طوری تنظیم...

اگرچه تعداد کهکشان‌هایی که بشر قادر به مطالعه‌ی آن‌ها بوده بسیار زیاد است، ولی هنوز هم تکامل کهکشان‌ها پرسش‌های زیادی را در دانشمندان برمی‌انگیزد. یکی از این پرسش‌ها این است که چرا برخی از کهکشان‌ها...

اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا «VLT»، موفق به کشف سیاهچاله‌ی غول‌پیکری در مرکز کهکشان «هولمبرگ ۱۵اِی» شدند؛ یک کهکشان بیضوی بسیار عظیم که یکی از اعضای اصلی خوشه‌ی...

فیزیکدانان دانشگاه‌های گلاسکو و آریزونا، توانسته‌اند یک نظریه‌ی پنجاه ساله را با انجام آزمایش‌های خاص اثبات کنند. این نظریه اینگونه مطرح شده است که تمدن‌های بیگانه در کهکشان‌های مختلف می‌توانند از...

ستاره‌شناسان با استفاده از طیف‌سنج نوری «FEROS» در رصدخانه‌ی لا سیلای اروپا، یک سیاه‌چاله‌‌ی ستاره‌ای را در سیستم ستاره‌ای «HR 6819» کشف کرده‌اند. این کهکشان در فاصله‌ی ۱،۱۱۹ سال نوری در صورت فلکی...

دانشمندان ثابت کرده‌اند که منشاءء اشعه‌ی ایکس درخشانی که در حاشیه‌ی خوشه‌ی ستاره‌ای در کهکشان «6dFGS gJ215022.2-055059» مشاهده شده، یک سیاه‌چاله با جرم متوسط است. کهکشان مورد بررسی از نوع کهکشان‌های...

از زمانی که محققان توانستند در سال ۲۰۱۵ در زمینه‌ی امواج گرانشی به موفقیت چشمگیری دست یابند، بیش از ده‌ها جفت سیاهچاله که در فاصله‌ای نزدیک به ما قرار دارند و به واسطه‌ی جاذبه‌ی موجود در بین آن‌ها و...

ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های رصدخانه‌ی فضایی چاندرا متعلق به ناسا، رصدخانه‌ی XMM اروپا و همچنین تلسکوپ‌های رادیویی در استرالیا و هند، توانسته‌اند لحظات اولیه‌ی پس از قوی‌ترین انفجار رخ داده در...

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ «VLT»، توانسته‌اند ۱۱۱ کهکشان کوتوله را در فاصله‌ی یک میلیارد سالی از زمین رصد کنند. آن‌ها ۱۳ کهکشان دارای سیاه‌چاله‌های عظیم را شناسایی کرده‌اند. این کهکشان‌ها کمتر...

شاید دیسک‌های حول ستاره‌ها تنها مکان برای شکل‌گیری ستاره‌ها نباشند. تیمی از ستاره‌شناسان ژاپنی پیش‌بینی کرده‌اند که مکان پُر از گرد و غبار اطراف سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم نیز می‌تواند جایی مناسب برای...

بر اساس اکثر مدل‌هایی که برای تکامل کهکشان‌ها مورد پذیرش همگان هستند، اصلاً نباید سیاه‌چاله‌ای با این جرم در کهکشان ما وجود داشته باشد. ما فکر می‌کردیم که ستاره‌های عظیم کهکشان ما اکثر گازهای خود را...

اگر نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین را ثابت شده در نظر بگیریم، یک سیاه‌چاله در نتیجه‌ی برخورد دو سیاه چاله‌ی کلان‌جرم به‌وجود می‌آید. این سیاه‌چاله در ادامه موج‌های گرانشی تولید می‌کند که مانند تولید...

دو محقق از دانشگاه هاوایی یک خطای ماهرانه در زمان استفاده از معادلات اینشتین برای مدل‌سازی توسعه‌ی جهان را شناسایی و تصحیح کرده‌اند. فیزیکدانان معمولاً تصور می‌کنند که سیستم‌های بزرگ کیهانی مانند...

امسال چهارمین سالگرد کشف رویکردهای تشخیص امواج گرانشی است. این رشته هنوز در مراحل بلوغ است و آینده‌ی روشنی پیش رو دارد. این امواج در سپتامبر سال ۲۰۱۵ برای اولین بار توسط رصدخانه‌ی «LIGO» در فضا-زمان...

ستاره‌شناسان توانسته‌اند با استفاده از تلسکوپ میرکات در رصدخانه‌ی آفریقای جنوبی، یک جفت حباب منتشر کننده‌ی امواج رادیویی را در نواحی مرکزی کهکشان راه‌شیری کشف کنند. این ساختار حبابی دوقطبی عرضی برابر...

نقش یک سیاه‌چاله‌ی فعال در مرگ یک کهکشان توسط ستاره‌شناسان دانشگاه بیرمنگام در نشست ستاره‌شناسی ملی «RAS» در لنکستر، گزارش شده است. سیاه‌چاله‌ی پُر‌جرم در مرکز کهکشان «JO201» در حال بیرون دادن گاز به...

گروهی از ستاره‌شناسان با استفاده از رصدخانه‌ی اشعه‌ی ایکس چاندرا متعلق به ناسا و قدرت پدیده‌ی طبیعی لنز گرانشی، توانستند دیسک‌های در حال رشد از مواد را در اطراف پنج سیاه‌چاله‌ی پُرجرم مطالعه کنند....

ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های تلسکوپ هابل، یک دیسک باریک غیرمنتظره از مواد چرخان در اطراف سیاه‌چاله‌ی پُرجرم مرکزی کهکشان NGC3147 مشاهده کرده‌اند. این کهکشان، کهکشانی مارپیچ و کم‌نور است که در...

سیاه‌چاله‌ای کلان‌جرم که چهار میلیون برابر خورشید جرم دارد، در مرکز کهکشان راه‌‌شیری قرار دارد. در فاصله‌ی چند سال نوری از این سیاه‌چاله، حجم عظیمی از هیدروژن داغ و خنک وجود دارد. اکنون گروهی از...

کهکشان ESO 495-21 دارای قطری برابر ۳۰۰۰ سال نوری است. این کهکشان حاوی سیاه‌چاله‌ای است که جرم آن حدوداً یک میلیون برابر جرم خورشید است. این سیاه‌چاله برای کهکشانی با این اندازه کاملاً غیرمعمول است،...

بشر برای اولین بار توانسته تصویری واقعی از سیاه‌چاله‌ی اَبَرپُرجرم در مرکز یک کهکشان ثبت کند. برای دستیابی به این موفقیت چندین اَبَرکامپیوتر، ۸ تلسکوپ در مکان‌هایی مختلف و صدها محقق دست به دست یکدیگر...

دقایقی پیش و طی کنفرانسی خبری، اولین تصویر واقعی از سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان مسیه ۸۷ توسط گروه پروژه‌ی «تلسکوپ ایونت هورایزن» یا به اختصار «EHT» منتشر...

سیاهچاله ها مناطقی از فضا می باشند که نیروی گرانش در آنجا به قدری زیاد است که هیچ چیز نمی تواند از آن منطقه بگریزد. سیاهچاله ها قابل رویت نیستند و در واقع نامرئیند زیرا حتی نور نیز در دام آنها گرفتار...

با توجه به اصل عدم قطعیت مکانیک کوانتوم، احتمال هر رویدای همیشه بزرگتر از صفر است. یکی از نتیج منطقی آن این است که ما بپذیریم خلاء "فضای تهی" واقعاً تهی نیست. و فضای تهی از ذرات مجازی انباشته...

ما انسانها و هر آنچه در اطراف ماست از موجودات زنده زمین و سیارات ، خورشید و دیگر ستارگان ، همه از ماده ساخته شده‌ایم. اما با تصور وجود یک جهان دیگر که مانند تصویر آینه‌ای جهان کنونی ما باشد، چه...