افشای ماهیت زهر زنبور عسل

مجله علمی ایلیاد - شیمیدان‌ها گوناگونی پروتئینی زهر تولید شده توسط گونه‌ای از زنبورهای عسل جنوب استرالیا را مورد آنالیز قرار داده‌اند و نتایج جالبی به‌دست آورده‌اند. زهر تولید شده توسط زنبورهای عسل، یکی از ارزشمندترین تولیدات آن‌ها است و قیمت آن بسته به خلوص و ترکیبات آن حدود ۳۰ تا ۳۰۰ دلار برای هر گرم است.

زهر زنبور عسل دارای کاربردهای دارویی فراوانی است و اخیراً تحقیقات جدیدی در مورد خصوصیات درمانی و آرایشی دیگر آن نیز انجام شده است. به عنوان مثال اخیراً دانشمندان دریافته‌اند که زهر زنبور عسل می‌تواند در درمان بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مربوط به زوال اندام‌های بدن موثر واقع شود.

پروتئین‌ها و پپتیدهای موجود در زهر زنبور نشان دهنده‌ی فعالیت‌های زیستی آن است، ولی تا کنون تحقیقات کمی در مورد عوامل موثر بر گوناگونی این مواد در ترکیبات زهر زنبور انجام شده بود.

تحقیقات جدید نشان داده است که ۹۹ پروتئین درون زهر زنبور وجود دارد که یک سوم آن‌ها تا کنون ناشناخته بوده‌اند. هر چقدر تعداد پروتئین‌های موجود در زهر بیشتر باشد، بر روی کیفیت و اثرات آن تاثیرگذار است. محققین برای درک گوناگونی پروتئینی زهر زنبور و دانستن اینکه چه عواملی بر روی آن اثرگذار است، بازه‌ی وسیعی از عوامل شامل الگوهای رفتاری زنبورها را مورد ارزیابی قرار داده‌اند.

جمع‌آوری نمونه‌ها در این مطالعه در جنوب استرالیا و به کمک ۲۵ زنبوردار در فصل گلدهی گیاهان انجام شده است.

آنالیز زهر زنبورهای مختلف نشان داده است که زنبورهای خشمگین که شدت واکنش آن‌ها به دستگاه‌های تحریک کننده‌ی محققین بیشتر بوده است، دارای زهری غنی‌تر از پروتئین‌های مختلف بوده است. محققین دریافته‌اند که دمای هوا نیز بر روی ترکیبات موجود در زهر زنبور اثر دارد. در واقع در مکان‌هایی که دما بالاتر بوده است، میزان تولید زهر توسط زنبورها کمتر خواهد بود. بررسی‌های بیشتر نشان داده است که اگر دما بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتی‌گراد باشد، بهترین وضعیت از نظر گوناگونی پروتئینی زهر نیز اتفاق می‌افتد.

محققین همچنین دریافته‌اند که مکان جغرافیایی نیز بر روی ترکیبات زهر زنبور اثر دارد و همچنین مرحله‌ی گلدهی که زنبورها از شهد گل تغذیه می‌کنند نیز بر روی ترکیبات زهر موثر است.

نتایج این مطالعه در مجله‌ی PLoS ONE منتشر شده است.