آیا نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کرده‌ایم؟

مجله علمی ایلیاد - مطالعات جدید توانسته‌اند نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کنند که به احتمال زیاد محرک شکل‌گیری آن‌ها برخورد ستاره‌های مرده با ستاره‌های زنده است.

ابرنواخترها انفجارات عظیمی هستند که در زمان مرگ ستاره‌ها رخ می‌دهند. این انفجار آنچنان پرانرژی است که نور آن می‌تواند ستاره‌های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد و باعث دیده شدن آن‌ها از فواصل بسیار دورتر شود.

دهه‌های گذشته ستاره‌شناسان دو نوع اصلی ابرنواخترها را شناسایی کرده‌اند؛ زمانی که ستاره‌های ۱۰ برابر و بزرگ‌تر از خورشید همه‌ی مواد موجود در هسته‌ی خود را سوزانده باشند و متلاشی شوند، لایه‌های بیرونی آن‌ها منفجر می‌شود و در برخی موارد ستاره‌های نوترونی یا سیاه‌چاله از آن‌ها بر جای می‌ماند. اگر ستاره‌ها کمتر از ۸ برابر خورشید جرم داشته باشند و سوخت آن‌ها به مرور تمام شود، چیزی که از آن‌ها باقی می‌ماند، کوتوله‌های سفید است. این کوتوله‌ها می‌توانند از ستاره‌های دیگر تغذیه کنند و طی یک انفجار هسته‌ای نابود شوند.

با این حال، دانشمندان همیشه این نظریه را مطرح می‌کردند که ممکن است ابرنواخترهایی از انواع دیگر نیز وجود داشته باشند. اکنون دانشمندان شواهدی از ابرنواخترهای دیگری را پیدا کرده‌اند که نتایج آن‌را مجله‌ی Science منتشر کرده است.

ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های پروژه‌ی «VLASS» توانسته‌اند پرتوهای بسیار نورانی امواج رادیویی را شناسایی کنند که در گذشته کشف نشده بودند. این پرتوها نورانی‌ترین امواج رادیویی ناشی از ابرنواخترها تا کنون بوده‌اند.

بررسی‌ها نشان داده است که این امواج نورانی از یک ستاره‌ی احاطه شده توسط لایه‌ی ضخیم و چگال گاز می‌آید. دانشمندان دریافتند که اتمسفر این ستاره طی یک دوره فرسایش، به اندازه‌ی جرم خورشید، ماده از دست داده است. آن‌ها اینچنین پیش‌بینی کرده‌اند که امواج رادیویی انفجاری زمانی شکل گرفته‌اند که ستاره طی انفجار به ابرنواختر تبدیل شده است و بقایای ناشی از این انفجار به گازهای اطراف برخورد کرده و باعث ایجاد امواج رادیویی شده است.

دانشمندان برای درک بهتر موضوع، داده‌های اشعه‌ی ایکس گذشته را مورد آنالیز قرار دادند و دریافتند که در سال ۲۰۱۴ از همین ناحیه از فضا جت‌های اشعه ایکس نیز کشف شده است. آن‌ها اذعان دارند که این جت‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که یک ستاره تبدیل به ابرنواختر شود و از خود ستاره‌ی مرده‌ای بر جای بگذارد که بتواند گازهای ستاره‌های دیگر را بدزدد و در اطراف خود لایه‌ی چگال گاز ایجاد کند. برخورد بقایای ستاره با لایه‌ی گاز باعث ایجاد امواج رادیویی درخشان می‌شود.

ستاره‌شناسان می‌خواهند در آینده مطالعات بیشتری در مورد جفت ستاره‌های عظیم که به سمت یکدیگر دوران دارند انجام دهند. به این ترتیب، شاید بتوانند با دقت بیشتری شکل‌گیری نوع جدیدی از ابرنواخترها را شاهد باشند.