مغز افراد دوزبانه سرعت بیشتری در محاسبات ریاضی دارد.
مجله علمی ایلیاد - از ریاضیات به‌طور معمول به‌عنوان زبان جهانی یاد می‌شود، اما زبانی که برای چهارچوب‌بندی ریاضیات در ذهنمان انتخاب می‌کنیم، می‌تواند قسمت‌های مختلفی از مغز را برای محاسبه با اعداد به‌کار گیرد. تحقیقی جدید بر روی دانش‌آموزانی که دو زبان فرانسوی و آلمانی را بلد هستند، نشان می‌دهد که بسته به زبانی که مسائل در آن نوشته و محاسبه شدند، قسمت‌های مختلفی از مغز برای حل مسائل یکسان به‌کار می‌رود.
تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان مرکز علوم شناختی و ارزیابی «COSA» در دانشگاه لوکزامبورگ بر روی ۲۱ دانش‌آموزی که زبان مادری آن‌ها همگی لوکزامبورگی با گویشی از زبان آلمانی بود. این دانش‌آموزان در طول تحصیل زبان فرانسه را نیز به‌خوبی فراگرفته بودند و همین باعث می‌شود موارد بسیار مناسبی برای جواب دادن به سوالات در مورد تاثیر زبان بر روی شناخت شوند.
مطالعات پیشین انجام شده توسط محققان در این مورد بحث کرده‌اند که زبان مورد استفاده برای تعاملات و فکر در مورد تمرین‌های عددی، بر روی رویکرد انتخابی ما تاثیر می‌گذارد و سوالی بسیار جالب را مطرح کرده‌اند؛ افرادی که چندین زبان را بلد هستند چگونه از مغز خود برای انجام عملیات‌های ذهنی ریاضی استفاده می‌کنند؟ این صرفاً سوالی ساده و فقط از سر کنجکاوی نیست. نیمی از جمعیت جهان به بیش از یک زبان صحبت می‌کنند که علاوه بر کاربردهای شخصی مزایای قابل توجهی برای جامعه‌ی آن‌ها دارد.
انسان و تعدادی از حیوانات از پروسه‌ای برای قضاوت سریع در مورد مقادیر کم استفاده می‌کنند. در واقع این فرآیندِ محاسبه‌ی سریع، پروسه‌ای است که کودکان پیش از یادگیری شمردن هم قادر به انجام آن هستند. برای ارزیابی‌های پیچیده‌تر یاد می‌گیریم که بشماریم و از منطق استفاده کنیم که اساس ریاضیات را تشکیل می‌دهند. محققان در نظر دارند مشخص کنند کدام قسمت از مغز با پیچیده شدن محاسبات فعال شده و آیا این قسمت‌ها با ارائه شدن همین سوالات به زبان دیگری، تغییر می‌کنند یا نه؟
اعداد در سه فرمت ارائه می‌شوند. اصطلاحات انتزاعی آمودال که نشان‌دهنده‌ی مقادیر هستند، کلماتی که کمیت‌ها را توصیف می‌کنند و حالت آخر نیز نمادین است. قسمت‌های مختلفی از مغز برای کار کردن با مقادیری که به این روش‌ها بیان می‌شود به‌کار گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال، تحقیقات تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد کدهای آمودال بیشتر توسط شیار درون آهیانه‌ای مغز تفسیر می‌شود. در حالی که پردازش‌های کلامی در قسمتی دیگر از آهیانه که به‌طور خاص مربوط به اعداد نیستند، انجام می‌شوند. در این بررسی محققان برای مطالعه‌ی قسمت‌های مختلف مغز که برای انجام محاسبه‌ی مسائل با دشواری مختلف استفاده می‌شوند از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی «FMRI» استفاده کردند.
سپس از افراد خواسته شد تا جمع‌هایی با دو درجه‌ی سختی را انجام دهند. یکی از این عملیات‌های جمع نسبتاً ساده و شامل جمع دو عدد یک رقمی بود و دیگری کمی پیچیده و شامل جمع اعداد دو رقمی بود. در حین انجام عملیات جمع، مغز این افراد اسکن می‌شد. در آزمایشی، سوالات و حل آن‌ها به زبان فرانسه و در دیگری به زبان آلمانی بود. تفاوت مشخصی در چگونگی انجام محاسبات ساده‌ی ریاضی در هیچ‌کدام از زبان‌ها وجود نداشت. با سخت‌تر شدن جمع‌ها، دانش‌آموزان زمان بیشتری برای پردازش مسائلی که در زبان فرانسوی مطرح شده بود، صرف کردند. همچنین تعداد خطاها در حالتی که مسائل به زبان فرانسوی بودند، بیشتر بود.
بررسی اسکن‌های صورت گرفته حکایت از داستانی داشت که اندکی متفاوت بود. نواحی لوب گیج‌گاهی که عمدتاً با صحبت کردن در ارتباط است، زمانی که محاسبات ساده‌ی ریاضی در زبان آلمانی ارائه شد، نسبت به حالت ارائه شده در زبان فرانسوی به مقدار کمی فعال‌تر بود. زمانی که محاسبات کمی پیچیده‌تر شدند قضیه جالب‌تر شد. برعکس نتایج قبل، زمانی که مسائل به زبان فرانسوی ارائه شدند، نواحی مختلفی در مغز به‌صورت چشم‌گیری فعال شدند که در حالت زبان آلمانی فعالیتی از خود نشان نمی‌دادند. محققان این نتایج را بدین گونه تفسیر کردند که مغز زمانی که جمع‌های دو رقمی به زبان فرانسوی داده شد، قدرت پردازش دیداری-فضایی اضافه‌ای را به‌کار می‌گرفت.
بر اساس بررسی‌های انجام شده دلیل هیچ‌کدام از این رخداد‌ها ترجمه‌ی ذهنی بین زبان‌ها در ذهن دانش‌آموزان نبود. محققان می‌نویسند: «برخلاف بررسی‌های پیشین صورت گرفته بر روی محاسبات ریاضی در دو زبانه‌ها، نتایج این بررسی نشان دهنده‌ی فرآیند ترجمه از زمان فرانسوی به آلمانی نیست.» افراد مورد آزمایش به جای این کار، تصاویر ذهنی از نمادها را فراخوانی کردند و شاید اعداد را به‌منظور جبران تفاوت بین دو زبان تصویرسازی و تجسم کردند. با مهاجرت افراد به سراسر جهان به دلیل جنگ، اقتصاد و حتی شرایط آب‌وهوایی، فهم چالش‌های برقراری ارتباط با افراد با زبان‌های مختلف برای معلمان و کارکنان مهم و مهم‌تر خواهد شد.
حتی میان افرادی که یک زبان را به خوبی بلد هستند در قسمت‌های بالای ذهنی اتفاقاتی پیچیده‌تری نسبت به آن‌چه در نگاه اول به‌نظر می‌رسد، رخ می‌دهد. این بررسی در مجله‌ی Neuropsychologiaمنتشر شده است.
نوشته: مایک مک‌ری
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد