پاسخ به ۲۲ سوالی که شاید ذهن شما را مشغول خود کند!
مجله علمی ایلیاد – همه‌ی انسان‌ها در ذهن خود سوالاتی را در مورد جهان پیرامون خود دارند. برخی از این سوال‌ها عقیدتی، برخی اجتماعی، برخی فلسفی و برخی علمی هستند. اما ذهن هر فردی سوالات محض خود را دارد. برخی ذهن‌ها به‌دلیل خلاقیت و پیچیدگی سوالات ویژه‌تری را مطرح می‌کنند. در این مطلب، به ۲۲ سوال چالش‌برانگیز علمی که به ذهن برخی از انسان‌ها خطور می‌کند، پاسخ‌هایی داده می‌شود.
۱. چه می‌شود اگر درون سیاهچاله بیافتید؟
اگر قرار باشد وارد یک سیاهچاله‌ی کوچک شوید، بدنتان شبیه به خمیردندان از لوله خارج می‌شود. نیروهای کشندی در افق رویدادِ سیاهچاله به حدی قوی است که بدنتان را درون رشته‌ای از اتم‌ها کِش می‌دهند. اما اگر درون سیاهچاله‌ِی بزرگتری با نیروهای کشندی ضعیف‌تر سقوط کنید، ساختار بیرونی‌تان را حفظ خواهید کرد. نظریه‌ی «اتساع زمان» اینشتین بیان می‌کند که اگر قرار باشد به سمت مرکز سیاهچاله بروید، تمام چیزهایی که در گذشته درون آن سقوط کرده‌اید را خواهید دید. در پشت سرتان هم تمام چیزهایی را مشاهده می‌کنید که در آینده، درون سیاهچاله سقوط خواهد کرد.
۲. چه می‌شد اگر گونه‌ی پیشرفته و هوشمند دیگری جز انسان وجود داشت؟
اگر زمین گونه‌ی باهوش دیگری مثل انسان داشت، قطعاً در رقابتِ مداومی برای برتری قفل می‌شدیم. اگر پس از صدها هزار سال، هیچکس برنده‌ی این رقابت نمی‌شد، شروع به سازگاری با هم می‌کردیم تا به منابع جداگانه‌ای دست پیدا کنیم و یکدیگر را نادیده میگرفتیم.
۳. چه می‌شد اگر اندازه‌ی زمین دو برابر اندازه‌ی امروزش بود؟
اگر قطر زمین دوبرابر بود، یعنی حدود ۲۵،۵۰۰ کیلومتر، جرم این سیاره هشت برابر افزایش پیدا می‌کرد و نیروی گرانش بر روی سیاره‌ی زمین دوبرابر قوی‌تر بود. تمام گیاهان و حیواناتی که در حال حاضر وجود دارند، به دلیل وزنِ دوبرابرشان ویران می‌شدند و گونه‌های کوتاه‌تر و خشن‌تری به‌وجود می‌آمدند.
۴. چه می‌شد اگر دایناسورها منقرض نمی‌شدند؟
اگر شهاب‌سنگی به زمین برخورد نمی‌کرد، دایناسورها احتمالاً هنوز بر زمین حکم‌فرما بودند. به طور کلی، دایناسورها ۱۶۰ میلیون سال قبل، بر زمین حکم‌رانی می‌کردند. محققان بر اساس اندازه‌ی نسبتاً بزرگ مغز گونه‌هایی از ترودونتید که در اواخر حیات دایناسورها ظهور پیدا کرده بودند و شکارچیانی شبیه پرنده بودند، گمان می‌کنند که دایناسورهای باهوش احتمالاً در قلمرو انسان به تکامل می‌رسیدند.
۵. چه می‌شود اگر همه‌ی انسان‌ها با هم پرشی همزمان داشته باشند؟
اگر تمام ۷ میلیارد جمعیت زمین در نزدیکی یکدیگر جمع شوند و بپرند، زمین درست ۰.۰۱ شعاع یک اتم در ثانیه حرکت می‌کند. وقتی فرود بیاییم، زمین مثل فنر به جای قبلی‌اش بازمی‌گردد و زمین‌لرزه‌ای کوچک رخ می‌دهد.
۶. چه می‌شد اگر ماه هرگز به‌وجود نمی‌آمد؟
ماه در زمان شکل‌گیری‌اش، خیلی نزدیک‌تر به دور زمین بود و جزر و مدهای غول‌آسایی توسط ماه تولید می‌شدند، عناصر سازنده‌ی شیمیایی حیات را از خشکی شست و وارد اقیانوس‌ها کرد و سوپ ابتدایی را هم زد. بدون ماه، حیات هرگز شکل نمی‌گرفت یا گونه‌های زنده الگوهای رفتاری بسیار متفاوتی داشتند تا بتوانند با روزِ شش ساعته و تغییرات آب‌وهوایی شدید، بر روی زمینِ بدون ماه سازگار شوند.
۷. چه می‌شد اگر انسان‌ها دوبرابر باهوش‌تر بودند؟
به نظر متخصصان، اگر انسان‌ها دوبرابر باهوش‌تر از الان بودند، در مقیاس انفرادی، موجوداتی کامل‌تر، سالم‌تر، زیباتر و کمتر مذهبی بودند. اما انسان‌ها هنوز شخصیت‌های متفاوتی داشتند و در نتیجه جامعه به طور کلی ناسازگار و متناقض بود.
۸. چه می‌شود اگر گربه‌ها ناگهان بمیرند؟
به نظر می‌رسد گربه‌ها بی‌فایده باشند، اما درواقع اعضای حیاتی اکوسیستم جهانی هستند. براساس مطالعاتی که به تاثیرِ حذف گربه‌ها در جزیره‌های کوچک پرداخته‌اند، می‌دانیم که بدون آن‌ها، زمین به سرعت مملو از جوندگان خواهد شد. موش‌ها و موش‌های صحرایی احتمالاً موجودی‌های غلات را از بین برده، بیماری را منتشر کرده و پرندگانی که بر روی زمین لانه می‌سازند را از بین خواهند برد.
۹. چه می‌شد اگر به لبه‌ی کهکشان راه‌شیری نزدیک‌تر بودیم؟
اگر فقط یک‌سوم از مقدار عناصر فلزی در لبه‌ی کهکشان ما در مقایسه با جایی که هستیم وجود داشت، حیات هنوز هم به همین شکل تکامل پیدا می‌کرد. هرچند، غول‌های گازی مثل مشتری و زحل دیگر وجود نداشتند و کمبود این سیارات به معنای مرگ زمین بود، زیرا شهاب‌سنگ‌های بیشتری با آن برخورد می‌کردند.
۱۰. چه می‌شد اگر حیوانات نخستین شش دست و پا داشتند؟
طرحِ چهار دست و پایی که در میان حیوانات رده‌بالاتر شایع است، به زمانی برمی‌گردد که ماهیانِ استوارباله به ترافریما تبدیل شدند. آن‌ها به راحتی می‌توانستند باله داشته باشند و اگر این‌چنین بود، دانشمندان تصور می‌کنند که حیات نزدیک به سطح زمین شکل می‌گرفت و حیوانات بزرگ و باهوش هرگز تکامل پیدا نمی‌کردند.
۱۱. چه می‌شد اگر نئاندرتال‌ها منقرض نمی‌شدند؟
نئاندرتال‌ها می‌توانستند حتی تا زمان‌های مدرن در اروپا باقی بمانند و این احتمال وجود داشت که ظرفیت تفکر، صحبت و فعالیت شبیه ما را داشته باشند. اما متخصصان تصور می‌کنند که این احتمال نیز وجود دارد که آن‌ها با انسان‌ها تولیدمثل کرده و گونه‌هایی ترکیبی ایجاد می‌کردند.
۱۲. چه می‌شد اگر جاذبه وجود نداشت؟
اگر جهان بدون نیروی جاذبه تشکیل می‌شد، کاملاً مسطح و بدون سیما یا جاذبه‌ی به خصوصی بود. اگر تا الان به طور عادی تکامل پیدا می‌کرد و سپس جاذبه ناگهان متوقف می‌شد، به آسمان پرواز می‌کردیم.
۱۳. چه می‌شود اگر قطب‌های مغناطیسی زمین جابه‌جا شوند؟
این سوال درواقع چه می‌شود نیست، بلکه «چه زمانی می‌شود؟» است. در خلال تاریخچه‌ی زمین، قطب‌های شمال و جنوب جابه‌جای شده‌اند. این اتفاق زمانی می‌افتد که اتم‌های آهن در هسته‌ی مایع خارجی زمین جهت‌گیری خود را ظرف چند هزار سال به تدریج معکوس کند.
۱۴. چه می‌شد اگر نیروهای تشکیل دهنده‌ی مولکول‌ها قوی‌تر بودند؟
مولکول‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که پروتون‌ها در اتم‌های مجاور، الکترون‌های‌شان را به اشتراک بگذارند. اگر نیروی الکترومغناطیسی که این رابطه را برقرار می‌کند، قدرت متفاوتی داشت، جهان احتمالاً از حیات خالی می‌شد و حتی ستارگان و سیارات نیز وجود نداشتند. جاذبه‌ی بین پروتون‌های با بار مثبت و الکترون‌های با بار منفی در مقداری تنظیم می‌شود که باعث می‌شود اتم‌ها و توده‌ی بزرگتری از اتم‌ها مثل مولکول‌های زیستی تشکیل شوند.
۱۵. چه می‌شد اگر فقط یک نوع غذا می‌خوردید؟
هیچ تک غذایی وجود ندارد که شامل همه چیز باشد. انتخابِ فقط یک نوع میوه یا سبزی یا غله باعث خرابی اندام‌های بدن می‌شود. مصرف فقط گوشت در نهایت بدن را مجبور می‌کند تا ماهیچه‌های خودش را بخورد و اگر در کنار میوه فقط یک نوع غذا بخورید، دچار کمبود شدید ویتامین C می‌شوید.
۱۶. چه می‌شد اگر اندازه‌ی خورشید نصف بود؟
با این اندازه، خورشید خیلی خنک‌تر و قرمزتر بود و «کوتوله‌ی سرخ» نامیده می‌شد. منطقه‌ی اطراف آن که برای زندگی مناسب است و «کمربند حیات» نامیده می‌شود، خیلی کوچک‌تر می‌بود و زمین درون آن نبود. در نتیجه آب یخ می‌زد. ازطرف‌دیگر، عطارد موقعیت خوبی داشت.
۱۷. چه می‌شود اگر تیری را در فضا شلیک کنید؟
اسلحه در فضا قابل شلیک است و سناریوهایی پیچیده را ایجاد می‌کند. اگر در خلاءِ بین کهکشان‌ها بودید، کشیدن ماشه شما و گلوله را تا ابد در فضا و در خلاف جهت هم حرکت می‌داد. اگر اسلحه را در منظومه‌ی شمسی شلیک کنید، گلوله به سمت خورشید یا یکی از سیارات غول‌پیکر مکیده می‌شود و اگر بر روی ماه باشید و اسلحه را به سمت زمین شلیک کنید، از لحاظ نظری می‌توانید خودتان را به عقب پرتاب کنید.
۱۸. چه می‌شود اگر سیفون تمام توالت‌ها به‌طورهمزمان باز شود؟
اگر سیفون تمام ۳۵۰ میلیون توالت در ایالات متحده را ناگهان باز کنیم، احتمالاً در برخی از مناطق به دلیل کمبود آب برای پُر کردن مجدد مخزن، لوله‌ها منفجر می‌شوند و در نتیجه هوا وارد لوله‌ها شده و فشار را تغییر می‌دهد. اما در بیشتر بخش‌ها، این بحران به‌طور فنی قابل پیش‌گیری است؛ هر توالت در فاصله‌ی متفاوتی با خط فاضلاب اصلی قرار دارد، بنابراین آبریزهای همزمان در هنگام تحویل آب به مجرای اصلی به‌طور بی وقفه جریان پیدا می‌کنند.
۱۹. چه می‌شد اگر هیچ فصلی وجود نداشت؟
اگر محور زمین شیب‌دار نبود، هیچ تغییر فصلی وجود نداشت و انسان‌ها محدود به گرمای میانه‌ی زمین بودند. به احتمال زیاد هرگز به کشاورزی پیشرفته دست پیدا نمی‌کردیم، زیرا محصولات اصلی به زمستان سرد نیاز دارند و در غیر این صورت دچار بیماری‌های ناشی از حشرات و آفت‌ها می‌شدیم. انقلاب صنعتی و سهولت‌های مدرنِ ناشی از آن‌را نادیده بگیرید؛ بیشتر تکنولوژی ما در وجود زمستان ریشه دارد، زیرا محصول فرعیِ ابداعات جدید و روش‌های بهتر حفظ گرما است.
۲۰. چه می‌شد اگر انسان‌ها چشم عقاب داشتند؟
اگر چشم‌تان را با چشم عقاب عوض کنید، می‌توانید از روی سقف یک ساختمان ده طبقه مورچه‌ای که بر روی زمین در حال حرکت است را ببینید. می‌توانید عکس‌العمل چهره‌ی بازیکنان فوتبال را از بدترین جای ورزشگاه ببینید. اشیایی که مستقیماً هم‌خط با دید شما هستند، بزرگنمایی می‌شوند و همه چیز رنگی و درخشان و در آرایه‌ای از سایه‌ها خواهد بود.
۲۱. چه می‌شد اگر بیگانگان فضایی را کشف می‌کردیم؟
به طور نظری این امکان وجود دارد که حیات بیگانه را بر روی مریخ یا دریاچه‌های زیرزمینیِ قمر مشتری به‌نام «اروپا» کشف کنیم. نمونه‌هایی از اشکال ساده و غیرحساسِ حیات برای تحلیل آزمایشگاهی دقیق جمع‌آوری می‌شدند، درحالی‌که گونه‌های پیشرفته‌تر با احتیاط بیشتری به ما نزدیک می‌شدند. مراحلی را طی می‌کردیم تا مطمئن شویم که تماس انسان با بیگانگان برای هر دو تمدن سودمند خواهد بود.
۲۲. چه می‌شود اگر درون یک آتشفشان سقوط کنید؟
تراکم بالا و چسبناکی پایین گدازه به این معنا است که به‌جای غرق شدن در گدازه‌ی آتشفشانی، در سطح گودال گدازه شناور خواهید ماند. به دلیل حرارتی بسیار زیاد، فوراً ذوب می‌شوید و گازهای ناشی از بدنِ در حال سوختن‌تان با گذاره واکنش نشان داده و فوران‌های کوچکی را ایجاد می‌کرد.
نوشته:
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد