معرفی برنامه های فریب عمومی - فال تاروت و پیش بینی آینده

عرفان کسرایی - پس از انتشار 7 فصل نخست از مجموعه مقالات "فهم عمومی از علم و تکنولوژی" که به بررسی طرح ها وبرنامه های فریب عمومی و تبارشناسی دست اندرکاران آن اختصاص داشت عده زیادی در شبکه های اجتماعی به مخالفت یا  موافقت با آن پرداخته و راجع به آن بحث و تبادل نظر کردند. عدهء هواخواهان برنامه فریب عمومی ، بصورت تقریبی برابر یا کمی بیشتر از موافقان دستنوشته های ما بود. طی این مدت تعدادی ایمیل تهدید آمیز نیز از گوشه و کنار، از سوی مجریان و دست اندرکاران برنامه فریب عمومی که از بسط آگاهی دلخور شده بودند دریافت کردم که درست یا غلط، هیچکدام را جدی نگرفتم.  

 

بازار فریب عمومی ، یک مارکتینگ پرسود بر مبنای بهره گیری از دوری عموم مردم از دانش و نگرش علمی است . مجریان برنامه فریب عمومی که از بسط و توسعه آگاهی عمومی در هراس اند با آگاه شدن توده های مردم ، به سختی خواهد توانست طرح ها و برنامه ها و محصولات فریبکارانه خود را عرضه نمایند.

 

مردمی که به طلسم، سرکتاب باز کردن، فال‌گیری و کف‌بینی، رمالی، جادوگری و غیب‌گویی، مهرهء مار، نحوست یا شگون اعداد، صبر کردن پس از عطسه، فال تاروت و قهوه ، شعور کیهانی و درمان های کاذب و هومیوپاتی ، خواص سنگ ماه تول�'د و دعانویسی و ... باور دارند ، مشتریان بالقوه این بازار هستند. به میزان بالا رفتن شاخص های فهم عمومی از محتوای دانش و روش علمی Scientific Method ، بازار فریب عمومی کساد می شود و مجریان برنامه فریب عمومی از این ناحیه آسیب می بینند. باری! خواست ما کسادی بازار فریب عمومی است و به تبع آن ترویج سیستماتیک اندیشه علمی ، کتابخوانی و مطالعه.

 

بدیهی است فالگیرها و رم�'الها، عرضه کنندگان شبه علم Pseudoscience ، غیب گوها و طالع بین ها ، فروشندگان سی دی راز ، سنگ خوشبختی و مهرهء مار، از کار ما ناخشنود باشند.  با این وجود، ناخوشی مجریان برنامه فریب عمومی از 7 فصل نخست مجموعه " فهم عمومی از علم و تکنولوژی" بیانگر آن  است که محتملاً  این مجموعه، بازار آنها را تا حدی با مخاطره مواجه کرده یا دستکم از این ناحیه احساس خطر کرده اند. و این دقیقاً همان هدفی بود که ما از ابتدا دنبال میکردیم . بی تردید، مسیر خرافه زدایی را با ورود به مباحث جدید، ادامه خواهیم داد.

 

انگیزهء ما از انتشار مبحث پیش رو ، روشنگری در خصوص یک تجارت پرسود فریب عمومی با عنوان فالگیری است. مردمان رنج کشیده و دردمند که امیدی به بهبودی اوضاع زندگی فردی و اجتماعی خود ندارند با مراجعه به فالگیرها در پی آنند که بلکه آینده را از پیش بدانند و با تمسک به این دوپینگ ذهنی، بتوانند برای امور زندگی خود برنامه ریزی کنند. بسیاری تجربه شخصی خود یا نزدیکان را از مراجعه به فالگیر ، و شنیدن جملات پیشگویی یا غیب گویی وضع حاضر فرد توسط فالگیر، دلیلی بر صحت فالگیری دانسته و از آن حیرت میکنند. آنها اظهار میدارند، اگر فال تاروت یا قهوه درست نیست پس چگونه فالگیر به محض ورود من به اتاق و بی آنکه کلمه ای صحبت کرده باشم، تاریخ تولد همسر، تعداد فرزندان، یا معضلی که با آن روبرو هستم را فهمید؟

 

در هشتمین فصل از مجموعه"فهم عمومی از علم و تکنولوژی" از تمامی هموطنانی که مایل اند صحت کارکرد فالگیری، انرژی درمانی، هومیوپاتی، دعانویسی، شعور کیهانی و نظایر آن را اثبات نمایند دعوت می کنم با ارسال ایمیل، جلسه ملاقاتی تعیین کنیم و من متعاقباً تضمین میکنم در صورت موفقیت این روش ها در پیش بینی آینده یا ذهن خوانی یا هر آنچه که در چارچوب قواعد فیزیک ناممکن است ، فصل نهم را به تایید صحت فالگیری پرداخته و تمامی نوشته های پیشین را تکذیب نمایم . همچنین حاضرم روشهایی که با متود علمی تایید نمیشود را بعنوان یک پارادایم جدید به رسمیت شناخته و برای ترویج آن به عنوان یک روش کارامد تبلیغ نمایم. در جلسه ملاقات تجهیزاتی برای سنجش دما،فرکانس های محیطی و همچنین ابزاری برای سنجش و دیتکت مواد شیمیایی و هوای اتاق و همچنین دوربین فیلمبرداری همراه خواهم داشت.

 

فالگیری در ایران سابقه طولانی دارد که در ادامه به تفصیل به آن اشاره خواهیم نمود . فال قهوه ، فال شمع ، تاروت و نظایر آن بیش از سایر روش ها مشتریان را به سوی خود جذب میکنند. ام�'ا سابق بر این نه فال قهوه در ایران رایج بوده نه تاروت. اغلب دعا نویسی وطالع بینی بازار فریب عمومی را پیش میبرده است. دعانویس ها از ابزارهای عجیب و نفرت انگیز ازقبیل ؛ قفل بسته سبز،دندان کرسی الاغ،زنجیر زنگ زده دراز،موی خرس سیاه،فضله کبوتر سفید،ادرار کودک نابالغ، آینه شکسته فرنگی،شانه چوبی مو،شال پشمی سبز ، پشگل ماچه الاغ (الاغ ماده)،آب باطل سحر و… استفاده میکردند تا با ایجاد رعب و وحشت از مجهولات در دل مشتریان، زمینه ذهنی لازم را برای کسب درآمد فراهم آورند.

در تهران قدیم دعانویسی از مشاغل رسمی به شمار می رفت، و در آمار مشاغل هم می آمد ، در آن زمان مشاغل دیگری نظیر رمالی، جن گیری، مساله گویی، معرکه گیری، سرکتاب بینی،علوم غربیه و طلسمات و... هم ذهن مردم را آشفته و جیب آنها را خالی می کرد . جعفر شهری در این باره می نویسد :

 

در آن عصر دعا نویسی به دو طریق انجام می شد. یکی دوره گردی، که دعا نویس در کوچه ها می گشت و با داد زدن به دنبال مشتری می گردید ، و قسم دیگری که دعا نویس دکانی بر پا می کرد و همچون دیگر کسبه به کار خویش آزادانه مشغول می شد.

 

ناصرنجمی نیز از این افراد در آن دوره چنین یاد می کند :

( ...  در زمان صدارت میرزا حسین خان سپهسالار در دارالخلافه ناصری، جمعی دراویش شیاد و رمال نیرنگ باز و جفار (جفر کن) خدعه گر و چرب دست دوز و کلک زن، دکان هایی گشودند و خلایق خالی الذهن و سرخورده و شاخ شکسته را به عنوان کارگشایی و کار راه اندازی و رهایی از بد بیاری و بدبختی به دام گاه های خود کشاندند. این جماعت جاهل رنگ کن، که سرمایه اصلی شان نیرنگ بازی و ترفند و شیادی بود. گاهی دختران بی خریدار و ترشیده و در خانه پدر و مادر مانده و زن های هوودار ،دلدادگان حسرت کشیده و بی پول و زنان طرف بی مهری شوهر قرار گرفته را بسوی خود می کشیدند . .. )

 

و نویسنده کتاب تهران قدیم، در سخن از تفریحات زنانه تهرانیان نیز آرد :

.... در نظام اجتماعی تهران قدیم ، زنان دارای نقش چندان فعالی در هیچیک از امور نبودند و به همین جهت جای چندانی در تفریحات نداشتند ،و سهم ... بازار فالگیری و توسل به جادو و جنبل هم در بین زنان گرم بود ...

 

این ماجرا ها فقط اختصاص به زنان عادی نداشت، بلکه بازار این گروه افراد و این نوع اندیشه در میان زنان حرمسرای قاجاریه هم بسیار گرم و رایج بود. امینه اقدس ، از زنان ناصرالدین شاه آب جادو به شاه می خوراند، تا علاقه او را به خود جلب کند . زن دیگری به توصیه جادو گران، جگر خرس را به خورد شاه می داد ،که بچه دار نشود ،تا تنها فرزند او بماند و ولیعهد گردد، و زن دیگر . . .

 

تاروت ، تلاشی است برای دریافتن رویدادهای آینده، و بصورت نمادین مشتمل است بر یک تعداد کارت مصور که فالگیرها مدعی هستند بر مبنای آن اطلاعات شخصی افراد یا آینده آنان را پیش بینی میکنند.

 

در سالهای اخیر، فال تاروت در ایران بسیار طرف توجه عموم قرار گرفته و مراجعه به یکی از دهها وبسایت فالگیری تاروت کبیر نشان میدهد که فارسی زبان ها تنها از طریق این وبسایت بیش از 2 میلیارد مرتبه فال گرفته اند .

 

فال تاروت نسخه های های گوناگونی دارد و ظاهراً  رایج ترین نسخه آن نیز با عنوان (رایدر وایتز) مشهور است. کارت‌های تاروت شامل ۷۸ کارت هستند که ۵۶ عدد مجموعه تاروت صغیر و ۲۲ کارت تاروت کبیر نامیده می‌شوند.

 

تاروت از ۴ دسته خال که هرکدام شامل ۱۰ کارت شماره دار (از آس تا ۱۰) و ۴ کارت تصویر دار است،تشکیل میشود.بعلاوه تاروت دارای ۲۱ خال حکم متمایز ویک کارت به نام دلقک نیز میباشد(بسته به نوع بازی دلقک میتواند نقش بالاترین حکم را داشته ویا اصلا نقشی نداشته باشد). خالهای حکم ودلقک را بزرگ آرکانا و نیز باقی کارتهای یادشده را کوچک آرکانا می نامند.

 

اعداد ١ تا ١٠تاروت در سه دسته چیده می شوند: ١ و ٢ و ٣ و ٤ // ٤ و ٥ و ٦ و ٧ // ٧ و ٨ و ٩ و ١٠. که به گفتهء فالگیرها گروه اول به معنای شروع، گروه دوم به معنای اوج و گروه سوم پایان روندی است که در مورد آن تفال زده شده است. در عین حال در درون هر کدام از این سه دسته اعداد بر طبق اصل چهارتایی معنا می شوند. ١ به معنای شروع. ٢ به معنای اوج و... . براین اساس آنها میگویند که عدد ٢ به معنای اوج است در رده ی شروع، یعنی کاری که قصد شده در حال عملی شدن است یا مورد سوال شده حتمی است.  و ٦ به معنای پایان است در مرحله ی اوج، یعنی روند مورد سوال در حال افول است و به همین ترتیب تمامی اعداد کارت ها توسط فالگیرها تعبیر میشوند!

 

نماد های بکار گرفته شده در تاروت بسیار بسیار جنبهء سمبولیک داشته و هر قوم یا گروهی که مبتکر تاروت بوده بطور حتم از مذاهب کهن، اسطوره ها ،حکمت و عرفان شرق اطلاعات وسیعی داشته که در اثر آنها نمادهای مهمی را در آن مستقر نموده است. تاروت مجموعه ای است از دانسته های کتب عهد عتیق، عددشناسی، ستاره شناسی، نمودارهای رنگ و علائم هیروگلیف و شاید سایر آموزش های کابالیستی .

 

فالگیرها از اجرای برنامه فریب خود تنها یک قصد دارند. انداختن مسیر ذهنی مخاطب به "مغالطه دوراهه دروغین" . این نوع مغالطه یکی از 4 استدلال نامعتبر اصلی سفسطه است. سفسطه‌ها از نوع استدلالات قیاسی هستند و به راحتی ممکن است هر یک از ما در دام این سنخ استدلال گمراه کننده گرفتار شویم. چهار نوع سفسطه عبارت اند از:

 

سخن ما دراینجا روی نوع دوم سفسطه ها با عنوان "مغالطه دوراهه دروغین" است. در این نوع مغالطه، گوینده ما را در برابر دو حالت محدود قرار میدهد (در حالی که عملاً راه حل های دیگری هم هست) و اینطور استدلال میکند که تنها دو حالت پیش روی ماست. و چون حالت او�'ل نیست پس الزاماً حالت دوم درست است. اجازه بدهید این نوع مغالطه را با ذکر مثال ملموس واضح بیان کنیم و توضیح دهیم که چرا فالگیرها تلاش دارند مخاطب خود را در منگنه "مغالطه دوراهه دروغین" قرار دهند.

 

فالگیر با گرفتن فال قهوه ، تاروت، شمع و نظایر آن و با زیرکی ، اطلاعاتی از نحوه بیان، حالت چهره و از لابلای سخنان مشتری بیرون می کشد و سپس همان اطلاعات را با کمی زیب و پیرایه و زبان بازی و لفاظی که تخصص رمالها ست به مشتری بر میگرداند. مشتری نیز که از شنیدن اطلاعات مخفی و شخصی اش حیرت کرده ، در دام یک مغالطه دوراهه دروغین می افتد و با خود اینگونه استدلال میکند که فالگیر مرا نمی شناخت. پس احتمال اینکه به اطلاعات سر�'ی من دسترسی داشته باشد منتفی است. تنها حالت باقیمانده این است که او به قوای معنوی رازآلود دست یافته و یا کارت های تاروت یا باقی مانده قهوه ته فنجان ، اطلاعات عجیب و رازآلودی از آینده و گذشته انسان میدهند.

 

اینکه فالگیرها دقیقاً چطور یکسری الگوی ثابت را به مشتریان عرضه میکنند بحث دیگری است. برا مثال محتمل است که در فنجان قهوه ماده ای روانگردان وارد کنند و به واسطه آن، میزان تلقین پذیری مشتری را بالا ببرند. یا ممکن است فالگیرهای تاروت ، مواد روانگردان را به صورت استنشاقی یا از طریق جذب پوستی به مشتری وارد کنند و حالت های دیگر.

 

در هشتمین فصل از مجموعه"فهم عمومی از علم و تکنولوژی" از تمامی هموطنانی که مایل اند صحت کارکرد فالگیری، انرژی درمانی، هومیوپاتی، دعانویسی، شعور کیهانی و نظایر آن را اثبات نمایند دعوت می کنم با ارسال ایمیل، جلسه ملاقاتی تعیین کنیم و من متعاقباً تضمین میکنم در صورت موفقیت این روش ها در پیش بینی آینده یا ذهن خوانی یا هر آنچه که در چارچوب قواعد فیزیک ناممکن است ، فصل نهم را به تایید صحت فالگیری پرداخته و تمامی نوشته های پیشین را تکذیب نمایم . همچنین حاضرم روشهایی که با متود علمی تایید نمیشود را بعنوان یک پارادایم جدید به رسمیت شناخته و برای ترویج آن به عنوان یک روش کارامد تبلیغ نمایم. در جلسه ملاقات تجهیزاتی برای سنجش دما،فرکانس های محیطی و همچنین ابزاری برای سنجش و دیتکت مواد شیمیایی و هوای اتاق و همچنین دوربین فیلمبرداری همراه خواهم داشت.

 

یکی از فالگیرهای تهران که از وضع درآمد خود بسیار راضی است میگوید:

 "همه مشتری‌های من به حرف‌هایی که من می‌زنم و چیزهایی که در فالشان می‌بینم معتقدند چون من هر انچه می‌بینم و می‌گویم واقعیتی است در آینده نه چندان دوری که قرار است برایشان اتفاق بیفتد. من مشتری‌هایی دارم که در سال چند بار پیش من می‌آیند و با خود مشتری‌های جدیدی می‌اورند. من فکر می‌کنم این دلیل رضایت و اعتقاد آن‌ها است."

 

باری ! تشکیلات فال‌گیری و جادوگری دربرخی کشورهای غربی تبدیل به کمپانی‌های بزرگ و شرکت‌های عریض و طویل شده‌است. در کشور ما نیز بهای انواع فال در تهران و شهرهای بزرگ به قیمت‌هایی حتی بیش از یک میلیون تومان رسیده‌است.
 گاهی در جنوبی‌ترین نقاط شهر تهران، فالگیرهای صدهزار تومان پیدا می‌شود و گاهی در نقاط شمالی تهران، فال به قیمت رایج گرفته می‌شود.

 

فالگیر‌ها اتحادیه ندارند و نهادی هم نمی‌تواند به دریافتی‌های آنان نظارت داشته باشد، یک نکته که از همه مهم‌تر است، ندادن مالیات و عدم نیاز به سرمایه است. یک فالگیر در منزل شخصی خودش (که غالبا هم چنین است) می تواند با در اختیار داشتن حداقل امکانات، به کار مشغول شود و در آمد خوبی داشته باشد.

 

طبق آمارهای منتشره، شمار رمالی اینترنتی نیز از موتورهای جست ‌وجوگر اینترنتی ، بیش از دو میلیون و 170 هزار صفحه وب در بخش فارسی خدمات فال‌گیری عنوان‌شده که اطلاعاتی در ‌رابطه با انواع رمالی در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. رمالان و فال‌گیران در خصوصی‌ترین مسائل افراد سرک می‌‌کشند و هر آن‌چه از ذهن و درونشان می‌تراود را به عنوان آینده‌بینی و راه‌حل مشکلات، پیش روی مخاطب قرار می‌دهند، نسخه‌های عشق و عاشقی می‌پیچند و در زندگی زناشویی مردم مداخله می‌کنند و گاه نقشی محوری را در جدل‌های خانوادگی ایفا می‌کنند. آنها برای بسته شدن کار، حل مشکلات، شفای بیمار، محبت زن به شوهر، محبت شوهر به زن، محبت عاشق و معشوق به یکدیگر، سیاه‌بخت کردن زن پیش شوهر و شوهر پیش زن، ایجاد مهر و محبت میان زن و شوهری که از هم جدا شده‌اند، جن‌زدگی،  دیوانگی، نازایی، پاگرفتن نوزاد و ... دعا می نویسند و نسخه می پیچند.

 

فالگیران و دعا نویسان کلیِ�'ه اطلاعاتی را که دربارة خصوصیات دعا گیرنده اظهار می‌کنند با تردستی و تیززبانی از آن‌ها در می‌آورند و با الگوهای بخصوصی این اطلاعات را به خودشان بازمی گردانند، به نحوی که گویی این اطلاعات از عالم غیب رسیده یا در طالع فرد دیده شده است. این مهارت فالگیران گاه بقدری واقعی به نظر می رسد که ممکن است هر کسی را به تردید بیندازد. اطلاعاتی که برخی فالگیران از مخفی ترین زوایای زندگی مشتریان خود می دهند گاه آنقدر خصوصی و پنهانی به نظر می رسد که مشتریان تنها حالتی که می توانند متصور شوند این است که فالگیر بواسطهء نیروهای نامأنوس و غریب وراحسی به این اطلاعات دست یافته باشد. (مغالطهء دوراهی دروغین) .

 

عموم فالگیر‌ها معتقدند انواع فال زیاد مهم نیستند و در واقع آن حس ششم فالگیر است که راهگشا است. فالگیر‌ها کف‌بینی را برای تعیین سیر کلی زندگی و فال‌های شمع و قهوه و تفاله چای و تاروت را برای بررسی پیشامدهای نزدیک مناسب می‌دانند.

 

 آن‌ها به شدت با چاپ و نشر کتب آموزش فالگیری مخالف هستند و آن را کاری غیرتخصصی می‌دانند. یکی از این فالگیر‌ها می‌گوید «این بچه‌ها این کتاب‌ها را می‌خوانند، فکر می‌کنند فالگیر شدند، یک چیزهایی به مردم می‌گویند که زندگی افراد را به هم می‌زنند....» این زنگ خطر زیاد هم بی‌جا نیست، اگر چه او نگران زیاد شدن دست در بازار خودش است، اما باید سوال کرد که ناشران با چه انگیزه‌ای این کتب را منتشر می‌کنند؟

 

گزارش (گروه اقتصادی فردا؛ نسرین‌پور انواری) نشان میدهد اکثر زنان فالگیر، از همسر خود جدا شدند و سپرست خانوار هستند، نبود شغل مناسب برای امرار معاش آن‌ها، نبود بیمه‌های لازم در چنین شرایطی و.. آن‌ها را وا داشته تا برایی امرار معاش به این کار دست بزنند.

 

وی در گزارش خود بیان می دارد:
پدران و مادران ارزوی ازدواج فرزندانشان را دارند. پسران می‌خواهند تشکیل خانواده بدهند و دختران دوست دارند ازدواج کنند. اما، پسران ما به خاطر فضای اقتصادی حاکم بر جامعه که اتفاقا در فنجان قهوه نیست و «واقعی» به نظر می‌رسد، بی‌کار هستند. خرید مسکن در حد یک رویا برای سنین بالای ۴۰-۵۰ سال به شمار می‌رود و دختران هم از نبود فرد مناسب برای زندگی می‌گویند. در ایین فضا است که فالگیر می‌ی تواند با القاء رویاهای شیرین رشد کند. در اینجا نگاهی داریم به بازار مالی فالگیری و روش‌های آنان برای جذب مشتری.

 

 امروزه فال و فالگیری دیگر از حالت یک تفریح خارج شده است. بازار مالی گسترده‌ای در حاشیه خرافات شکل گرفته است، فالگیر‌ها خود را بروز کردند تا دیگر انگ امل بودن به آن‌ها نچسبد.

 

 فالگیرهای تحصیلکرده و مطلع از اخبار روز دنیا، با وقت‌های قبلی و دفتر و... همگی به ما می‌گویند دیگر فال و فالگیری از آن حالت قدیمی خود خارج شده است. البته هنوز هم کولی‌های کنار خیابان هستند، اما خانواده‌های ثروتمند ترجیح می‌دهند فال خود را پیش فالگیر‌های تخصصی و با وقت قبلی بدانند.

 

در مورد اینکه چطور زندگی و حیات و اینده افراد را می‌شود از ته مانده یک قهوه یا روی چند برگ ورق دید، صحبت زیاد شده است.

 

فالگیرهای دو دسته مشتری دارند، یا آن‌ها که معتاد به فال هستند و مشتری همیشگی، که در مورد این شاخاص معمولا فالگیر بیوگرافی آن‌ها را می‌شناسد و با مشکلاتشان اشنایی دارد.

 

 یا مشتریان غریبه هستند که با یک گپ قبل از فال می‌تواند خصوصیات کلی در مورد آن‌ها را استنباط کند و بر آن اساس سخن بگوید.

 

در هر دو صورت فالگیر آنچه را استنباط کرده است رنگ و لعاب می‌دهد و دوباره به مشتری پس می‌دهد. اگر درست استنباط کرده باشد که یک مشتری به جمع مشتریان معتقد و وفادار به او اضافه شده است و اگر خطا بگوید، چیزی از دست نداده و فرد مشتری او نمی‌شود!

 

دور فالگیر‌ها همیشه مشتریانی حضور دارند که او را قبول دارند، این طبیعی است. بنا براین ما در مورد همه فالگیر‌ها می‌شنویم که کارش خیلی خوب است و توانسته وقایع مهمی را پیشبینی کند، این را می‌شنویم چون از تعریف کسانی که به دلیل خلاف گویی‌های او مشتریش نشدند را نه دیده‌ایم و نه وصفشان را شنیده‌ایم.

 

 به هر تقدیر فالگیر‌ها سعی می‌کنند کار خود را از طریق شبکه‌ای از بازاریابان که خودشان هم مشتری هستند گشترش دهند. این شبکه باید به فالگیر اعتقاد داشته باشد تا بتواند به بهترین شکل تبلیغات کند.

 

 باری! پژوهشگران علوم اجتماعی می گویند در رشد پدیده فال‌گیری، فقر اقتصادی و فرهنگی به صورت توأمان دیده می‌شود. به محض این‌که ناکامی‌ها بیش‌تر می‌شود و فرد نمی‌تواند به زنـدگـی دلـخـواه خـود دسـت یـابد، فرد به سمت پدیده‌هایی مانند فال‌گیری و رمالی و پیش‌گویی که از عقلانیت به دورند گرایش پیدا میکند. مسأله، آماری است که طی سالهای گذشته از سوی کارشناسان سلامت روان وزارت بهداشت اعلام شد، آماری که می گوید 75درصد مراجعان به رمالها و فالگیرها افراد تحصیلکرده هستند. به موجب همین آمار، تنها 25درصد از کسانی که به نزد رمال و دعانویس می روند، بیسواد و بدون مدرک هستند. ماجرا اما به همین جا هم ختم نمی شود، زیرا در یک نشست خبری در هفته سلامت در وزارت بهداشت ایران اعلام شد که 10درصد جمعیت کشور طی یک سال برای اختلالات روان به نزد افراد غیرمتخصص و بی صلاحیت مانند دعانویس، رمال و  ... رفته اند. آمارها نشان میدهد برخی فالگیرها مشتریان دائمی و حتی بین 4 تا 6 میلیون تومان، درآمد ثابت ماهانه دارند.

 

در تحقیقی که توسط دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی تهران شمال در مورد سطح گرایش دختران دانشجو به خرافات انجام شده است مشخص شده که 68 درصد از دختران در فاصله سنی 18 تا 26 سال دست کم یک بار به فالگیر مراجعه کردند و۵۰ درصد نیزچندبار مراجعه کرده اند و ۸۳ درصد از دانشجویان حرفهای فالگیران را تصدیق می کنند و با اعتقاد به سراغ آنها رفته اند.

 

در یکی از پژوهش های صورت گرفته ، با بررسی جمعیت 15 تا 64 سال مشاهده شد 10 درصد جمعیت کشور در طول یک سال گذشته برای دریافت خدمات اعصاب و روان به افراد غیربهداشتی مراجعه کرده‌اند که شامل دعانویس، رمال، و .... بوده است. در این مطالعه ملی سه هزار روان‌شناس در سطح استان‌ها و شهرستان‌های کشور مشارکت داشته اند و 8 هزار نفر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این آمار به وضوح نشان می دهد 7 و نیم میلیون نفر ایرانی در آن سال به جادوگران کوپنی مراجعه کرده اند که سه چهارم آنها یعنی بیش از 5 میلیون نفرشان، تحصیل کرده هستند.