چرا برخی از افراد، راحت‌تر تئوری‌های توطئه را باور می‌کنند؟

مجله علمی ایلیاد - این روزها تعداد زیادی از مردم خود را غرق در تئوری‌های توطئه‌ی خنده‌دار کرده‌اند. برخی از این تئوری‌ها فقط برای طنز ساخته شده‌اند، ولی با این حال برخی از مردم همین طنزها را نیز به طور کامل باور می‌کنند.

به عنوان مثال، این روزها گروه‌ها متعدد ضدواکسن کووید۱۹ ایجاد شده‌اند که اعتقاد دارند این واکسن حاوی مواد مضر برای انسان است و می‌تواند کدهای ژنتیکی انسان را بازنویسی کند. هر چند این مسائل توسط متخصصین امر رد شده است، ولی هنوز هم این تفکرات وجود دارند.

برخی‌ها هنوز هم ویروس کرونا را بازی می‌دانند و عده‌ای اعتقاد دارند که اینترنت نسل پنجم «5G» مسئول شیوع این ویروس است. به همین خاطر در سراسر جهان، برخی از مردم به برج‌های مربوط به نسل پنجم اینترنت حمله‌ور شده‌اند. این باور، باعث وارد آمدن ضرر مالی به خود معتقدین نیز شده است، زیرا برای مراقبت از خود در برابر امواج این نوع اینترنت سیستم‌های حفاظتی در منازل خود نصب می‌کنند که هزینه‌های زیادی دارد.

برخی از باورمندان به تئوری‌های توطئه معتقدند که بخارات ایجاد شده در انتهای هواپیماها از نوع شیمیایی هستند که مواد مضری درون خود دارند و به عمد بر روی مردم دنیا پاشیده می‌شود.

چرا علی‌رغم پیشرفت‌های علمی زیادی که در قرن‌های اخیر توسط بشر کسب شده است، باز هم برخی از مردم مانند عهد باستان فکر می‌کنند؟

«شنون اودل» به‌عنوان عصب‌شناس می‌گوید: «مغز انسان به نحوی سیم‌کشی شده است که الگوها را ببیند و به ما برای بقا کمک کند. پردازش الگوها با گسترش یافتن قشر مغزی بسیار پیچیده می‌شود. زمانی که به سمت تکامل یافتن می‌رویم، مغز برای یافتن الگوها قوی می‌شود به نحوی که الگوهایی را می‌بیند که داده‌های آن‌ها به هم ارتباطی ندارند.»

شنون به دنبال دلیل تفاوت انسان‌ها در باور به این تئوری‌ها بوده است. وی می‌گوید: «مغز کسانی که راحت‌تر تئوری‌های توطئه را باور می‌کنند، بیشتر در معرض پذیرش تئوری‌های موهومی است. در واقع آن‌ها ارتباطاتی را پیدا می‌کنند که در عالم واقعیت وجود ندارند. هورمون پشت این قضیه، احتمالاً دوپامین است. کسانی که به صورت ژنتیکی دوپامین بیشتری در بدن خود دارند، بیشتر تئوری‌های توطئه را باور می‌کنند. زمانی که این افراد پایه‌های تئوری را می‌شنوند، برای تایید آن شواهد محکمی پیدا می‌کنند.»

در زمانه‌ی ترسناکی که ما در حال زندگی کردن هستیم، تئوری‌های توطئه می‌توانند ویرانگر باشند. با این حال راه‌حل‌هایی برای افراد در معرض تئوری‌های توطئه وجود دارد. محققین می‌گویند: «قدرتمند کردن افراد برای برداشتن قدم‌های محکم در زندگی شخصی می‌تواند حس تنها ماندن را کاهش داده و در نتیجه تکیه بر تئوری‌های توطئه را نیز کمتر کند.»