تنهایی چه تغییراتی در مغز ایجاد می‌کند؟
تنهایی چه تغییراتی در مغز ایجاد می‌کند؟
مجله علمی ایلیاد - فصل تعطیلاتی که گذشت را عموم مردم جهان به خاطر شیوع کووید۱۹ در تنهایی گذراندند. اینکه فاصله‌گذاری اجتماعی چه تاثیری بر سلامت انسان‌ها داشته است از اهمیت بالایی برخوردار است.
مطالعه‌ی جدیدی که در این زمینه انجام شده، نشان می‌دهد که تنهایی تاثیرات شگرفی بر روی مغز دارد و مغز افرادِ تنها، تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با مغز دیگر افراد دارد. در واقع حجم نواحی مختلف مغزی در این افراد متفاوت از افراد عادی است.
تیمی از محققین داده‌های تصویربرداری ام‌آر‌آی حدود ۴۰،۰۰۰ فرد میانسال را بررسی کرده‌اند و به نتایج جالبی در زمینه‌ی تاثیر تنهایی بر مغز دست یافته‌اند. داده‌های مربوط به این افراد در بانک زیستی بریتانیا به اشتراک گذاشته شده است. دانشمندان ام‌آر‌آی افرادی که احساس تنهایی داشته‌اند را با دیگر افراد مقایسه کرده‌اند. آن‌ها چندین تفاوت در مغز افرادِ تنها، کشف کرده‌اند.
مغز در واقع شبکه‌ی پیچیده‌‌ای دارد که در آن نواحی مختلف مغز به صورت ویژه با یکدیگر در ارتباط هستند. در این شبکه، مجموعه‌ای از نواحی مغز در برنامه‌ریزی آینده، تصورات و همچنین تفکرات در مورد دیگران نقش دارند. محققین دریافته‌اند که در مغز افرادِ تنها، نواحی مختلف ارتباط بسیار محکمی با یکدیگر دارند و حجم ماده‌ی خاکستری در نواحی مختلف مغز آن‌ها بیشتر از افراد معمولی است. تنهایی باعث بروز تفاوت‌هایی در «فورنیکس» نیز می‌شود. فورنیکس مجموعه‌ای از اعصاب است که سیگنال‌ها را از هیپوکمپوس به سمت شبکه‌ی مغزی انسان می‌رساند. در افرادِ تنها، ساختار این مجموعه بهتر حفظ شده است.
انسان‌ها از شبکه‌ی مغزی برای یادآوری گذشته، برنامه‌ریزی آینده و تفکر استفاده می‌کنند. ساختار و عملکرد این شبکه ارتباط مستقیمی با تنهایی افراد دارد، زیرا افرادِ تنها بیشتر در مورد آینده تصوراتی دارند، خاطرات گذشته را بیشتر به یاد می‌آورند و امید دارند که در آینده بر تنهایی خود غلبه کنند.
«ناتان اسپرینگ» از دانشگاه مک‌گیل به‌عنوان نویسنده‌ی اول این مقاله، می‌گوید: «وقتی روابط اجتماعی مطلوب وجود نداشته باشد، انسان‌های تنها به سمت تصور داشتن این روابط سوق داده می‌شوند. ما می‌دانیم که این توانایی شناختی ارتباط مستقیمی با شبکه‌ی مغزی انسان دارد. بنابراین تمرکز این افراد بر تفکرات درونی خود به صورت طبیعی، باعث به کار افتادن عملکردهای طبیعی شبکه‌ی مغزی می‌شود.»
تنهایی اکنون یکی از مشکلات جدی برای سلامتی محسوب می‌شود و تحقیقات نشان داده است که انسان‌های پیری که در تنهایی به سر می‌برند، با احتمال بیشتری دچار بیماری‌هایی مانند زوال عقل می‌شوند. درک اینکه تنهایی چه تاثیری در مغز دارد، می‌تواند کلید پیشگیری از بیماری‌های اینچنینی باشد.
نتایج این مطالعه در مجله‌ی Nature Communications منتشر شده است.