چرا باید در اطراف تاسیسات هسته‌ای گل آفتابگردان کاشت؟
چرا باید در اطراف تاسیسات هسته‌ای گل آفتابگردان کاشت؟
مجله علمی ایلیاد - در سال ۲۰۱۱ زلزله‌ی شدیدی با شدت حدود ۹ ریشتر سواحل ژاپن را لرزاند و منجر به ایجاد سونامی وحشتناکی در شهرهای فوکوشیما و میاجی شد. این سونامی ده‌ها هزار کشته بر جای گذاشت. سونامی مورد نظر در ادامه‌ی فاجعه‌ای که به بار آورد باعث بروز مجموعه‌ای از انفجارات در نیروگاه اتمی فوکوشیما شد و پس از این انفجارات پسماندهای رادیواکتیو سمی فراوانی به محیط اطراف پخش شد.
اثرات بلند مدت این انفجارات هسته‌ای هنوز هم پس از ۱۰ سال قابل حس شدن است و ژاپن تلاش می‌کند تا راهی برای کنار آمدن با میلیون‌ها تن زباله‌ی رادیواکتیو ناشی از انفجارات پیدا کند. نصف این زباله‌های رادیواکتیو جامد هستند. راه‌هایی که تا کنون ژاپنی‌ها پیشنهاد داده‌اند، عموماً شامل راه‌های با تکنولوژی بالا است؛ ولی از بین آن‌ها یک برنامه‌ی تمیزکاری ساده نیز وجود دارد: «گل آفتابگردان»
ژاپنی‌ها چند ماه پس از حادثه‌ی فوکوشیما تصمیم گرفتند که در اطراف سایت‌های هسته‌ای منفجر شده گل آفتابگردان، خردل، گل مینا و گل ماسوره بکارند، زیرا اعتقاد بر این است که این گیاهان تا حدود زیادی می‌توانند تشعشعات اطراف خود را جذب کنند. آن‌ها در مجموع حدود ۲۰۰ هزار گل کاشتند و بذرهای زیادی نیز در این مناطق پخش کردند و در نهایت ۸ میلیون گل آفتابگردان در فوکوشیما رشد کرد.
حکیمان ژاپنی اعتقاد داشته‌اند که گل آفتابگردان در زدودن آلایندگی ناشی از زباله‌های هسته‌ای توانایی خارق‌العاده‌ای دارند و به همین خاطر در سال ۱۹۸۶ نیز پس از انفجار چرنوبیل روسیه، ژاپنی‌ها گل‌های آفتابگردان زیادی کاشتند.
اکنون دانشمندان دریافته‌اند که گل آفتابگردان واقعاً در جذب ایزوتوپ‌های رادیواکتیو خاص، کارایی بالایی دارد. اینکه چرا گل آفتابگردان چنین قابلیتی دارد، همیشه جای پرسش بوده است. شاید برخی تصور کنند که دلیل این واقعیت در شکل گل آفتابگردان نهفته باشد، ولی هر چند شکل هم تاثیر دارد، ولی همه چیز در شکل آن نهفته نیست.
گل آفتابگردان به سادگی و با سرعت بالا در همه جا رشد می‌کند. اغلب جرم زیستی این گیاه در برگ‌ها و ساقه‌ی آن نهفته است و به همین دلیل مواد رادیواکتیو جذب شده توسط گیاه می‌تواند بدون نیاز به رسیدن به ریشه خنثی شوند.
در چرنوبیل استفاده از گیاهان برای آلودگی‌زدایی از محیط زیست کارایی خود را به وضوح نشان داده است. در چرنوبیل خاک و آب به شدت به‌وسیله‌ی سزیوم و استرانسیوم آلوده شدند. از آنجا که سزیوم مشابه پتاسیوم است و استرانسیوم مشابه کلسیوم است، گیاهان آن‌ها را جذب می‌کنند تا به ترتیب در فرآیند فوتوسنتز و برای استحکام بخشی به ساقه‌ی خود مورد استفاده قرار دهند و به این ترتیب، عناصر رادیواکتیو را از محیط زیست جذب می‌کنند.
در مورد آلودگی زدایی از آب توسط گیاهان نتایج بسیار خوبی حاصل شده است، ولی در مورد خاک نتایج ضعیف‌تر و در عین حال قابل قبول بوده است. در فوکوشیما نتایج آنالیزهای خاک نشان داده است که کاشت گیاهان کارایی مناسبی نداشته است و قابل مقایسه با چرنوبیل نبوده است. دانشمندان تصور می‌کنند که تفاوت‌ها در نوع خاک و زمان انجام آزمایش است، زیرا مدت زیادی از چرنوبیل گذشته است در صورتی که هنوز تنها یک دهه از حادثه‌ی فوکوشیما گذشته است.