اثرات نامطلوب کمبود خواب را می‌دانید؟

مجله علمی ایلیاد - همه‌ی ما این شرایط را حداقل یک بار تجربه کرده‌ایم که شب تا دیروقت بیدار بوده‌ایم و صبح زود نیز از خواب بیدار شده‌ایم و با توسل به قهوه و دیگر انرژی‌زاها روز خود را سپری کرده‌ایم. هر چند رخ دادن چنین اتفاقی به صورت چند بار در سال آسیب خاصی به بدن انسان نمی‌زند، ولی کمبود خواب متناوب می‌تواند مشکلات زیادی برای بدن ایجاد کند. در زیر، ۵ مورد از اثراتی که کمبود خواب بر روی بدن می‌گذارد آورده شده است:

حیرت‌انگیز است که کمبود خواب باعث افزایش وزن شود. علی‌رغم اینکه به نظر می‌رسد بیدار ماندن و مصرف کالری بیشتر باعث کاهش وزن می‌شود، ولی واقعیت برعکس است. دلیل افزایش وزن در زمان کم‌خوابی این است که فرد در زمان بیدار بودن بیش از حد، به مصرف غذاهای شیرین و پرکالری تمایل پیدا می‌کند و این موضوع باعث افزایش وزن می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که خواب کمتر از ۶ ساعت در روز تا ۳۰ درصد احتمال افزایش وزن را بالا می‌برد.

کمبود خواب باعث کم شدن جدی تمایل به برقراری رابطه‌ی جنسی می‌شود. توضیح این موضوع نیز راحت است؛ کمبود خواب باعث کمبود انرژی و افزایش تحریک‌پذیری می‌شود که این موارد در کم شدن تمایلات جنسی در شب اثر جدی دارند.

یکی از نشانه‌های کمبود خواب کاهش توانایی قضاوت و کم شدن زمان واکنش به محیط است. مطالعات نشان داده‌اند که کمبود خواب مشابه مصرف الکل در بروز اشتباهات اثر دارد. کمبود خواب نه تنها در رانندگی اثر دارد، بلکه همه‌ی تصمیمات انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و این موضوع می‌تواند در زندگی شخصی و کاری انسان اثر منفی داشته باشد.

مطالعات نشان داده‌اند که کمبود خواب می‌تواند بر توانایی به حافظه سپردن وقایع و یادگیری اثر منفی داشته باشد. این موضوع در بین دانش‌آموزانی که تا دیروقت شب بیدار هستند بیشتر مشاهده می‌شود، ولی بقیه را نیز به طرق مختلف درگیر می‌کند. زمانی که انسان در خواب به سر می‌برد، مغز اطلاعاتی که در طول روز دریافت کرده است را پردازش می‌کند و در خود ثبت می‌کند؛ ولی کمبود خواب این فرصت را از مغز می‌گیرد و مغز نمی‌تواند دانش کسب شده را ثبت کند و بنابراین فرد فراموشکار می‌شود.

کمبود خواب و افسردگی معمولاً همزمان رخ می‌دهند، ولی دلیل آن مشخص نیست. شاید دلیل این موضوع به این واقعیت برگردد که خواب باعث کم‌رنگ شدن مشکلات افسردگی می‌شود. به هر حال افسردگی و اضطراب در کسانی که کمتر از ۶ ساعت در روز می‌خوابند بیشتر رخ می‌دهد. بنابراین اگر کسی در خطر بروز افسردگی است، باید تلاش کند به میزان مناسب در شبانه‌روز بخوابد.

 

متاسفانه تعداد کسانی که ۸ ساعت در روز می‌خوابند روز به روز کمتر می‌شود و تخمین‌ها نشان می‌دهد که تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد مردم خواب کافی در شبانه‌روز دارند. کمبود خواب می‌تواند علاوه بر زندگی خود فرد، بر زندگی دیگر افراد نیز اثر منفی داشته باشد.