آیا عدد ۱۳ واقعاً نحس است؟

مجله علمی ایلیاد - شماره‌ها و اعداد در فرهنگ‌های مختلف از جمله ایران از دوران باستان به‌عنوان یکی از نشانه‌های مهم زندگی شناخته شده‌اند و در برخی موارد به‌عنوان عناصری باورپذیر در جامعه استفاده می‌شوند. این باورها، در واقع خرافی و به شبه‌علم «عددشناسی» تعلق دارند. با توجه به تاریخچه و فرهنگ جوامع، بررسی باورهای شبه‌علم بایستی با احترام به گذشتگان و در راستای تلاش برای ارتقای سطح دانش و آگاهی جامعه و جایگزین کردن شبه‌علم و خرافات با علم و دانش مورد نقد و تحلیل قرار گیرند. در این مقاله به بررسی باورهای نحس و سعد، شانس و اقبال و خوش‌یُمن و بدیُمن بر اساس اعداد و شماره‌ها خواهیم پرداخت.

عددشناسی، یکی از شبه‌علم‌های رایج است و بر این باور است که اعداد خصوصیات و قدرت‌هایی دارند که می‌توانند بر زندگی انسان و رویدادهای آینده تاثیرگذار باشند. طرفداران عددشناسی، برای پیدا کردن ارتباطات و الگوهای مختلف در اعداد، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. به‌طور مثال، معتقدین به این شبه‌علم بر این باورند که اعدادِ تاریخ و ساعت تولد، ویژگی‌های شخصیتی فرد را نمایان می‌کند؛ در خرافاتی وسیع‌تر همین اعداد یا ترکیب‌شان با هم می‌توانند آینده‌ی فرد را پیشگویی کنند و میزان موفقیت یا سلامتی او را تخمین یا تعیین کند.

به نظر می‌رسد باور به الگوهای شانس‌آور یا نحسِ مرتبط با اعداد، پیشینه‌ی تاریخی مفصلی دارد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، اعداد به‌عنوان نشانه‌های معنوی و شانس‌آور و نحس تلقی می‌شدند. برای مثال، در فرهنگ بابِلی، عدد ۷ به‌عنوان یک عدد شانس یا خوش‌یُمن تلقی می‌شد و در فرهنگ چینی، عدد ۸ به‌عنوان عدد شانس شناخته می‌شود. در فرهنگ‌های مختلف دیگر، عدد ۱۳ به‌عنوان یک عدد نحس شناخته شده است. برای مثال، در فرهنگ غرب، ۱۳ به‌عنوان عدد بدیُمن شناخته می‌شود، در حالی که در برخی فرهنگ‌های شرقی، مانند فرهنگ ژاپن، عدد ۴ این ویژگی را دارد.

عمق اعتقاد به خرافه‌ی مرتبط با اعداد نحس و سعد در برخی از این فرهنگ‌ها به‌حدی جدی است که هنوز هم از آن‌ها برای انتخاب شغل، یافتن شریک زندگی، تحلیل شخصیت دیگران و بسیاری موارد دیگر استفاده می‌شود. با این حال، مدعیان علمی عددشناسی با توجه به کمبود دلیل‌های علمی قابل‌قبول، اینگونه باور به اعداد را به‌عنوان یک شبه‌علم و خرافه می‌شناسند و حقیقت این است که اعداد و ارقام برای بسیاری از افراد از تاثیری مثبت و واقعی بر زندگی‌شان برخوردار نیست.

شبه‌علم عددشناسی یا نومرولوژی، در واقع تلاش برای یافتن الگوهایی در اعداد و برقراری ارتباطاتی بین آنهاست، به گونه‌ای که اعداد را به‌عنوان نشانه‌های معنوی یا شانس‌آور یا نحس تلقی می‌کند. این نوع شبه‌علمی که در بسیاری از فرهنگ‌ها وجود دارد، به‌صورت تاریخی از اعتقادات مردم به تاثیر اعداد نشات گرفته است.

یکی از مثال‌های رایج در شبه‌علم عددشناسی، استفاده از تاریخ تولد همراه با نام فرد برای پیش‌بینی شخصیت و شانس‌های آینده‌ی آن فرد است. برای مثال، در نومرولوژی هر حرف الفبا به یک عدد نسبت داده می‌شود و با جمع کردن این اعداد برای حروف مختلف در نام یا تاریخ تولد فرد، یک عدد کلی به‌دست می‌آید که به‌عنوان عدد شانس‌آور یا نحس تعبیر می‌شود. گاهی هم ارتباط عددشناسی با آسترولوژی منجر به نتایجی می‌شود که برای برخی از عوام حقیقی و معتبر و برای اهل تفکر و علم فاجعه‌ای فکری است.

در فرهنگ ایران نیز عدد ۷ به‌عنوان یک عدد شانس‌ شناخته شده است و در موارد مختلفی مانند تعیین تاریخ تولد فرزندان، شماره‌ی پلاک منزل و خودرو و حتی تاریخ و ساعت ملاقات‌های عاشقانه از آن استفاده می‌شود.

یکی از مثال‌های دیگر در فرهنگ ایران، باور به این است که عدد ۹۹۹ به دلیل داشتن سه نُه درون خود، عددی مقدس و قدرتمند است و از آن با عنوان «عدد فرشتگان» یاد می‌شود و به آن خصوصیاتی مانند عامل محافظت و پیشرفت و روزی‌رسان نسبت می‌دهند. برای مثال، در برخی مکتب‌خانه‌های قدیمی ایران، برای جلب موفقیت در تحصیلات، دانش‌آموزان در تلاوت نهج‌البلاغه یا قرآن تا پایان آیه‌ی ۹، ۹۹ یا ۹۹۹ پیش می‌رفتند.

 

مطالعه‌ی شبه‌علم عددشناسی ممکن است برای برخی افراد جالب باشد، اما به‌هیچ عنوان یک روش علمی نیست و بهتر است برای تصمیم‌گیری‌های مهم از روش‌های علمی موثرتر استفاده شود.

به طور کلی، شبه‌علم عددشناسی به‌عنوان یک پدیده‌ی جهانی قدیمی محسوب می‌شود که در فرهنگ‌های مختلف به شکل‌های مختلفی بروز یافته است. در مورد عدد ۱۳ نیز در فرهنگ ایران، به‌طور کلی به‌عنوان یک عدد نحس یاد می‌شود و در مواردی مانند شماره‌ی تلفن، پلاک خودرو یا منزل و حتی طبقه‌ی ساختمان و شماره‌ی اتاق هتل‌ها از آن پرهیز می‌شود.

با توجه به بحث‌هایی که درباره‌ی شبه‌علم عددشناسی در فرهنگ ایران بیان شد، می‌توان نتیجه گرفت که شماره‌ها و اعداد در فرهنگ ما از دوران باستان به‌عنوان یکی از نشانه‌های مهم زندگی شناخته شده‌اند و در برخی موارد به عنوان عناصری باورپذیر در جامعه همچنان استفاده می‌شوند. از این رو، باید احتیاط کرد و از تعمیم‌های غیرعلمی و شبه‌علمی که در مورد شماره‌ها و اعداد انجام می‌شود، پرهیز کرد. در عین حال، بهتر است که این باورها را با احترام به تاریخچه و فرهنگ جامعه بررسی کنیم و در راستای ارتقای سطح دانش و آگاهی جامعه تلاش کنیم تا شبه‌علم‌ها را با علم و دانش صحیح جایگزین کنیم.