قانون تجارت

باب اول _تجار ومعاملات تجارتی
ماده ۱- تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد.
 
ماده ۲- معاملات تجارتی از قرار زیر است
۱ -خرید یا به دست آوردن هرنوع مال منقول به قصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی (یعنی تغییرات ماهیتی) در آن شده یا نشده باشد.
۲- تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد.
۳ -هر قسم دلالی یا حق العمل کاری، یعنی ‌کمیسیون و یا عاملی و همچنین تصدی به هر نوع تاسیساتی که برای انجام برخی امور ایجاد می شود از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رساندن ملزومات و غیره.
۴- تاسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد.
۵ -تصدی به عملیات حراجی.
۶- تصدی به هر قسم نمایشگاه های عمومی.
۷- هرقسم عملیات صرافی و بانکی.
۸- معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد.
۹- عملیات بیمه بحری( یعنی دریایی) و غیر بحری (غیر دریایی).
۱۰ -کشتی سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجع به آن ها.
 
ماده ۳ :معاملات ذیل به اعتبار تاجر بودن متعاملین یا یکی از آنها تجارتی محسوب می شود.
 
۱- کلیه معاملات بین تجار و کسبه و صرافان و بانک ها.
۲- کلیه معاملاتی که تاجر با غیر تاجر برای حوائج تجارتی خود می نماید.
۳- کلیه معاملاتی که اجزا یا خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود می نماید.
۴- کلیه معاملات شرکتهای تجارتی. (نکته: کسبه جز تاجر محسوب می شود اما لازم نیست تکالیف تاجر را انجام دهد
)
ماده 4-معاملات غیرمنقول به هیچ وجه تجارتی محسوب نمیشوند.
ماده 5-کلیه ی معاملات تجار تجارتی محسوب است مگر اینکه ثابت شود معامله مربوط به امور تجارتی نیست.
باب دوم -دفاترتجارتی ودفترثبت تجارتی
فصل اول_ دفاترتجارتی
ماده ۶- هر تاجر به استثنای کسبه جز مکلف است دفاتری که وزارت عدلیه به موجب نظامنامه قائم مقام این دفاتر قرار می‌دهد داشته باشد:
 
۱- دفتر روزنامه
۲- دفتر کل
۳- دفتر دارایی
۴-دفتر کپیه
 
ماده ۷: دفتر روزنامه دفتری است که تاجر باید همه روزه مطالبات و دیون و داد و ستد تجارتی و معاملات راجع به اوراق تجارتی از قبیل خرید و فروش و ظهرنویسی به طور کلی جمعیت واردات و صادرات تجارت ای خود را به هر اسم و رسمی که باشد و وجوهی را که برای مخارج شخصی خود برداشت می کند در آن ثبت نماید.
 
ماده ۸: دفتر کل دفتری که تاجر باید کلیه معاملات را لااقل هفته ای یک مرتبه از دفتر روزنامه استخراج و انواع مختلفه آن را تشخیص و جدا کرده هر نوعی را در صفحه مخصوصی در آن دفتر به طور خلاصه ثبت کند.
 
 ماده ۹: دفتر دارایی دفتری است که تاجر باید هر سال صورت جامعی از کلیه دارایی منقول و غیرمنقول و دیون و مطالبات سال گذشته خود را به ریز ترتیب داده در آن دفتر ثبت و امضا نماید و این کار باید تا پانزدهم فروردین سال بعد انجام پذیرد.
 
ماده ۱۰: دفتر کپیه دفتری است که تاجر باید کلیه مراسلات و مخابرات و صورتحساب های صادره خود را در آن به ترتیب تاریخ ثبت نماید تبصره تاجر باید کلیه مراسلات و مخابرات و صورتحساب های وارده را نیز به ترتیب تاریخ ورود مرتب نموده و در لفاف مخصوصی ضبط کند.
 
ماده ۱۱: دفاتر مذکور در ماده ۶ به استثنای دفتر کپیه قبل از آن که در آن چیزی نوشته شده باشد به توسط نماینده اداره ثبت که مطابق نظامنامه وزارت عدلیه معین می‌شود امضا خواهد شد برای دفتر کپیه امضاء مزبور لازم نیست ولی باید اوراق آن دارای نمره ترتیبی باشد در موقع تجدید سالیانه هر دفتر مقررات این ماده رعایت خواهد شد( نکته این دفاتر الزاما باید تا ۱۰ سال نگهداری شوند مواعدگاهی اوقات امری هستند وامر قانونگذاراست که نگهداری شوند) حق امضاء قرارداد هر صد صفحه یاکسورآن دو ریال به علاوه مشمول ماده ۱۳۵ قانون ثبت اسناد است  هستند.
 
ماده ۱۲: دفتری که برای امضابه متصدی امضا تسلیم می‌شود باید دارای نمره ترتیبی و قیطان کشیده باشد و متصدی امضا مکلف است صفحات دفتر را شمرده در صفحه اول و آخر هر دفتر مجموعه عدد صفحات آن را با تصریح به اسم و رسم صاحب دفتر نوشته با قید تاریخ امضا و دو طرف قیطان را با مهره سربی که وزارت عدلیه برای این مقصود تهیه می نماید منگنه کند لازم است کلیه اعداد حتی تاریخ با تمام حروف نوشته شود.
 
ماده ۱۳: کلیه معاملات و صادرات و واردات در دفاتر مذکور فوق باید به ترتیب تاریخ در صفحات مخصوص نوشته شود تراشیدن و هک کردن و همچنین جای سفید گذاشتن بیش از آنچه در دفتر نویسی معمول است ودر حاشیه یابین سطور نوشتن ممنوع است تاجر باید تمام آن دفاتر را از ختم هر سالی لااقل تا ده سال نگه دارد. (نکته اگر اشتباهی در دفتر شدباید یک خط بکشد که مشخص شود نباید لاک بگیرد و یا صفحه دفتر را پر کند)
 
ماده ۱۴: دفاتر مذکور در ماده ۶ و سایر دفاتری که توجه برای امور تجارتی خود به کار می‌برند در صورتی که مطابق مقررات این قانون مرتب شده باشد بین تجار در امور تجارتی سندیت خواهد داشت در غیر این صورت فقط بر علیه صاحبان معتبر خواهد بود (نکته اگر تاجری با تاجر دیگر اختلافی داشته باشند و به محکمه رجوع کننداگر هردو آنها دفتر قانونی داشته باشد به دعوا توجه می‌شود.

 ماده ۱۵ :تخلفات ماده (۶ و ۱۱) مستلزم ۲۰۰ تا ۱۰۰۰۰ ریال جزای نقدی است این مجازات را محکمه حقوق راسا و بدون تقاضای مدعی العموم می تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای مقررات راجع به تاجر ورشکسته که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.

فصل دوم _دفتر ثبت تجارتی
 ماده ۱۶: درنقاطی که وزارت عدلیه مقتضی دانسته و دفتر ثبت تجارتی تاسیس کند کلیه اشخاصی که در آن نقاط به شغل تجارت اشتغال دارند اعم از ایرانی و خارجی به استثنای کسبه جز باید در مدت مقرر اسم خود را در دفتر ثبت تجارتی به ثبت برسانند و الا به جزای نقدی از ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال محکوم خواهند شد .

ماده ۱۷: مقررات مربوطه به ثبت دفتر ثبت تجارتی را وزارت عدلیه با تصریح به موضوعاتی که باید به ثبت برسد به موجب نظامنامه معین خواهد کرد .

ماده ۱۸:شش ماه پس از الزامی شدن ثبت تجارتی هر تاجری که مکلف به ثبت است باید در کلیه اسناد و صورت حساب ها و نشریات خطی و چاپی خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه نمره به ثبت رسیده و الا علاوه بر مجازات مقرر در فوق به جزای نقدی از ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال محکوم می شود.

 ماده ۱۹ :کسبه جز مذکور در این فصل و فصل اول مطابق مقررات نظامنامه وزارت عدلیه تشخیص می شوند .

باب سوم _شرکت های تجارتی
فصل اول_ در اقسام مختلف شرکت ها و قواعد راجع به آنها ماده
 
ماده ۲۰:شرکت های تجارتی بر هفت قسم است :
۱- شرکت سهامی .
۲- شرکت با مسئولیت محدود.
۳- شرکت تضامنی.
 ۴- شرکت مختلط غیر سهامی.
 ۵- شرکت مختلط سهامی .
۶ -شرکت نسبی .
۷- شرکت تعاونی و تولید مصرف
 
لایحه قانونی اصلاح قسمتی ازقانون تجارت
 مبحث اول _ شرکت های سهامی
 بخش ۱- تعریف و تشکیل شرکت سهامی 
 
ماده ۱-  شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست 

ماده ۲- شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب می شود ولو اینکه موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد .

ماده ۳ -در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد.
 
ماده ۴- شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می‌شود:
 نوع اول - شرکت هایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند .این گونه شرکت‌ها شرکت سهامی عام نامیده می شود .
نوع دوم _ شرکت هایی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصراً توسط موسسین تامین گردیده است.این گونه شرکت‌ها شرکت سهامی خاص نامیده می شوند.

 تبصره_ در شرکت های سهامی عام عبارت «شرکت سهامی عام» و در شرکت های سهامی خاص عبارت« شرکت سهامی خاص» باید قبل از نام شرکت یا بد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق به اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.

 ماده ۵- در موقع تاسیس سرمایه شرکت های سهامی عام از ۵ میلیون ریال و سرمایه شرکتهای سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد در صورتی که سرمایه شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد و گرنه هر ذینفع می تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند. هرگاه قبل از صدور رای قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.

ماده۶-برای تاسیس شرکت های سهامی عام موسسین بایداقلا بیست درصد سرمایه شرکت خود خود تعهدکرده و لااقل سی وپنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانکها سپرده سپس اظهار نامه ای به زمینه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که به امضای کلیه موسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکتها و در شهرستانها به دایره ثبت شرکتها و در نقاطی که دایره ثبت شرکتها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
 تبصره _ هرگاه قسمتی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز توشده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهار نامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکتها تسلیم نمایند.

ماده۷-اظهار نامه مذکور در ماده ۶ باید با قید تاریخ به امضاء کلیه موسسین رسیده و موضوعات زیر مخصوصاً در آن ذکر شده باشد:
۱- نام شرکت 
۲-هویت کامل و اقامتگاه موسسین
۳- موضوع شرکت 
۴-مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک
۵-تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهم
 ۶-میزان تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده‌اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است .در مورد آورده غیر نقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد اطلاع حاصل نمود .
۷-مرکز اصلی شرکت .
۸-مدت شرکت.

ماده ۸- طرح اساسنامه باید با قید تاریخ به امضاء موسسین رسیده و مشتمل بر مطالب زیر باشد:
۱- نام شرکت.
۲-موضوع شرکت به طور صریح و منجز
۳- مدت شرکت
 ۴-مرکز اصلی شرکت و محل شعبه آن اگر تاسیس شعبه مورد نظر باشد.
۵- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک ۶-تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام.
۷- تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه مطالبه مبلغ اسمی هرسهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شود که به هر حال از پنج سال متجاوز نخواهد بود.
۸- نحوه انتقال سهام با نام.
۹- طریقه تبدیل سهام بانام به سهام بی نام و بالعکس
۱۰- در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه ذکر شرایط و ترتیب آن.
۱۱- شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت.
۱۲- مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی 
۱۳-مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب آن اداره آنها .
۱۴-طریقه شور و اخذ رای اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات مجامع عمومی 
۱۵-تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت آنها و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا می‌کنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع می گردند .
۱۶-تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران .
۱۷-تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند.
۱۸-قیداینکه شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه انتخاب و مدت ماموریت بازپرس
۱۹-تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه
۲۰-نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امور آن 
۲۱-نحوه تغییر اساسنامه 

ماده ۹-طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور در ماده ۶ باید مشتمل بر نکات زیر باشد:
۱-نام شرکت
۲- موضوع شرکت و نوع فعالیت هایی که شرکت به منظور آن تشکیل می شود .
۳- مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد.
۴- مدت شرکت
 ۵-هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسین در صورتی که تمام یا بعضی از موسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه با آن سوابق یا اطلاعات یا تجارتی داشته باشند ذکر آن به اختصار.
۶- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقدآن به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد شرکت تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقدی اطلاع حاصل نمود.
 ۷- در صورتی که موسسین مزایایی برای خود در نظر گرفته‌اند تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل.
 ۸ -تعیین مقداری از سرمایه که موسسین تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده‌اند
۹- ذکر هزینه هایی که موسسین تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کرده‌اند و برآورد هزینه های لازم تا شروع فعالیت های شرکت .
۱۰- در صورتی که انجام موضوع شرکت قانونا مستلزم موافقت  مراجع خاصی باشد ذکر مشخصات اجازه‌نامه یا موافقت اصولی آن مراجع 
۱۱ -ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره‌نویسی تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید موارد پذیره‌نویسی نقدا پرداخت گردد
 ۱۲ -ذکر شماره ومشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب پرداخت شود و تعیین
مهلتی که طی آن اشخاص ذی  علاقه می‌توانند برای پذیره نویسی وپرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند .
۱۳- تصریح به اینکه اظهار نامه موسسین به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقه‌مندان به مرجع ثبت شرکتها تسلیم شده است .
۱۴- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار ی که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسس منحصراً در آن منتشر خواهد شد.
 ۱۵- چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان

 ماده ۱۰- مرجع ثبت شرکتها پس از مطالعه اظهارنامه و ضمائم آن و تطبیق مندرجات آن با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را صادر خواهد نمود.
مجله ایلیاد رادر اینستاگرام دنبال کنید...مجله ایلیاد رادر تلگرام دنبال کنید...مجله ایلیاد رادر آپارات دنبال کنید...مطالب مشابه● جرائم علیه آزادی تن● تعریف نفقه وشرایط تعلق آن ● انواع جرایم علیه امنیت● مطالب حقوقی● نحوه ازدواج دختر بدون اذن پدر از زبان قانون مدنی در ایران● آشنایی با شروع طرح شکایت در دادگاه● شکایت به دادگاه چگونه مطرح میشود؟● شرایط دادخواست● موارد توقیف دادخواست● آیین دادرسی مدنیجدیدترین مطالب● آمار سرقت پس از قانون کاهش مجازات ● چطور لکه‌های مداد را از روی دیوار پاک کنیم؟● غلبه بر یکی از محدودیت‌های قانون اول ترمودینامیک● باکتری‌ها چگونه به مغز حمله می‌کنند؟● دانشمندان گامی دیگر به اینترنت کوانتومی نزدیک‌تر شده‌اند● چطور ویتامین B12 مورد نیاز بدن‌مان را تامین کنیم؟● ورود اورانیوم به خاک چه ارتباطی با کودهای کشاورزی دارد؟● آیا گیاهان هم صدا دارند؟● چطور در خانه توت فرنگی بکاریم؟● شواهد جدید برای مدل استاندارد کیهان‌شناسی● چطور جلوی استفراغ شیرخوار را بگیریم؟● سیاره‌ی ناهید فعالیت‌های آتشفشانی دارد● چطور برای یک سفر کمپینگ آماده شویم؟● قدیمی‌ترین نشانه‌های برخورد شهاب‌سنگ‌ها با زمین● تصویری فوق‌العاده از یک برج پلاسمایی بر روی سطح خورشید● چگونه با عدم تعادل شیمیایی در مغز برخورد کنیم؟● کشف درخشان و داغِ جیمز وب● پنج فایده‌ی دارچین برای سلامتی● کدام حیوان بلندترین گردن را در قلمرو حیوانات داشته است؟● چطور رادیاتور خودرو را تخلیه و تعویض کنیم؟