۲- کلیه معاملاتی که تاجر با غیر تاجر برای حوائج تجارتی خود می نماید.
۳- کلیه معاملاتی که اجزا یا خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود می نماید.
۴- کلیه معاملات شرکتهای تجارتی. (نکته: کسبه جز تاجر محسوب می شود اما لازم نیست تکالیف تاجر را انجام دهد)
ماده ۱۵ :تخلفات ماده (۶ و ۱۱) مستلزم ۲۰۰ تا ۱۰۰۰۰ ریال جزای نقدی است این مجازات را محکمه حقوق راسا و بدون تقاضای مدعی العموم می تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای مقررات راجع به تاجر ورشکسته که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.
فصل دوم _دفتر ثبت تجارتی
ماده ۱۶: درنقاطی که وزارت عدلیه مقتضی دانسته و دفتر ثبت تجارتی تاسیس کند کلیه اشخاصی که در آن نقاط به شغل تجارت اشتغال دارند اعم از ایرانی و خارجی به استثنای کسبه جز باید در مدت مقرر اسم خود را در دفتر ثبت تجارتی به ثبت برسانند و الا به جزای نقدی از ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال محکوم خواهند شد .
ماده ۱۷: مقررات مربوطه به ثبت دفتر ثبت تجارتی را وزارت عدلیه با تصریح به موضوعاتی که باید به ثبت برسد به موجب نظامنامه معین خواهد کرد .
ماده ۱۸:شش ماه پس از الزامی شدن ثبت تجارتی هر تاجری که مکلف به ثبت است باید در کلیه اسناد و صورت حساب ها و نشریات خطی و چاپی خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه نمره به ثبت رسیده و الا علاوه بر مجازات مقرر در فوق به جزای نقدی از ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال محکوم می شود.
ماده ۱۹ :کسبه جز مذکور در این فصل و فصل اول مطابق مقررات نظامنامه وزارت عدلیه تشخیص می شوند .
باب سوم _شرکت های تجارتی
فصل اول_ در اقسام مختلف شرکت ها و قواعد راجع به آنها ماده
ماده ۲۰:شرکت های تجارتی بر هفت قسم است :
۱- شرکت سهامی .
۲- شرکت با مسئولیت محدود.
۳- شرکت تضامنی.
۴- شرکت مختلط غیر سهامی.
۵- شرکت مختلط سهامی .
۶ -شرکت نسبی .
۷- شرکت تعاونی و تولید مصرف
لایحه قانونی اصلاح قسمتی ازقانون تجارت
مبحث اول _ شرکت های سهامی
بخش ۱- تعریف و تشکیل شرکت سهامی
ماده ۱- شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست
ماده ۲- شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب می شود ولو اینکه موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد .
ماده ۳ -در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد.
ماده ۴- شرکت سهامی به دو نوع تقسیم میشود:
نوع اول - شرکت هایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند .این گونه شرکتها شرکت سهامی عام نامیده می شود .
نوع دوم _ شرکت هایی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصراً توسط موسسین تامین گردیده است.این گونه شرکتها شرکت سهامی خاص نامیده می شوند.
تبصره_ در شرکت های سهامی عام عبارت «شرکت سهامی عام» و در شرکت های سهامی خاص عبارت« شرکت سهامی خاص» باید قبل از نام شرکت یا بد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق به اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.
ماده ۵- در موقع تاسیس سرمایه شرکت های سهامی عام از ۵ میلیون ریال و سرمایه شرکتهای سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد در صورتی که سرمایه شرکت بعد از تأسیس به هر علت از حداقل مذکور در این ماده کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام به عمل آید یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر شکل یابد و گرنه هر ذینفع می تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند. هرگاه قبل از صدور رای قطعی موجب درخواست انحلال منتفی گردد دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.
ماده۶-برای تاسیس شرکت های سهامی عام موسسین بایداقلا بیست درصد سرمایه شرکت خود خود تعهدکرده و لااقل سی وپنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانکها سپرده سپس اظهار نامه ای به زمینه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که به امضای کلیه موسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکتها و در شهرستانها به دایره ثبت شرکتها و در نقاطی که دایره ثبت شرکتها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
تبصره _ هرگاه قسمتی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز توشده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهار نامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکتها تسلیم نمایند.
ماده۷-اظهار نامه مذکور در ماده ۶ باید با قید تاریخ به امضاء کلیه موسسین رسیده و موضوعات زیر مخصوصاً در آن ذکر شده باشد:
۱- نام شرکت
۲-هویت کامل و اقامتگاه موسسین
۳- موضوع شرکت
۴-مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک
۵-تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهم
۶-میزان تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کردهاند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است .در مورد آورده غیر نقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد اطلاع حاصل نمود .
۷-مرکز اصلی شرکت .
۸-مدت شرکت.
ماده ۸- طرح اساسنامه باید با قید تاریخ به امضاء موسسین رسیده و مشتمل بر مطالب زیر باشد:
۱- نام شرکت.
۲-موضوع شرکت به طور صریح و منجز
۳- مدت شرکت
۴-مرکز اصلی شرکت و محل شعبه آن اگر تاسیس شعبه مورد نظر باشد.
۵- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک ۶-تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام.
۷- تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه مطالبه مبلغ اسمی هرسهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شود که به هر حال از پنج سال متجاوز نخواهد بود.
۸- نحوه انتقال سهام با نام.
۹- طریقه تبدیل سهام بانام به سهام بی نام و بالعکس
۱۰- در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه ذکر شرایط و ترتیب آن.
۱۱- شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت.
۱۲- مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی
۱۳-مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب آن اداره آنها .
۱۴-طریقه شور و اخذ رای اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات مجامع عمومی
۱۵-تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت آنها و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا میکنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع می گردند .
۱۶-تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران .
۱۷-تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند.
۱۸-قیداینکه شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه انتخاب و مدت ماموریت بازپرس
۱۹-تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه
۲۰-نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امور آن
۲۱-نحوه تغییر اساسنامه
ماده ۹-طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور در ماده ۶ باید مشتمل بر نکات زیر باشد:
۱-نام شرکت
۲- موضوع شرکت و نوع فعالیت هایی که شرکت به منظور آن تشکیل می شود .
۳- مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد.
۴- مدت شرکت
۵-هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسین در صورتی که تمام یا بعضی از موسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه با آن سوابق یا اطلاعات یا تجارتی داشته باشند ذکر آن به اختصار.
۶- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقدآن به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد شرکت تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقدی اطلاع حاصل نمود.
۷- در صورتی که موسسین مزایایی برای خود در نظر گرفتهاند تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل.
۸ -تعیین مقداری از سرمایه که موسسین تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کردهاند
۹- ذکر هزینه هایی که موسسین تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کردهاند و برآورد هزینه های لازم تا شروع فعالیت های شرکت .
۱۰- در صورتی که انجام موضوع شرکت قانونا مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد ذکر مشخصات اجازهنامه یا موافقت اصولی آن مراجع
۱۱ -ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیرهنویسی تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید موارد پذیرهنویسی نقدا پرداخت گردد
۱۲ -ذکر شماره ومشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب پرداخت شود و تعیین
مهلتی که طی آن اشخاص ذی علاقه میتوانند برای پذیره نویسی وپرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند .
۱۳- تصریح به اینکه اظهار نامه موسسین به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقهمندان به مرجع ثبت شرکتها تسلیم شده است .
۱۴- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار ی که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسس منحصراً در آن منتشر خواهد شد.
۱۵- چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان
ماده ۱۰- مرجع ثبت شرکتها پس از مطالعه اظهارنامه و ضمائم آن و تطبیق مندرجات آن با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را صادر خواهد نمود.