بیماری دست، پا و دهان چیست و چگونه می‌توان کودکان را از آن محافظت کرد؟
شستن دست‌ها و رعایت بهداشت
مجله‌ی آموزش ایلیاد - بیماری دست پا و دهان (HFMD) یک عفونت ویروسی (ناشی از ویروس کوکساکی) بسیار شایع به ویژه در کودکان زیر پنج سال است. اگرچه به طور معمول تهدیدی برای سلامتی نیست، اما در موارد نادر، می‌تواند منجر به شرایط جدی‌تر مانند مننژیت ویروسی یا انسفالیت شود. حتی اگر هیچ مشکلی هم ایجاد نکند، این یک تجربه ناخوشایند برای هر کودکی است. خوشبختانه، روش‌های بهداشتی ساده، اما ضروری همچون شستشوی مرتب و کامل دست‌ها، از مؤثرترین راه‌ها برای محافظت کودکان در برابر بیماری دست و پا است.
شستن دست‌ها و رعایت بهداشت
دستان خود را به طور مرتب و به خوبی بشویید
HFMD از طریق تماس با ترشحات بدن و در درجه اول از طریق مدفوع (یا دست زدن به مدفوع آلوده) گسترش می‌یابد. اگر دستان خود را به طور مرتب و کامل بشویید، شانس ابتلا به ویروس یا انتقال آن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهید. بدن بزرگسالان معمولاً نسبت به HFMD ایمن است و بندرت علائم آن را نشان می‌دهد. با این حال، آنها ممکن است باعث انتقال ویروس در کودکان شوند. شستن دست‌ها پس از استفاده از حمام، عطسه و سرفه و یا تغییر پوشک و همچنین هنگام تماس با سطوح آلوده، می‌توانید مانع انتشار ویروسی که حتی از آن خبر ندارید، شوید.
هنگام شستن دست ها:
• از صابون و آب گرم استفاده کنید.
• حداقل ۲۰ ثانیه دست را مالش دهید.
• حتماً مچ دست‌ها، بین انگشتان دست و زیر ناخن‌ها را تمیز کنید.
• با آب تمیز بشویید و با یک حوله تمیز خشک کنید.
هنگام شستن دست ها:
• از صابون و آب گرم استفاده کنید.
• حداقل ۲۰ ثانیه دست را مالش دهید.
• حتماً مچ دست‌ها، بین انگشتان دست و زیر ناخن‌ها را تمیز کنید.
• با آب تمیز بشویید و با یک حوله تمیز خشک کنید.
به بچه‌ها بیاموزید که مرتباً و به خوبی دست خود را بشویند
برای سلامتی و ایمنی کودکان‌تان، شستن مناسب دست‌ها را به عنوان اولین کاری که به کودک یاد می‌دهید، در برنامه‌ی خود قرار دهید. از کودکی این عادت‌های خوب را برقرار کنید و شانس ابتلای آنها به بیماری‌های مختلف از جمله HFMD را کاهش دهید.
• علاوه بر این، ناخن‌های کودک خود را مرتب و تمیز نگه دارید. حتماً زیر آنها را تمیز کنید. اگر در اطراف کودکان و یا به عنوان مراقب بهداشتی کار می‌کنید، حتماً ناخن‌های خود را کوتاه و تمیز نگه دارید.
• علاوه بر این، ناخن‌های کودک خود را مرتب و تمیز نگه دارید. حتماً زیر آنها را تمیز کنید. اگر در اطراف کودکان و یا به عنوان مراقب بهداشتی کار می‌کنید، حتماً ناخن‌های خود را کوتاه و تمیز نگه دارید.
روش‌های درست سرفه و عطسه را به کودک آموزش دهید
آلودگی مدفوع بر روی دست مقصر اصلی گسترش HFMD است، اما ترشحات بینی و دهان نیز می‌تواند ویروس را گسترش دهد. به بچه‌ها بیاموزید که چگونه هنگام سرفه و عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانند و شیوع HFMD و بیماری‌های دیگر را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. بر اهمیت شستشوی دست بعد از سرفه و عطسه تأکید کنید.
کودکان را از مکیدن دست و در دهان و بینی کردن اشیا منع کنید
هر پدر و مادری که فرزند کوچک دارد می‌داند که چقدر دشوار است که مانع از این شود که کودک‌شان انگشتان دست را نمکد و یا اشیا خارجی را در دهان و بینی نکند. این عادات باعث گسترش بیماری‌هایی همچون HFMD می‌شود. البته، ممکن است نتوانید این عادت‌ها را از فرزندتان بگیرید به همین خاطر می‌توانید روش‌های دیگر را جایگزین کنید. می‌توانید به طور مرتب دست و اشیایی که کودک تمایل دارد در دهانش فرو کند را بشویید. به همین دلیل شستشوی مرتب و کامل بسیار مهم است. در این شرایط، این بهترین روش برای پیشگیری از HFMD است.
پیشگیری از انتقال بیشتر
پیشگیری از انتقال بیشتر
مواظب وسایل مشترک خود باشید
ویروس HFMD در دستگاه گوارش زندگی می‌کند و می‌تواند از طریق مایعات مختلف بدن گسترش یابد، اما آلودگی مدفوع روش اصلی شیوع ویروس است و متاسفانه اگر شیوع یابد از طریق هر چیزی منتقل می‌شود. بنابراین، هنگام اشتراک‌گذاری اشیاء روزمره بسیار محتاط باشید. موادغذایی، فنجان، قاشق و چنگال، مسواک، حوله یا لباس (به خصوص جوراب یا کفش) را به اشتراک نگذارید، و به بچه‌ها نیز این را یاد دهید.
• به بچه‌ها بیاموزید که اشتراک گذاری خوب است، اما فقط در صورتی که تمیز و عاری از هرگونه میکروب باشد.
• به بچه‌ها بیاموزید که اشتراک گذاری خوب است، اما فقط در صورتی که تمیز و عاری از هرگونه میکروب باشد.
اسباب بازی‌ها، اشیاء مشترک و سطوح مشترک را مرتبا تمیز کنید
هنگام برخورد با یک یا چند کودک، تمیز کردن می‌تواند یک کار بی پایان باشد، اما تمیزکردن و ضدعفونی کردن اشیاء و سطوح مشترک، احتمال ابتلا به HFMD را بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.
• به خصوص اگر فرزندتان به مدرسه، پیش‌دبستانی یا مهدکودک می‌رود، اطمینان حاصل کنید که اسباب بازی‌ها مرتباً تمیز شوند. سطوح مشترک را با آب و صابون تمیز کرده و با سفیدکننده‌ی کلر رقیق‌شده با آب، ضدعفونی کنید.
• به خصوص اگر فرزندتان به مدرسه، پیش‌دبستانی یا مهدکودک می‌رود، اطمینان حاصل کنید که اسباب بازی‌ها مرتباً تمیز شوند. سطوح مشترک را با آب و صابون تمیز کرده و با سفیدکننده‌ی کلر رقیق‌شده با آب، ضدعفونی کنید.
بچه‌های مبتلا را دور از مدرسه یا اجتماعات دیگر نگه دارید
اگر می‌دانید یا حتی فقط گمان می‌کنید که کودکی مبتلا به HFMD است، او را از مدرسه و از اجتماعات بزرگ کودکان دور نگه دارید. HFMD از طریق فردی که نشانه‌های آن را داشته باشد، راحت‌تر و سریع‌تر گسترش می‌یابد.
• اگر فرزند شما علائم HFMD دارد، او را در خانه نگه دارید و به مدرسه کودک اطلاع دهید. مدرسه باید برای اطلاع‌رسانی به سایر والدین و ضد عفونی کردن کلاس، اقدام کند.
• اگر فرزند شما علائم HFMD دارد، او را در خانه نگه دارید و به مدرسه کودک اطلاع دهید. مدرسه باید برای اطلاع‌رسانی به سایر والدین و ضد عفونی کردن کلاس، اقدام کند.
حتی پس از فروکش علائم بازهم نکات ایمنی را رعایت کنید
دوره‌ی علائم HFMD ممکن است فقط سه تا پنج روز یا بیشتر اوقات هفت تا ۱۰ روز ادامه داشته باشد. با این حال، حتی پس از فروکش کردن علائم، فرد آلوده هنوز ممکن است قادر به گسترش HFMD برای چند روز یا حتی چند هفته باشد. حداقل ۵ روز پس از از بین رفتن علائم، پاکیزگی و رژیم بهداشتی را حفظ کنید. کودک بدون علائم احتمالاً می‌تواند به مدرسه بازگردد، اما اطمینان حاصل کنید که او اهمیت ضروری بودن شستن دست‌ها، پوشاندن سرفه و عطسه و جلوگیری از اشتراک گذاشتن غذا یا مواردی را که با بینی یا دهان ارتباط دارد را می‌داند.
شناسایی و درمان HFMD
شناسایی و درمان HFMD
بدانید HFMD چیست و چگونه گسترش می‌یابد
بیماری دست، پا و دهان علائمی است که هنگامی که شخص برای اولین بار به ویروس کوکساکی آلوده می‌شود، بروز می‌کند. این ویروس در دستگاه گوارش یک فرد آلوده ساکن می‌شود و در اثر تماس با مایعات بدن و مواد زائد (بخصوص مدفوع) یا تماس با سطوح آلوده به آنها، پخش می‌شود.
- HFMD بیشتر در کودکان زیر پنج سال اتفاق می‌افتد، زیرا در آنها بیشتر تمایل به انجام کارهای غیربهداشتی همچون دست کردن در بینی، قرار دادن اسباب بازی‌های مشترک در دهان، نشستن مناسب پس از استفاده از توالت و غیره دارند. بیشتر مردم در بزرگسالی، بیشتر نسبت به HFMD ایمنی ایجاد کرده‌اند، اما هنوز هم ممکن است به آن مبتلا شوند.
مراقب علائم عفونت باشید
همانطور که از نام آن مشخص شده است، علائم HFMD معمولاً در و یا روی دست و پا و در دهان ظاهر می‌شود. شایع‌ترین علامت آن تاول‌های دردناکی است که می‌تواند در گلو و در سراسر دهان ظاهر شود. اغلب، اما نه همیشه، به شکل تاول‌هایی در دهان و یا به شکل لکه‌های قرمز یا تاول در کف دست‌ها و یا کف پا ظاهر شود. این علائم معمولاً در حدود ۵ تا ۱۰ روز به طول می‌انجامند.
• گذشته از درد ناشی از تاول‌های دهان، HFMD همچنین ممکن است گاهی اوقات باعث درد عمومی، تب خفیف تا متوسط ، زودرنجی، بی‌خوابی و بی اشتهایی شود، اگرچه بسیاری از این علائم مربوط به درد دهان است. .
• گذشته از درد ناشی از تاول‌های دهان، HFMD همچنین ممکن است گاهی اوقات باعث درد عمومی، تب خفیف تا متوسط ، زودرنجی، بی‌خوابی و بی اشتهایی شود، اگرچه بسیاری از این علائم مربوط به درد دهان است. .
طبق توصیه‌ی پزشک با علائم برخورد کنید
هیچ درمانی برای HFMD و هیچ واکسنی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. در حال حاضر، درمان بر مدیریت علائم و انتظار برای محو شدن علائم است. خوشبختانه، اگرچه HFMD می‌تواند دردناک و بسیار آزاردهنده باشد، ولی به ندرت باعث ایجاد مشکلات سلامتی جدی می‌شود. به ندرت می‌تواند به شرایطی مانند مننژیت ویروسی یا آنسفالیت منجر شود.
• اگر به HFMD شک دارید، کودک را برای تأیید به پزشک ببرید. پزشک ممکن است استامینوفن یا ایبوپروفن را برای تسکین درد تجویز کند و همچنین مایعات زیاد و به مصرف مداوم غذاهای تسکین‌دهنده گلو مانند یخ و بستنی توصیه کند.
• جوش‌ها و تاول‌های دست و پا به طور مرتب باید به آرامی و کاملاً تمیز شود و پزشک ممکن است برای زخم یک شستشوی تسکین دهنده خاص را توصیه کند. ولی با این وجود، در بیشتر موارد، باید منتظر باشید تا علائم فروکش کنند.
• پیشگیری قطعاً بهترین روش درمانی برای HFMD است، که با شستشوی منظم دست و با سایر اقدامات بهداشتی آغاز می‌شود.
• اگر به HFMD شک دارید، کودک را برای تأیید به پزشک ببرید. پزشک ممکن است استامینوفن یا ایبوپروفن را برای تسکین درد تجویز کند و همچنین مایعات زیاد و به مصرف مداوم غذاهای تسکین‌دهنده گلو مانند یخ و بستنی توصیه کند.
• جوش‌ها و تاول‌های دست و پا به طور مرتب باید به آرامی و کاملاً تمیز شود و پزشک ممکن است برای زخم یک شستشوی تسکین دهنده خاص را توصیه کند. ولی با این وجود، در بیشتر موارد، باید منتظر باشید تا علائم فروکش کنند.
• پیشگیری قطعاً بهترین روش درمانی برای HFMD است، که با شستشوی منظم دست و با سایر اقدامات بهداشتی آغاز می‌شود.
مجله‌ی آموزش ایلیاد