چطور از انواع تب‌سنج استفاده کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - تب نشان‌دهنده افزایش درجه حرارت بدن است. تب‌های خفیف اغلب مفید هستند، زیرا آنها نمایانگر این هستند که بدن سعی در دفاع از خود در برابر عفونت‌ها دارد. بسیاری از میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در یک محدوده‌ی دمایی پایین رشد می‌کنند، بنابراین تب خفیف از تولید مثل آنها جلوگیری می‌کند. با این حال، برخی از تب‌ها ممکن است مربوط به بیماری‌های بدخیمی باشند. تب‌های بالا ( ۳۹.۵ درجه سانتیگراد یا بیشتر برای بزرگسالان) به طور بالقوه خطرناک هستند و باید با تب‌سنج از نزدیک کنترل شود. انواع و مدل‌های مختلف تب‌سنج وجود دارد که برای مناطق مختلف بدن در نظر گرفته شده است. مناسب‌ترین انتخاب معمولاً با توجه به سن فرد مبتلا به تب مشخص می‌شود.

 

بهترین یا مناسب‌ترین نوع تب‌سنج و اینکه از کجای بدن برای اندازه‌گیری دمای بدن استفاده شود، بیشتر به سن بستگی دارد. از بدو تولد تا حدود شش ماهگی، استفاده از یک تب‌سنج دیجیتال معمولی برای گرفتن درجه حرارت مقعد توصیه می‌شود، زیرا دقیق‌ترین محسوب می‌شود.
•    دماسنج‌های گوش (که به آن دماسنج‌های تیمپاتیک نیز گفته می‌شود) برای تشخیص جرم و عفونت گوش و کانال کوچک و خمیده گوش بهتر است، بنابراین آنها بهترین نوع برای استفاده برای نوزادان نیستند.
•    استفاده از دماسنج‌های شیشه‌ای قدیمی که حاوی جیوه هستند، توصیه نمی‌شود. شیشه می‌تواند بشکند و جیوه برای افراد سمی است، بنابراین دماسنج‌های دیجیتال گزینه‌های ایمن‌تری هستند.

تا سن حدود سه سال(و شاید حتی تا پنج سالگی) اندازه‌گیری مقعدی درجه حرارت با یک تب‌سنج دیجیتال، هنوز دقیق‌ترین دما از هسته اصلی بدن را ارائه می‌دهد. می‌توانید از تب‌سنج دیجیتال گوش در سنین بالاتر استفاده کنید تا دمای کلی را دریافت کنید (بهتر از هیچی است)، اما تا حدود سن سه سال یا بیشتر، اندازه‌گیری از روده، زیر بغل و سرخرگ گیجگاهی دقیق‌تر در نظر گرفته می‌شوند. از آنجا که تب‌های خفیف تا متوسط در نوزادان می‌تواند خطرناک‌تر از بزرگسالان باشد، خواندن دقیق دما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
•    عفونت گوش یک بیماری شایع است و در نوزادان و کودکان بسیار اتفاق می‌افتد، که خواندن به موقع دما با دماسنج‌ بسیار مهم است. دماسنج‌های گوش معمولاً در نوزادان با دقت کمتری تب را نشان می‌دهد، ولی بهتر از نخواندن درجه حرارت بدن است.
•    دماسنج‌های دیجیتال بسیار متنوع هستند و می‌توانند دمای دهان (زیر زبان)، زیر بغل یا روده را ثبت کنند و برای استفاده در نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مناسب است.

 

بالاتر از سن سه تا پنج سالگی، عفونت گوش در بچه‌ها کمتر است و تمیز کردن گوش‌ها و برداشتن جرم آن بسیار ساده‌تر است. جرم موجود در کانال گوش مانع از خواندن دقیق دماسنج‌های گوش می‌شود. علاوه بر این، کانال‌های گوش کودکان، با رشد کودک رشد می‌کنند و انحنای گوش کمتر می‌شود. در نتیجه، بالاتر از سن سه تا پنج سالگی، تمام انواع دماسنج‌های مورد استفاده در اکثر مناطق بدن از لحاظ دقت مفیدند.
•    دماسنج‌های گوش دیجیتال اغلب سریع‌ترین، ساده‌ترین و تمیزترین روش گرفتن درجه حرارت بدن محسوب می‌شوند.
•    نوارهای حساس به گرما هم وجود دارد که به پیشانی می‌چسبند و مناسب و مقرون به صرفه هستند، اما در مقایسه با دماسنج‌های دیجیتال دقیق نیستند.

هنگامی که تب‌سنج در پشت زبان قرار می‌گیرد، دهان به عنوان یک نماینده مطمئن برای دمای بدن محسوب می‌شود. به این ترتیب، تب‌سنج دیجیتال را از نگهدارنده آن بیرون آورده و آن را روشن کنید. نوک فلزی را از درون پوشش پلاستیکی یکبار مصرف (در صورت موجود بودن) بکشید. با دقت آن را در زیر زبان قرار دهید. سپس لب‌های خود را به آرامی دور تب‌سنج ببندید تا اینکه بوق بزند و دما را بخوانید. ممکن است چند دقیقه طول بکشد، بنابراین در حالی که منتظرید، از بینی نفس بکشید.
•    اگر پوشش یکبار مصرف ندارد، انتهای تب‌سنج را تمیز کنید.
•    حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از استعمال سیگار، خوردن یا نوشیدن مایعات گرم یا سرد، صبر کنید و سپس از تب‌سنج دهانی استفاده کنید.
•    دمای عادی بدن افراد به طور متوسط حدود ۹۸.۶ درجه فارنهایت یا ۳۷ درجه سانتیگراد است (اگرچه به دلیل عوامل زیادی متفاوت است) اما درجه حرارت گرفته شده با تب‌سنج دیجیتال دهانی کمی پایین‌تر و  با میانگین ۹۸.۲ درجه فارنهایت یا ۳۶.۸ درجه سانتی گراد اندازه‌گیری می‌شود.

 

معمولاً خواندن مقعدی مخصوص کودکان و نوزادان است، اگرچه برای بزرگسالان نیز بسیار دقیق است، البته شاید تا حدودی ناراحت کننده باشد. قبل از وارد کردن تب‌سنج دیجیتالی در مقعد، حتما آن را ابتدا با مقداری ژله محلول در آب یا روغن چرب کنید. روغنکاری به طور معمول بر روی پوشش پروب قرار داده می‌شود که این امر باعث می‌شود تا راحت‌تر در محل قرار گیرد. بیمار روی شکم خود قرار دهید و نوک تب‌سنج را کمی در داخل روده وارد کنید. یک دقیقه یا بیشتر صبر کنید تا تب‌سنج بوق بزند، سپس به آرامی آن را بردارید.
•    در حین استفاده از تب‌سنج و پس از خواندن، حتما دست‌ها را بشویید، زیرا باکتری‌های E. coli از مواد مدفوع می‌توانند باعث عفونت‌های جدی شوند.
•    اندازه‌گیری مقعدی با یک دماسنج‌های دیجیتال می‌تواند به اندازه یک درجه بالاتر از دهان و زیر بغل قرائت شود.

 

ناحیه زیر بغل مکان دیگری برای اندازه‌گیری دمای بدن است، اگرچه دقیقاً مانند دهان، روده یا گوش در نظر گرفته نمی‌شود. پوشش تب‌سنج را بردارید و زیر بغل قرار دهید، قبل از آن مطمئن شوید که زیر بغل خشک باشد. تب‌سنج را در وسط زیر بغل قرار دهید و سپس مطمئن شوید که بازو به بدن نزدیک است تا گرمای بدن به دام افتد. حداقل چند دقیقه صبر کنید یا تا زمانی که تب‌سنج با خواندن بوق بزند.
•    حداقل یک ساعت بعد از ورزش سنگین یا حمام گرم صبر کنید و سپس دمای بدن را اندازه بگیرید.
•    برای دقت بیشتر، از هر دو زیر بغل دما را قرائت کنید و سپس از دو درجه حرارت میانگین بگیرید.
•    اندازه‌گیری‌های زیر بغب با تب‌سنج دیجیتال، پایین‌تر از مناطق دیگر و در حدود ۹۷.۷ درجه فارنهایت یا ۳۶.۵ درجه سانتی‌گراد خوانده می‌شود.

یک تب‌سنج گوش یا تمپانیک متفاوت از دماسنج‌های دیجیتال معمولی است، زیرا به طور خاص برای قرار گرفتن در کانال گوش طراحی شده است. دماسنج‌های گوشی انتشار مادون قرمز پرده گوشرا منعکس می‌کنند. قبل از استفاده از دماسنج، حتماً گوش را تمیز و خشک کنید. وجود جرم یا سایر بقایای کانال گوش، دقت قرائت را کاهش می‌دهد. پس از روشن کردن تب‌سنج و قرار دادن آن در گوش، سر را ثابت نگه دارید و آن را وارد گوش کنید. نیازی نیست که تب‌سنج پرده گوش را لمس کند، زیرا تب‌سنج به گونه‌ای طراحی شده است که یک خواندن از راه دور انجام دهد.
•    ایمن‌ترین و موثرترین راه برای تمیز کردن گوش‌ها، استفاده از چند قطره روغن زیتون گرم، روغن بادام، روغن معدنی یا قطره‌های مخصوص گوش برای نرم کردن جرم گوش است، سپس آن را با مقداری آب که از گوش پاک کن خارج می‌شود، پاک کنید. تمیز کردن گوش بعد از حمام آسان‌تر است.
•    اگر گوش عفونت دارد، آسیب دیده است یا در حال بهبودی از جراحی است، از تب‌سنج گوش استفاده نکنید.
•    مزیت استفاده از تب‌سنج گوش این است که، هنگامی که به درستی قرار بگیرند، سریع و نسبتاً دقیق است.

 

دماسنج های نواری در مقابل پیشانی نگه داشته می‌شوند و برای گرفتن درجه حرارت کودکان نسبتاً محبوب هستند، اما دقت آنها زیاد نیست. این دماسنج‌ها از کریستال‌های مایع استفاده می‌کنند که با تغییر رنگ نسبت به گرما واکنش نشان می‌دهند تا دمای پوست نشان داده شود، اما دمای داخل بدن را نشان نمی‌دهند. دماسنج‌های نواری را معمولاً حداقل یک دقیقه قبل از خواندن به پوست پیشانی (به صورت افقی) می‌چسبانند. قبل از استفاده از آنها، اطمینان حاصل کنید که پیشانی بخاطر فعالیت بدنی عرق نمی‌کند یا به شدت آفتاب ندیده است.
•    برای دقت بیشتر، نوار را به سرخرگ گیج‌گاهی سطحی در نزدیکی خط مو بچسبانید. خون می‌تواند بهتر دمای هسته داخلی را منعکس ‌کند.

به خاطر داشته باشید که نوزادان نسبت به بزرگسالان دمای بدن کمتری دارند. به طور معمول کمتر از ۳۶.۱ درجه سانتی‌گراد است، درحالی که در بزرگسالان ۳۷ درجه سانتی‌گراد است. بنابراین، خواندن دمایی که در بزرگسالان نشانه‌ی تب خفیف است می‌تواند برای کودک یا شیرخوار اهمیت بیشتری داشته باشد. علاوه بر این، انواع مختلف تب‌سنج محدوده کمی متفاوتی را نشان می دهند، زیرا آنها گرمای بدن را از مکان‌های مختلف اندازه‌گیری می‌کنند. به عنوان مثال، کودک شما تب دارد اگر: اندازه‌گیری دمای مقعد یا گوش 38 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر خوانده شود، اندازه‌گیری زیر زبان ۳۷.۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر خوانده شود و یا برای زیر بغل دمای ۳۷.۲ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر خوانده شود
•    به طور کلی با پزشک خود تماس بگیرید اگر: کودک شما ۳ ماه یا کمتر دارد و دارای دمای مقعد 38 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر است، نوزاد سه تا شش ماهه است و دمای مقعد یا گوش بیشتر از ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد دارد. فرزند شما (شش تا ۲۴ ماهه) با هر دماسنجی دمای بالای ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد نشان دهد و بیش از یک روز طول بکشد.
•    بزرگسالان سالم می‌توانند برای مدت زمان کوتاهی و بدون داشتن مشکلی، تب ۳۹ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند. با این حال، درجه حرارت بین ۴۱ تا ۴۳ درجه سانتی‌گراد یک مشکل جدی هستند و نیاز به مراقبت پزشکی دارند. دمای بالاتر از ۴۳ درجه سانتی‌گراد می‌تواند کشنده باشد.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد