بیماری التهاب روده چیست و چگونه میتوان علائم آن را تشخیص داد؟
شناسایی علائم IBD
مجله‌ی آموزش ایلیاد - بیماری التهاب روده (IBD) یک اصطلاح عمومی است که برای شناسایی التهاب مزمن کلیه یا بخشی از دستگاه گوارش استفاده می‌شود. بیماری التهاب روده در درجه اول به بیماری کرون و کولیت زخمی اشاره دارد. این بیماری با علائمی از جمله درد شدید شکم مشخص می‌شود. بیماری التهاب روده برای بسیاری از افراد ناتوان کننده است و همچنین اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. از آنجا که IBD بسیار جدی است، مهم است که علائم بیماری را تشخیص داده و به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص را تأیید کند. وی سپس می‌تواند یک برنامه درمانی برای کمک به شما در مدیریت بیماری تهیه کند.
شناسایی علائم IBD
شناخت IBD
IBD یا بیماری التهاب روده یک اصطلاح عمومی برای بیماری کرون و کولیت زخمی است، دانستن تفاوت بین این بیماری‌های مشابه بسیار مهم است. این ممکن است به شما کمک کند تا هر چه بیشتر علائم بیماری را بشناسید و به موقع معالجه کنید.
• بیماری کرون یک التهاب مزمن دستگاه گوارش است. برخلاف کولیت زخمی، بیماری کرون بیشتر در انتهای روده کوچک یا دراز روده و شروع روده بزرگ تأثیر می‌گذارد، هرچند ممکن است در هر نقطه‌ای از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد ظاهر شود.
• کولیت زخمی و کرون هر دو پاسخ ایمنی غیرطبیعی هستند، اما هرکدام از آنها در یک سایت متفاوت قرار دارند. کولیت زخمی باعث التهاب مزمن در روده بزرگ و ایجاد زخم‌های باز یا زخم در روده بزرگ می‌شود. در حالی که بیماری کرون می‌تواند بر هر بخشی از دستگاه گوارش تأثیر بگذارد، کولیت زخمی فقط بر روده بزرگ اثر می‌گذارد.
از خطر ابتلا به IBD آگاه باشید
علت دقیق بیماری IBD مشخص نیست، اما پزشکان می‌دانند که برخی عوامل وجود دارد که ممکن است باعث تشدید بیماری شود، اما باعث بیماری نمی‌شود. آگاهی از خطر ابتلا به این بیماری می‌تواند به شما در تشخیص به موقع آن و درمان آن کمک کند.
• بیشتر افراد قبل از ۳۰ سالگی به IBD مبتلا می‌شوند، اما ممکن است برخی حتی تا ۵۰ یا ۶۰ سالگی نیز دچار این بیماری نشوند.
• اگر خویشاوند نزدیک‌تان مانند والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به IBD باشند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستید.
• استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری کرون را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
• استفاده از برخی داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و سدیم دیکلوفناک، می‌تواند خطر ابتلا به IBD یا بدتر شدن بیماری را داشته باشد.
• عوامل محیطی، مانند زندگی در یک منطقه شهری یا آب و هوای شمالی و خوردن رژیم غذایی پر چرب و غذاهای تصفیه شده، ممکن است خطر ابتلا به IBD را افزایش دهد.
• بیشتر افراد قبل از ۳۰ سالگی به IBD مبتلا می‌شوند، اما ممکن است برخی حتی تا ۵۰ یا ۶۰ سالگی نیز دچار این بیماری نشوند.
• اگر خویشاوند نزدیک‌تان مانند والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به IBD باشند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستید.
• استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری کرون را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
• استفاده از برخی داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و سدیم دیکلوفناک، می‌تواند خطر ابتلا به IBD یا بدتر شدن بیماری را داشته باشد.
• عوامل محیطی، مانند زندگی در یک منطقه شهری یا آب و هوای شمالی و خوردن رژیم غذایی پر چرب و غذاهای تصفیه شده، ممکن است خطر ابتلا به IBD را افزایش دهد.
علائم بیماری کرون را تشخیص دهید
اگرچه بیماری کرون و کولیت زخمی ممکن است علائم مشابهی داشته باشند، اما کمی متفاوت هستند. شناخت علائم بیماری کرون می‌تواند به شما در تشخیص بیماری از پزشک کمک کند و در مدیریت بیماری در زندگی روزمره خود قدم بردارید. همه بیماران علائم شدیدی ندارند، بنابراین مهم است که از علائمی که بیماری کرون ارائه می‌کند آگاهی داشته باشید:
• ممکن است در مدفوع خود اسهال مداوم، گرفتگی، درد شکم، تب و خون را تجربه کنید.
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن ممکن است با بیماری کرون نیز رخ دهد. همچنین می‌تواند بر مفاصل، چشم‌ها، پوست و کبد شما تأثیر بگذارد.
• شایع‌ترین عارضه بیماری کرون، انسداد روده و نتیجه آن ورم و ایجاد جوش است. علائم انسداد مانند درد گرفتگی، استفراغ و نفخ ممکن است وجود داشته باشد. همچنین ممکن است در نتیجه زخم در روده، فیستول ایجاد کنید.
• افراد مبتلا به بیماری کرون در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند و باید بیشتر از افراد عادی مورد معاینه قرار گیرند.
• ممکن است در مدفوع خود اسهال مداوم، گرفتگی، درد شکم، تب و خون را تجربه کنید.
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن ممکن است با بیماری کرون نیز رخ دهد. همچنین می‌تواند بر مفاصل، چشم‌ها، پوست و کبد شما تأثیر بگذارد.
• شایع‌ترین عارضه بیماری کرون، انسداد روده و نتیجه آن ورم و ایجاد جوش است. علائم انسداد مانند درد گرفتگی، استفراغ و نفخ ممکن است وجود داشته باشد. همچنین ممکن است در نتیجه زخم در روده، فیستول ایجاد کنید.
• افراد مبتلا به بیماری کرون در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند و باید بیشتر از افراد عادی مورد معاینه قرار گیرند.
علائم کولیت زخمی را تشخیص دهید
• علائم معمول کولیت زخمی مدفوع خونی مکرر، گرفتگی دردهای شکمی و فوریت شدید حرکت روده یا اسهال است.
• کاهش اشتها و کاهش وزن علائم شایع کولیت زخمی است. همچنین ممکن است خستگی و نفخ شکم را تجربه کنید.
• بیشتر افراد مبتلا به کولیت زخمی علائم خفیفی دارند، اما برخی دیگر می‌توانند گرفتگی شدید، تب، اسهال خونی و استفراغ داشته باشند.
• خونریزی شدید می‌تواند منجر به کم‌خونی در بیماران کولیت زخمی شود. آنها همچنین ممکن است دارای ضایعات پوستی، درد، اختلالات کبدی و التهاب چشم باشند.
• افراد مبتلا به کولیت زخمی در معرض خطر بیشتری برای سرطان روده بزرگ هستند و مانند افرادی که مبتلا به بیماری کرون هستند باید به طور منظم مورد معاینه قرار بگیرند.
• کاهش اشتها و کاهش وزن علائم شایع کولیت زخمی است. همچنین ممکن است خستگی و نفخ شکم را تجربه کنید.
• بیشتر افراد مبتلا به کولیت زخمی علائم خفیفی دارند، اما برخی دیگر می‌توانند گرفتگی شدید، تب، اسهال خونی و استفراغ داشته باشند.
• خونریزی شدید می‌تواند منجر به کم‌خونی در بیماران کولیت زخمی شود. آنها همچنین ممکن است دارای ضایعات پوستی، درد، اختلالات کبدی و التهاب چشم باشند.
• افراد مبتلا به کولیت زخمی در معرض خطر بیشتری برای سرطان روده بزرگ هستند و مانند افرادی که مبتلا به بیماری کرون هستند باید به طور منظم مورد معاینه قرار بگیرند.
عملکردهای بدنی خود را از نزدیک مشاهده کنید
توجه به عملکردهای بدن برای هرگونه علائم بیماری IBD بسیار مهم است. این علائم، مانند اسهال یا تب، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری باشد، به خصوص اگرطولانی مدت باشد.
• حرکات روده خود را برای اسهال مکرر یا نیاز به تخلیه سریع روده‌ها، مشاهده کنید.
• قبل از کشیدن سیفون، توالت یا کاسه توالت را برای علائم خون بررسی کنید.
• لباس زیر خود را برای علائم خونریزی روده یا نشت روده بررسی کنید.
• بسیاری از مبتلایان به IBD دارای تب کم مداوم هستند و همچنین ممکن است عرق شبانه را تجربه کنند.
• بعضی از خانم‌ها ممکن است سیکل قاعدگی خود را از دست بدهند.
• حرکات روده خود را برای اسهال مکرر یا نیاز به تخلیه سریع روده‌ها، مشاهده کنید.
• قبل از کشیدن سیفون، توالت یا کاسه توالت را برای علائم خون بررسی کنید.
• لباس زیر خود را برای علائم خونریزی روده یا نشت روده بررسی کنید.
• بسیاری از مبتلایان به IBD دارای تب کم مداوم هستند و همچنین ممکن است عرق شبانه را تجربه کنند.
• بعضی از خانم‌ها ممکن است سیکل قاعدگی خود را از دست بدهند.
اشتها و وزن خود را ارزیابی کنید
در نظر بگیرید که آیا اخیراً کاهش طولانی مدت اشتها یا کاهش وزن ناخواسته را تجربه کرده‌اید یا خیر، به ویژه اگر سایر علائم بیماری IBD را داشته باشید. این ممکن است علائم واضحی باشد که به IBD مبتلا هستید و باید به پزشک مراجعه کنید.
• از بین رفتن اشتها ممکن است نتیجه درد شکم و گرفتگی و التهاب باشد. این می‌تواند به کاهش وزن ناخواسته منجر شود.
• از بین رفتن اشتها ممکن است نتیجه درد شکم و گرفتگی و التهاب باشد. این می‌تواند به کاهش وزن ناخواسته منجر شود.
به درد و تیرکشیدن توجه کنید
به درد و تیرکشیدن توجه کنید
بیماری التهاب روده می‌تواند با درد شدید یا مزمن در شکم ایجاد شود و حتی ممکن است باعث درد مفاصل شود. اگر درد معده طولانی مدت یا درد در مفاصل دارید که مربوط به شرایط دیگر یا فعالیت بدنی نیست، ممکن است در نتیجه IBD دچار این علائم شوید.
• ممکن است با IBD درد عمومی شکم یا گرفتگی را تجربه کنید.
• همچنین ممکن است نفخ شکم همراه با درد یا گرفتگی باشد.
• دردهای ناشی از IBD ممکن است در سایر قسمت‌های بدن نیز ظاهر شود. مراقب درد در مفاصل یا التهاب چشم باشید.
• ممکن است با IBD درد عمومی شکم یا گرفتگی را تجربه کنید.
• همچنین ممکن است نفخ شکم همراه با درد یا گرفتگی باشد.
• دردهای ناشی از IBD ممکن است در سایر قسمت‌های بدن نیز ظاهر شود. مراقب درد در مفاصل یا التهاب چشم باشید.
پوست خود را معاینه کنید
پوست خود را معاینه کنید تا متوجه تغییراتی در رنگ یا ظاهر پوست خود شوید، مانند برجستگی‌های قرمز، زخم‌ها یا جوش‌های پوستی. اینها می‌تواند IBD باشد، به ویژه اگر سایر علائم را تجربه کنید.
دریافت تشخیص و درمان پزشکی
به پزشک مراجعه کنید
اگر هر یک از علائم IBD را مشاهده کردید و یا در معرض خطر این بیماری هستید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودرس برای کمک به درمان و مدیریت بیماری مهم است.
- پزشک ممکن است IBD را تنها پس از رد سایر علل احتمالی علائم، تشخیص دهد.
- پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص بیماری IBD از انواع آزمایشات استفاده کند.
انجام آزمایش‌های مختلف برای تشخیص بیماری
اگر پزشک شما مشکوک است که به IBD مبتلا هستید، می‌تواند آزمایش‌های مختلفی را پس از انجام معاینه بدنی و رد دلایل دیگر، تجویز کند. این آزمایش‌ها تنها راه تأیید تشخیص IBD است.
• پزشک شما ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کم خونی، که یک عارضه جانبی شایع ابتلا به بیماری IBD است، انجام دهد. آزمایش خون همچنین ممکن است مشخص کند که آیا علائم عفونت، باکتری یا ویروس در سیستم شما وجود دارد یا خیر.
• پزشک ممکن است آزمایش مدفوع تجویز کند که خون پنهان را در مدفوع شما بررسی می‌کند.
• پزشک ممکن است دستورالعمل آندوسکوپی مانند کولونوسکوپی یا آندوسکوپی فوقانی را برای معاینه روده تجویز کند. در این روش‌ها، یک دوربین کوچک در بخشی از دستگاه گوارش وارد می‌شود. اگر پزشک مناطقی را ملتهب یا غیر طبیعی ببیند، بیوپسی را انجام می‌دهد. این موارد برای تشخیص بسیار اهمیت دارند.
• پزشک ممکن است یک روش تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا MRI را نیز سفارش دهد. اینها به پزشک شما کمک می‌کند تا بافت دستگاه گوارش شما را معاینه کند و ببیند آیا عوارض ابتلا به IBD مانند روده بزرگ سوراخ شده وجود دارد یا خیر.
• پزشک شما ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کم خونی، که یک عارضه جانبی شایع ابتلا به بیماری IBD است، انجام دهد. آزمایش خون همچنین ممکن است مشخص کند که آیا علائم عفونت، باکتری یا ویروس در سیستم شما وجود دارد یا خیر.
• پزشک ممکن است آزمایش مدفوع تجویز کند که خون پنهان را در مدفوع شما بررسی می‌کند.
• پزشک ممکن است دستورالعمل آندوسکوپی مانند کولونوسکوپی یا آندوسکوپی فوقانی را برای معاینه روده تجویز کند. در این روش‌ها، یک دوربین کوچک در بخشی از دستگاه گوارش وارد می‌شود. اگر پزشک مناطقی را ملتهب یا غیر طبیعی ببیند، بیوپسی را انجام می‌دهد. این موارد برای تشخیص بسیار اهمیت دارند.
• پزشک ممکن است یک روش تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا MRI را نیز سفارش دهد. اینها به پزشک شما کمک می‌کند تا بافت دستگاه گوارش شما را معاینه کند و ببیند آیا عوارض ابتلا به IBD مانند روده بزرگ سوراخ شده وجود دارد یا خیر.
برای درمان IBD اقدام کنید
اگر پزشک تشخیص IBD را با آزمایشات تأیید کند، یک دوره درمانی را بر اساس شدت بیماری تجویز می‌کند. گزینه‌های مختلف درمانی و مدیریتی برای IBD وجود دارد. درمان IBD بر محوریت کاهش التهاب که باعث ایجاد علائم بیماری می‌شود، می‌چرخد. هیچ درمانی برای IBD وجود ندارد.
• درمان IBD معمولاً شامل دارو درمانی یا جراحی است. بیشتر افراد مبتلا به بیماری کرون باید در طول زندگی خود جراحی انجام دهند.
• پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی مانند آمینوسین سیلیکات یا کورتیکواستروئیدها را برای کمک به تسکین کوتاه مدت IBD تجویز کند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی مانند عرق شبانه، بی‌خوابی، بیش فعالی و رشد موهای زائد صورت ایجاد کنند.
• بعضی از پزشکان ممکن است داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی تجویز کنند.
• پزشک ممکن است برای کمک به کنترل یا جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
• درمان IBD معمولاً شامل دارو درمانی یا جراحی است. بیشتر افراد مبتلا به بیماری کرون باید در طول زندگی خود جراحی انجام دهند.
• پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی مانند آمینوسین سیلیکات یا کورتیکواستروئیدها را برای کمک به تسکین کوتاه مدت IBD تجویز کند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی مانند عرق شبانه، بی‌خوابی، بیش فعالی و رشد موهای زائد صورت ایجاد کنند.
• بعضی از پزشکان ممکن است داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی تجویز کنند.
• پزشک ممکن است برای کمک به کنترل یا جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
برای IBD جراحی کنید
در مواردی که تغییرات دارویی و شیوه زندگی به IBD کمک نمی‌کند، پزشک ممکن است برای کمک به مدیریت بیماری، جراحی انجام دهد. جراحی آخرین روش درمانی است و می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشد که به خصوص طولانی مدت نباشد.
• جراحی برای کولیت زخمی و بیماری کرون شامل از بین بردن قسمت‌هایی از دستگاه گوارش است.
• جراحی برای کولیت زخمی و بیماری کرون شامل از بین بردن قسمت‌هایی از دستگاه گوارش است.
تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی برای درمان IBD
تغییر رژیم غذایی و سبک‌زندگی برای درمان IBD
عادات غذایی خود را تغییر دهید
شواهدی وجود دارد که تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند به مدیریت علائم IBD کمک کند. پزشک ممکن است تغییر رژیم غذایی و عادت‌های غذایی را به همراه سایر روش‌های درمانی توصیه کند.
• پزشک ممکن است یک لوله تغذیه یا تزریق مواد مغذی را برای کمک به روده شما برای استراحت و کاهش التهاب روده پیشنهاد دهد.
• پزشک ممکن است رژیم غذایی کم خوری را نیز پیشنهاد کند که باعث انسداد در روده شما نشود. غذاهای کم چربی که فیبر کم دارند همچون ماست، سوپ‌های خامه‌ای، نان‌های سفید و پاستیل‌های تصفیه شده. همچنین باید از خوردن میوه و سبزیجات خام، آجیل و محصولات غلات کامل خودداری کنید.
• پزشک ممکن است توصیه کند که مکمل‌های آهن، کلسیم، ویتامین D و ویتامین B12 را برای کمک به جایگزین کردن مواد مغذی از دست رفته به دلیل علائم بیماری IBD مصرف کنید.
• خوردن وعده‌های غذایی کم چرب و فیبر کم ممکن است به علائم IBD کمک کند.
• نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند به کاهش علائم IBD کمک کند. آب بهترین گزینه برای کمک به هضم غذا است.
• پزشک ممکن است یک لوله تغذیه یا تزریق مواد مغذی را برای کمک به روده شما برای استراحت و کاهش التهاب روده پیشنهاد دهد.
• پزشک ممکن است رژیم غذایی کم خوری را نیز پیشنهاد کند که باعث انسداد در روده شما نشود. غذاهای کم چربی که فیبر کم دارند همچون ماست، سوپ‌های خامه‌ای، نان‌های سفید و پاستیل‌های تصفیه شده. همچنین باید از خوردن میوه و سبزیجات خام، آجیل و محصولات غلات کامل خودداری کنید.
• پزشک ممکن است توصیه کند که مکمل‌های آهن، کلسیم، ویتامین D و ویتامین B12 را برای کمک به جایگزین کردن مواد مغذی از دست رفته به دلیل علائم بیماری IBD مصرف کنید.
• خوردن وعده‌های غذایی کم چرب و فیبر کم ممکن است به علائم IBD کمک کند.
• نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند به کاهش علائم IBD کمک کند. آب بهترین گزینه برای کمک به هضم غذا است.
سعی کنید روش‌های درمانی جایگزین را امتحان کنید
در حالی که بسیاری از آنها فواید زیادی نشان نداده‌اند، اما برخی از آنها نتایج مثبتی داشته‌اند. قبل از انجام هرگونه روش درمانی با گیاهان دارویی یا جایگزین با پزشک مشورت کنید.
• مطالعات اخیر نشان داده است که روش‌های درمانی جایگزین مانند مصرف فیبر محلول یا پروبیوتیک بیشتر، نوشیدن چای روغن نعناع یا آزمایش هیپنوتیزم و رفتار درمانی شناختی در کمک به برخی از بیماران در به حداقل رساندن علائم IBD مؤثر بوده است.
• مطالعات اخیر نشان داده است که روش‌های درمانی جایگزین مانند مصرف فیبر محلول یا پروبیوتیک بیشتر، نوشیدن چای روغن نعناع یا آزمایش هیپنوتیزم و رفتار درمانی شناختی در کمک به برخی از بیماران در به حداقل رساندن علائم IBD مؤثر بوده است.
عادات سبک زندگی خود را تغییر دهید
ایجاد تغییر در عادات سبک زندگی شما می‌تواند به مدیریت IBD کمک کند. از ترک سیگار تا جلوگیری از استرس، ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
• استعمال سیگار ممکن است بیماری کرون را بدتر کند و در افرادی که سیگار می‌کشند بیماری عود کرده و نیاز به جراحی‌های مکرر دارند.
• کاهش استرس همچنین ممکن است به کاهش علائم بیماری IBD کمک کند. می‌توانید استرس را از طریق ورزش‌های آرامش‌بخش و تنفس منظم یا مدیتیشن کاهش دهید.
• ورزش منظم و حتی ملایم نه تنها به کاهش استرس کمک می‌کند، بلکه ممکن است به عادی سازی عملکرد روده نیز کمک کند. در مورد بهترین نوع ورزش برای مدیریت IBD خود با پزشک صحبت کنید.
• استعمال سیگار ممکن است بیماری کرون را بدتر کند و در افرادی که سیگار می‌کشند بیماری عود کرده و نیاز به جراحی‌های مکرر دارند.
• کاهش استرس همچنین ممکن است به کاهش علائم بیماری IBD کمک کند. می‌توانید استرس را از طریق ورزش‌های آرامش‌بخش و تنفس منظم یا مدیتیشن کاهش دهید.
• ورزش منظم و حتی ملایم نه تنها به کاهش استرس کمک می‌کند، بلکه ممکن است به عادی سازی عملکرد روده نیز کمک کند. در مورد بهترین نوع ورزش برای مدیریت IBD خود با پزشک صحبت کنید.
مجله‌ی آموزش ایلیاد