آب سیاه یا گلوکوم چیست و چگونه میتوان از آن پیشگیری کرد؟
شناخت آب سیاه
مجله‌ی آموزش ایلیاد – پیشگیری از آب سیاه یا گلوکوم بر روی کاهش فشار در ناحیه چشم، به نام فشار داخل چشم (IOP) متمرکز شده است. این امر می‌تواند از طریق تغییر در شیوه زندگی و درمان پزشکی انجام شود. با این حال، درمان بسته به نوع بیماری فرد متفاوت است. درمان آب سیاه مستلزم درک بیماری، مدیریت علائم و عوامل خطر و کمک به پزشک است.
شناخت آب سیاه
بدانید آب سیاه چیست و چگونه درمان می‌شود
درک دقیق آب سیاه می‌تواند به بیماران در تبعیت از یک برنامه درمانی کمک کند. آب سیاه گروهی از بیماری‌ها است که به عصب بینایی آسیب می‌رساند. آب سیاه ممکن است در اثر افزایش فشار چشم ایجاد شود، اما می‌تواند بدون افزایش فشار چشم نیز ایجاد شود (که به آب سیاه با فشار کم یا نرمال معروف است). برای درمان آب سیاه، روی کاهش فشار در ناحیه چشم به نام فشار داخل چشم یا فشار خون چشم، کار می‌کنند. این کار باید با نظارت پزشکی انجام شود.
• در یک چشم معمولی و سالم، مایعی به نام زلالیه در قسمت عقب چشم ایجاد می‌شود. سپس با عبور از مردمک، به قسمت جلوی چشم می‌رود. زمانی که این چرخه تکرار می‌شود، از سیستم چشم خارج می‌شود.
• در یک چشم معمولی و سالم، مایعی به نام زلالیه در قسمت عقب چشم ایجاد می‌شود. سپس با عبور از مردمک، به قسمت جلوی چشم می‌رود. زمانی که این چرخه تکرار می‌شود، از سیستم چشم خارج می‌شود.
در مورد انواع مختلف آب سیاه اطلاعات کسب کنید
دو نوع اصلی آب سیاه وجود دارد: زاویه باز و زاویه بسته. هر دو نوع بیماری با آسیب‌دیدگی عصب بینایی مشخص می‌شود که بعضی اوقات با افزایش فشار چشم در داخل چشم ارتباط دارد.
در مورد علائم آب سیاه بیاموزید
دو نوع اصلی آب سیاه، علائم کاملاً متفاوتی دارند. علائم آب سیاه زاویه باز شامل دید تونلی یا از بین رفتن تدریجی دید محیطی است. علائم آب سیاه حاد بسته زاویه‌دار شامل درد چشم، حالت تهوع و استفراغ، از بین رفتن ناگهانی بینایی، تاری دید، هاله نور و قرمزی چشم است.
آب سیاه زاویه باز و زاویه بسته
آب سیاه زاویه باز را بشناسید
آب سیاه زاویه باز و زاویه بسته
آب سیاه زاویه باز شایع‌ترین نوع آب سیاه است که مسئول ۹۰ درصد موارد آب سیاه است. در آب سیاه زاویه باز، یا سلول در شبکه ترابکولار وجود ندارد، یا سلول‌هایی که وجود دارد، به درستی کار نمی‌کنند و یا ممکن است شبکه کاری ترابکولار تا حدی مسدود شده باشد و باعث کندتر شدن خروج زلالیه شود. نتیجه عدم خروج این مایعات، انباشت زلالیه در چشم است، بنابراین فشار داخل چشم را افزایش می‌دهد. عارضه این امر، کاهش بینایی است که در صورت عدم درمان، در نهایت منجر به کوری می‌شود.
• برخی از علائم آب سیاه زاویه باز از بین رفتن کند یا تدریجی بینایی و تغییر دید بدون درد است.
• بسیاری از افراد علائم دیگری ندارند. بنابراین، مراجعه مکرر به چشم پزشک برای آزمایش فشار داخل چشم، بسیار مهم است. تشخیص بدون آزمایش IOP نمی‌تواند انجام شود.
• برخی از علائم آب سیاه زاویه باز از بین رفتن کند یا تدریجی بینایی و تغییر دید بدون درد است.
• بسیاری از افراد علائم دیگری ندارند. بنابراین، مراجعه مکرر به چشم پزشک برای آزمایش فشار داخل چشم، بسیار مهم است. تشخیص بدون آزمایش IOP نمی‌تواند انجام شود.
آب سیاه زاویه بسته را بشناسید
آب سیاه زاویه بسته در اثر تجمع زلالیه ایجاد می‌شود و باعث ایجاد یک عنبیه چشم بزرگ می‌شود، بنابراین از نظر جسمی مانع از تخلیه زلالیه می‌شود. بر خلاف آب سیاه زاویه باز، یک وضعیت دردناک است. معمولاً از نظر ماهیت حاد است. با این حال، موارد مزمن نیز ممکن است.
• این یک فوریت پزشکی است و باید سریعاً به نزدیکترین مرکز پزشکی منتقل شوید.
• بیماران مبتلا به آب سیاه زاویه باز، باید هنگام استفاده از قطرات چشم احتیاط کنند، زیرا هر قطره‌ای که باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود، منجر به آب سیاه زاویه بسته می‌شود.
• این یک فوریت پزشکی است و باید سریعاً به نزدیکترین مرکز پزشکی منتقل شوید.
• بیماران مبتلا به آب سیاه زاویه باز، باید هنگام استفاده از قطرات چشم احتیاط کنند، زیرا هر قطره‌ای که باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود، منجر به آب سیاه زاویه بسته می‌شود.
عوامل خطر ابتلا به آب سیاه را درک کنید
درک عوامل خطر برای آب سیاه می‌تواند به بیماران کمک کند تا در صورت بودن در معرض خطر بیشتر، علائم هشداردهنده را در نظر بگیرند. افرادی که سن آنها بالاتر از ۴۰ سال است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آب سیاه هستند. این امر به دلیل پیری طبیعی سلول‌ها در شبکه کاری تروبکلار است و باعث می‌شود آنها بیشتر در معرض تجمع زلالیه قرار بگیرند. افراد دیابتی دو برابر بیشتر از افراد غیر دیابتی دچار آب سیاه هستند.
• استرس محیطی نیز می‌تواند از عوامل خطر باشد. قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها، مانند دود یا نور ماوراء بنفش، بدون حفاظت مناسب، می‌تواند باعث افزایش مقدار رادیکال‌های آزاد شود. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که الکترون ناپایدار دارند، آنها یک الکترون جفت نشده دارند. این مولکول ناپایدار با حمله به یک مولکول سالم، سعی در ایجاد ثبات و تلاش برای دزدیدن یک الکترون دارد. این مولکول حمله شده را به یک رادیکال آزاد و غیره تبدیل می‌کند. سرانجام، این واکنش می‌تواند به سلول آسیب برساند.
• استرس محیطی نیز می‌تواند از عوامل خطر باشد. قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها، مانند دود یا نور ماوراء بنفش، بدون حفاظت مناسب، می‌تواند باعث افزایش مقدار رادیکال‌های آزاد شود. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که الکترون ناپایدار دارند، آنها یک الکترون جفت نشده دارند. این مولکول ناپایدار با حمله به یک مولکول سالم، سعی در ایجاد ثبات و تلاش برای دزدیدن یک الکترون دارد. این مولکول حمله شده را به یک رادیکال آزاد و غیره تبدیل می‌کند. سرانجام، این واکنش می‌تواند به سلول آسیب برساند.
پیشگیری و بهبود علائم آب سیاه
پیشگیری و بهبود علائم آب سیاه
برخی از تکنیک‌ها و تمرین‌های آرامش را بیاموزید
برخی از تمرینات چشم می‌توانند استرس را تسکین دهند و می‌توانند به آرامش و تقویت چشم کمک کنند. اگرچه خط چشم باعث ایجاد آب سیاه نمی‌شود، اما افرادی که از آب سیاه رنج می‌برند، باید تا جای ممکن فشار چشم را کاهش دهند. بهترین کارها، کارهایی است که می‌توانید در خانه یا هرجای دیگری که باشید انجام دهید، تا چشمان‌تان در آرامش باشد. در اینجا چند مثال آورده شده است:
• چشمک زدن باعث استراحت چشم می‌شود، اما اغلب به دلیل فشار زیاد و طولانی بودن کار، از این امر صرف نظر می‌شود. فکر کردن در مورد این ممکن است غیرضروری به نظر برسد، اما برای چشم بسیار ضروری است. پلک زدن با پخش کردن اشک به روانکاری چشم کمک می‌کند. بهتر است هر چهار ثانیه یک بار چشمک بزنید و از خستگی چشم به دلیل خشکی، جلوگیری کنید.
• با استفاده از کف دست، به مدت چند دقیقه، چشم‌ها را بپوشانید. به صندلی خود تکیه دهید و چند دقیقه دستان‌تان را روی چشم‌تان قرار دهید تا به آنها استراحت دهید.
• با استفاده از چشمان‌تان شکل ۸ لاتین را تمرین کنید؛ این تمرین به عضلات چشم کمک می‌کند و انعطاف‌پذیری آنها را افزایش می‌دهد. یک تصویر افقی از هشت لاتین یا علامت بینهایت را جلوی چشم‌تان تصور کنید. هشت را به صورت آهسته، بدون حرکت سر و حدود ده بار ردیابی کنید.
سعی کنید چشم خود را متمرکز یا زوم کنید
با تمرکز روی اشیاء در مسافت‌های مختلف، می‌توانید تا حدودی فشار چشم را کاهش دهید. به عنوان مثال، تمرکز روی مانیتور یا صفحه نمایش برای مدت زمان طولانی، می‌تواند به چشم فشار وارد کند. با انجام تکنیک‌های زیر می‌توانید به چشمان‌تان استراحت دهید.
• تمرکز کردن؛ یک مکان آرامش‌بخش برای نشستن پیدا کنید. انگشت شست خود را در حدود ۲۵ سانتی‌متر دورتر، در مقابل خود قرار دهید و سعی کنید چشم‌های خود را روی آن متمرکز کنید. بعد از چند ثانیه سعی کنید دوباره روی چیز دیگری درفاصله‌ی ۳ تا ۶ متری تمرکز کنید.
• زوم کردن؛ این باعث بهبود مهارت‌های تمرکز شما می‌شود و همچنین باعث تقویت عضلات چشم می‌شود. سعی کنید دوباره با انگشت شست خود کار کنید. انگشت شست خود را در مقابل خود قرار دهید و بازوهای خود را دراز کنید و بعد از چند ثانیه سعی کنید آن را به چشم‌تان (در حدود ۸ سانتی‌متر) نزدیک کنید. این کار را به مدت چند دقیقه انجام دهید.
• تمرکز کردن؛ یک مکان آرامش‌بخش برای نشستن پیدا کنید. انگشت شست خود را در حدود ۲۵ سانتی‌متر دورتر، در مقابل خود قرار دهید و سعی کنید چشم‌های خود را روی آن متمرکز کنید. بعد از چند ثانیه سعی کنید دوباره روی چیز دیگری درفاصله‌ی ۳ تا ۶ متری تمرکز کنید.
• زوم کردن؛ این باعث بهبود مهارت‌های تمرکز شما می‌شود و همچنین باعث تقویت عضلات چشم می‌شود. سعی کنید دوباره با انگشت شست خود کار کنید. انگشت شست خود را در مقابل خود قرار دهید و بازوهای خود را دراز کنید و بعد از چند ثانیه سعی کنید آن را به چشم‌تان (در حدود ۸ سانتی‌متر) نزدیک کنید. این کار را به مدت چند دقیقه انجام دهید.
رژیم صحیحی داشته باشید
تغذیه سالم نمی‌تواند آب سیاه را درمان کند، اما برخی از مواد مغذی و ویتامین‌های غذاهای سالم، می‌توانند به شما در بهبود بینایی کمک کنند. در اینجا برخی از غذاهایی که برای چشم مفید هستند آمده است:
• هویج سرشار از بتاکاروتن است که برای عملکرد چشم مفید است.
• سبزیجات سبز و برگدار و زرده تخم مرغ سرشار از لوتئین و زاکزانتین هستند که هر دو آنتی اکسیدان قوی هستند.
• مرکبات و انواع توت‌ها سرشار از ویتامین C هستند.
• بادام سرشار از ویتامین E است که آنتی اکسیدان است.
• ماهی چرب سرشار از DHA و امگا ۳ است و برای سلامتی کلی چشم عالی است.
• هویج سرشار از بتاکاروتن است که برای عملکرد چشم مفید است.
• سبزیجات سبز و برگدار و زرده تخم مرغ سرشار از لوتئین و زاکزانتین هستند که هر دو آنتی اکسیدان قوی هستند.
• مرکبات و انواع توت‌ها سرشار از ویتامین C هستند.
• بادام سرشار از ویتامین E است که آنتی اکسیدان است.
• ماهی چرب سرشار از DHA و امگا ۳ است و برای سلامتی کلی چشم عالی است.
مصرف کافئین را محدود کنید
نوشیدن کافئین را محدود کنید، زیرا می‌تواند در افزایش فشار چشم نیز نقش داشته باشد. این به معنای هم نوشابه‌های کافئین‌دار و هم قهوه و چای‌های کافئین‌دار است. درعوض، آب فراوان بنوشید.
• تصور می‌شود یک فنجان قهوه در روز مقداری بی خطر است. مشخص نیست که قهوه چقدر یا به چه دلیل ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد. با این حال، قهوه تأثیر خود را بر جریان خون و عروق تغذیه کننده چشم می‌گذارد. بسیاری از متخصصان بهداشت و درمان توصیه می‌کنند قهوه را به یک فنجان در روز محدود کنید، حتی اگر مکانیسم دقیق آن به خوبی درک نشده باشد.
• برخی شواهد نشان می‌دهد که ورزش هوازی همچنین می‌تواند به کاهش IOP کمک کند. ورزش می‌تواند فشار خون بالا را کاهش دهد و در کل برای حفظ سبک زندگی مفید است.
• تصور می‌شود یک فنجان قهوه در روز مقداری بی خطر است. مشخص نیست که قهوه چقدر یا به چه دلیل ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد. با این حال، قهوه تأثیر خود را بر جریان خون و عروق تغذیه کننده چشم می‌گذارد. بسیاری از متخصصان بهداشت و درمان توصیه می‌کنند قهوه را به یک فنجان در روز محدود کنید، حتی اگر مکانیسم دقیق آن به خوبی درک نشده باشد.
• برخی شواهد نشان می‌دهد که ورزش هوازی همچنین می‌تواند به کاهش IOP کمک کند. ورزش می‌تواند فشار خون بالا را کاهش دهد و در کل برای حفظ سبک زندگی مفید است.
از قطره اشک صنوعی استفاده کنید
استفاده از این قطره‌ها، فقط برای آرامش چشم و عدم درمان آب سیاه است. آنها فقط به خشکی چشم کمک می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تسکین چشم و وضعیت پیش بینی، به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
• اشک مصنوعی فقط می‌تواند مراقبت‌های تکمیلی را انجام دهد و جایگزینی برای اشک طبیعی نیست.
• اشک‌های مصنوعی می‌توانند با جایگزین کردن لایه‌ای اشک که باعث رطوبت چشم‌ها می‌شود و اشک به طور مساوی در تمام سطح چشم پخش می‌شود، در کاهش خشکی کمک کنند.
• اشک مصنوعی فقط می‌تواند مراقبت‌های تکمیلی را انجام دهد و جایگزینی برای اشک طبیعی نیست.
• اشک‌های مصنوعی می‌توانند با جایگزین کردن لایه‌ای اشک که باعث رطوبت چشم‌ها می‌شود و اشک به طور مساوی در تمام سطح چشم پخش می‌شود، در کاهش خشکی کمک کنند.
مجله‌ی آموزش ایلیاد