چطور خون دماغ را قطع کنیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - خونریزی از بینی‌، که به عنوان خون دماغ نیز شناخته می‌شود‌، شکایتی شایع است که می‌تواند خودبخود رخ دهد. خونریزی بینی هنگامی رخ می‌دهد که پوشش داخلی بینی صدمه دیده یا خشک شود. آسیب ناشی از رگ‌های خونی کوچک در بینی باعث خونریزی می‌شود. تقریباً تمام خونریزی‌های بینی از رگ‌های خونی در قسمت جلوی تیغه بینی، یعنی بافت میانی داخلی که دو سوراخ بینی را از هم جدا می‌کند، سرچشمه می‌گیرد‌. خونریزی بینی در بیماران مبتلا به آلرژی بینی‌، سینوزیت‌، فشار خون بالا یا اختلالات خونریزی، بیشتر رخ می‌دهد. اگر دلایل خونریزی بینی و نحوه‌ی کنترل آن را بدانید، می‌توانید خونریزی بینی خود را بهتر مدیریت کرده و از خونریزی‌های بعدی جلوگیری کنید.

 

اگر مشکل جدی ندارید که منجر به خونریزی بینی شما شده است‌، می‌توانید در هنگام خونریزی بینی مقداری کمک‌ اولیه در خانه انجام دهید تا به متوقف کردن آن کمک کند. برای شروع‌، بنشینید‌، زیرا بهتر از ایستادن است. سر را به جلو خم کنید تا خون از طریق سوراخ بینی تخلیه شود.
•    می‌توانید یک دستمال را زیر بینی نگه داشت تا خون در آن جمع شود.
•    دراز نکشید، زیرا این می‌تواند باعث شود خون از گلو عبور کند.

 

با انگشت اشاره و انگشت شست‌، قسمت انتهایی گوشتی بینی را به هم بچسبانید‌ و سوراخ بینی را کاملاً مسدود کنید. فشار در این نقطه، به طور مستقیم یک فشار در منطقه‌ای که رگ‌های خونی آسیب دیده، اعمال می‌کند. این حرکت می‌تواند موثر باشد، زیرا این امر به متوقف کردن جریان خون کمک می‌کند. بینی را به مدت ۱۰ دقیقه نگه دارید و سپس رها کنید.
•    اگر خونریزی ادامه دارد‌، فشار را دوباره ۱۰ دقیقه دیگر انجام دهید.
•    در حالی که این کار را انجام می‌دهید‌، از طریق دهان نفس بکشید.

 

پایین آمدن دمای بدن می‌تواند به کاهش جریان خون به بینی، کمک کند. برای انجام این کار‌، قالب‌های یخ را در دهان خود قرار دهید. نسبت به حالتی که قسمت خارجی بینی‌ را خنک کنید، این روش موثرتر است. همچنین به شما کمک می‌کند مدت بیشتری دمای بدن پایین باشد.
•    این کار موثرتر از قرار دادن کمپرس سرد بر روی بینی است. طبق یک مطالعه بالینی اخیر، کمپرس‌های سرد قرار داده شده بر روی بینی بسیار مؤثر نیستند.

 

چنانچه خونریزی بینی دارید اما به طور منظم نیست‌ و اگر مشکل فشار خون بالا ندارید می‌توانید یک اسپری بینی دارویی را امتحان کنید. این دارو باعث انقباض رگ‌های خونی در بینی شما می‌شود. برای استفاده‌، یک قطعه پنبه تمیز و یا یک قطعه گاز را بردارید‌، ۱ تا ۲ قطره اسپری را به آن اضافه کنید‌ و داخل بینی قرار دهید‌ و بعد از ۱۰ دقیقه خونریزی را بررسی کنید.
•    اگر خونریزی متوقف شده است‌، پنبه یا گاز را حدود یک ساعت خارج نکنید، زیرا خونریزی ممکن است دوباره شروع شود.
•    مصرف مکرر این دارو که به طور همزمان بیش از ۳ تا ۴ روز انجام ‌شود‌، می‌تواند باعث اعتیاد و گرفتگی بینی شود.
•    این اسپری‌ها فقط درصورتی استفاده می‌شوند که خونریزی بعد از ۱۰ دقیقه متوقف نشود.

 

پس از متوقف شدن خونریزی‌، می‌توانید ناحیه اطراف بینی خود را با آب گرم تمیز کنید. بعد از اینکه صورت خود را تمیز کردید‌، باید مدتی استراحت کنید. این به جلوگیری از خونریزی بیشتر کمک می‌کند.
•    می توانید هنگام استراحت دراز بکشید.

از آنجا که خونریزی بینی می‌تواند در اثر اقدامات شخصی ایجاد شود‌، روش‌های پیشگیری وجود دارد که به شما کمک می‌کند در آینده از خونریزی بینی جلوگیری کنید. باید از ناخنک زدن به بینی خودداری کنید. دست کردن در بینی می‌تواند باعث آسیب به رگ‌های خونی حساس داخلی بینی شود. همچنین می‌تواند لخته‌های خونی را که رگ‌های خونی آسیب دیده را می‌پوشاند جدا کرده و باعث خونریزی بیشتر شود. همچنین باید هنگام عطسه کردن‌، دهان خود را باز نگه دارید تا از خروج هوا از طریق بینی جلوگیری شود.
•    باید با استفاده از گوش پاک‌کن و مقداری ژل بینی یا وازلین داخل بینی را دو بار در روز چرب کنید‌ و آستر داخلی بینی را همیشه مرطوب نگه دارید.
•    همیشه بینی خود را به آرامی تخلیه کنید و یکباره آن را انجام دهید.
•    در کودکان، برای جلوگیری از صدمه بیشتر باید ناخن‌های کودکان را نیز بچینید

 

برای افزایش رطوبت محیط‌، باید رطوبت ایجاد کنید. برای جلوگیری از خشکی بیش از حد‌، به خصوص در زمستان‌، می‌توانید از یک رطوبت‌ساز یا دستگاه بخور در خانه یا محل کار خود استفاده کنید.
•    در صورت نداشتن رطوبت‌ساز‌، می‌توانید یک ظرف فلزی با آب را روی رادیاتورهای گرمایشی یا بخاری قرار دهید تا هوا مرطوب شود.

 

یبوست می‌تواند باعث افزایش خونریزی بینی می‌شود، زیرا به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کند. این می‌تواند فشار شریانی را لحظه به لحظه افزایش داده و لخته‌های خونی که رگ‌های خونی آسیب دیده را پوشانده است‌ را خارج کند‌، که در نهایت می‌تواند منجر به خونریزی بیشتر بینی شود. با خوردن غذاهای پر فیبر و افزایش مصرف مایعات، می‌توانید از یبوست جلوگیری کنید.

•    فیبر را برای نرم نگه داشتن مدفوع بخورید. در حین حرکت روده فشار زیادی وارد نکنید، زیرا این فشار شریانی داخل مغزی را افزایش می‌دهد و در نتیجه احتمال پارگی رگ‌های خونی حساس کوچک در بینی را افزایش می‌دهد.
•    خوردن ۶ تا ۱۲ عدد آلو در روز، نسبت به سایر غذاهای حاوی فیبر مؤثرتر است و می‌تواند برای جلوگیری از یبوست استفاده شود.
•    همچنین باید از غذاهای گرم و پرادویه اجتناب کنید. گرما می‌تواند رگ‌های خونی را گشاد کرده و خونریزی را افزایش دهد.

 

اسپری‌های نمکی بینی هر روز می‌توانند چندین بار برای مرطوب نگه داشتن بینی استفاده شوند. این اسپری‌های بینی اعتیاد آور نیستند، زیرا فقط حاوی نمک هستند. اگر نمی‌خواهید آنها را بخرید‌، می‌توانید خودتان را تهیه کنید.
•    برای درست کردن آن در خانه، یک ظرف تمیز بردارید. ۳ قاشق چای خوری نمک عاری از ید و ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین را با هم مخلوط کنید. هر دو پودر را با هم مخلوط کنید. سپس ۱ قاشق چایخوری از پودر مخلوط شده را بردارید و آن را به ۰.۲ لیتر آب مقطر یا جوشانده ولرم اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.

 

زردینه‌ها یا رنگیزه‌ها، گروهی از ترکیبات شیمیایی طبیعی موجود در مرکبات هستند‌ و می‌توانند شکنندگی مویرگ‌های خون را بهبود ببخشند. به همین دلیل باید در نظر داشته باشید که مصرف مرکبات خود را افزایش دهید. غذاهای دیگر با محتوای زردینه بالا شامل جعفری‌، پیاز‌، زغال اخته و سایر انواع توت‌ها‌، چای سیاه‌، چای سبز و چای اولونگ‌، موز‌، همه مرکبات‌، کهن‌دار یا گینکو، حفره‌های دریایی و شکلات تیره (با محتوای ۷۰% کاکائو یا بیشتر)
•    شما نباید از مکمل‌های زردینه مانند قرص‌های گینکو‌، قرص کوئرستین‌، عصاره دانه انگور و تخم کتان استفاده کنید‌، زیرا باعث افزایش زردینه و د رنتیجه ایجاد سمیت می‌شوند.

انواع خونریزی بینی به این وابسته است که خونریزی از کدام قسمت از بینی ناشی می‌شود. در خون دماغ‌های قدامی(جلویی)، خونریزی زا قسمت جلوی بینی ایجاد می‌شود. همچنین می‌توانید خونریزی بینی خلفی داشته باشید که در آن خونریزی از قسمت داخلی بینی منشا می‌گیرد. خونریزی بینی می تواند با یک دلیل غیرقابل تشخیص و خودبخود باشد.

 

دلایل زیادی برای خونریزی بینی وجود دارد. وقتی خون دماغ شدید، باید ارزیابی کنید که کدام یک از دلایل، به احتمال زیاد دلیل خونریزی بینی شما بوده و در صورت امکان در آینده مانع از آن شوید. ممکن است به دلیل یک زخم که خودتان ایجاد کرده‌اید دچار خونریزی بینی شوید، مثل ناخونک زدن به بینی. این شایع‌ترین علت در کودکان خردسال است. دلایل دیگر شامل سوء مصرف مواد مخدر مانند کوکائین‌، اختلالات رگ‌های خونی‌، اختلالات لخته شدن خون و ضربه به سر یا صورت است.
•    عوامل محیطی مانند رطوبت کم‌، که در زمستان رایج است‌، می‌تواند باعث تحریک مخاط و خونریزی شود. میزان خونریزی بینی در هوای سرد بیشتر می‌شود.
•    عفونت‌های بینی و سینوس‌ها می‌تواند باعث خونریزی بینی شود. آلرژی همچنین می‌تواند باعث التهاب مخاطی شود و منجر به خونریزی بینی شود.
•    در برخی موارد خاص‌، سردردهای میگرنی در کودکان نیز به عنوان یک عامل ایجاد کننده مطرح شده است.
•    ضربه به صورت نیز می‌تواند باعث بروز خونریزی بینی شود.

 

اگر دچار خونریزی بینی شدید‌، باید از موقعیت‌ها و اقدامات خاصی که ممکن است باعث وخیم‌تر شدن آن شود‌، خودداری کنید. به عقب تکیه ندهید. این ممکن است باعث شود خون وارد گلو شود‌، که می‌تواند باعث استفراغ شود. همچنین باید از صحبت کردن و سرفه خودداری کنید. این می‌تواند مخاط بینی را تحریک کند و خونریزی مجدد ممکن است رخ دهد.
•    اگر مجبور به عطسه شدن هستید در حالی که بینی شما خونریزی می‌کند‌، باید سعی کنید هوا را از طریق دهان بیرون بدهید تا دیگر به بینی خود آسیب نرسانید و باعث خونریزی بیشتر نشوید.
•    بینی را تخلیه نکنید، به خصوص اگر خونریزی در حال کاهش است. می‌توانید لخته‌های خون تشکیل شده را جدا کنید و خونریزی می‌تواند دوباره عود کند.

 

شرایط خاصی وجود دارد که شما نیاز به مراجعه به پزشک دارید. اگر خونریزی شدید است‌، بیش از چند قطره‌، بیش از 30 دقیقه طول می‌کشد و تکرار می‌شود‌، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر به شدت رنگ‌تان پریه است‌، خسته یا بی‌تحرک شدید‌، باید به دنبال مراقبت پزشکی باشید. این می‌تواند در نتیجه از دست دادن خون زیاد رخ دهد.
•    اگر در تنفس مشکل دارید‌، به خصوص اگر خون از گلوی‌تان بیاید‌، باید به پزشک مراجعه کنید. این می‌تواند منجر به تحریک و سرفه شود. در نتیجه احتمال عفونت وجود دارد که در نهایت می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
•    اگر خونریزی بینی در نتیجه صدمات شدید بینی شروع شود‌، همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.
•    اگر با اینکه که داروهایی که مانع از لخته شدن خون مانند وارفارین‌، کلوپیدوگرل یا آسپرین روزانه می‌شود، ‌مصرف می‌کنید ، خون دماغ می‌شوید، باید به پزشک مراجعه کنید.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد