چگونه بیماری فیستول را تشخیص دهیم؟

شناخت علائم فیستول

مجله‌ی آموزش ایلیاد - فیستول به ایجاد یک دهانه غیرطبیعی به شکل تونل بین ۲ اندام یا سطح از بدن است. برخی از شایع‌ترین مکان‌های تشکیل فیستول بین راست روده (انتهای تحتانی روده) و واژن، راست روده و پوست اطراف مقعد یا روده تحتانی و مثانه است. فیستول می‌تواند دردناک، ترسناک و شرم آور باشد. خوشبختانه گزینه‌های درمانی متنوعی وجود دارد. یاد بگیرید که علائم رایج فیستول را بشناسید و اگر فکر می‌کنید یکی از علائم آن را دارید، به دنبال پزشک باشید. شما می‌توانید با ارزیابی عوامل خطر برای ایجاد فیستول، که شامل جراحی، ضربه و بهبودی غیر طبیعی است، به پزشک کمک کنید تا بیماری را تشخیص دهد.

شناخت علائم فیستول

درد در اطراف مقعد یا اندام تناسلی را بررسی کنید

درد و تحریک از علائم رایج بسیاری از انواع فیستول است. ممکن است درد و تورم در اطراف مقعد، اندام تناسلی یا ناحیه بین دستگاه تناسلی و مقعد را تجربه کنید.
• فیستول مقعدی ممکن است در حین حرکات روده درد ایجاد کند.
• فیستول‌های واژن ممکن است باعث درد هنگام مقاربت جنسی شوند.

بدنبال خونریزی یا ترشحات غیرمعمول باشید

فیستول ممکن است باعث خونریزی یا ترشح در اطراف مقعد یا اندام تناسلی شود. ممکن است متوجه شوید که ترشحات بوی بد می‌دهد یا حاوی چرک است.
• اگر فیستول واژن دارید، ممکن است ترشحات واژن داشته باشید که حاوی چرک یا مدفوع است. همچنین ممکن است نشت گاز از واژن خود مشاهده کنید.

مشکلات ادراری را یادداشت کنید

فیستول‌های مثانه می‌توانند انواع مختلفی از علائم دستگاه ادراری را ایجاد کنند. علاوه بر عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

مشکل در نگه داشتن ادرار یا نشت ادرار از مکان‌های غیرمعمول (به عنوان مثال واژن).
خروج گاز از مجرای ادرار (دهانه بین مثانه و دستگاه تناسلی)
تغییر رنگ ادرار، ابری یا بوی بد ادرار.

مراقب علائم گوارشی باشید

فیستول می‌تواند باعث درد در لگن یا شکم شود. همچنین ممکن است حالت تهوع، اسهال یا استفراغ را مشاهده کنید. اگرچه این علائم می‌تواند با بیماری‌های مختلفی مشترک باشد، اما اگر آنها را با سایر علائم رایج فیستول (مانند درد و ترشحات دستگاه تناسلی) تجربه کنید، ممکن است نشان دهنده فیستول باشد.

به علائم کلی بیماری توجه کنید

فیستول علاوه بر علائم مشخص خود، می‌تواند علائم مبهمی را ایجاد کند که کل بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت مرتبط با فیستول باشد. ممکن است علائمی مانند موارد زیر را مشاهده کنید:
•   تب.
•   لرز
•   خستگی
•   یک احساس کلی بیمار بودن.

دریافت تشخیص پزشکی

برای ملاقات با پزشک خود وقت بگیرید

اگر فکر می‌کنید ممکن است فیستول داشته باشید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر فیستول درمان نشود، می‌تواند منجر به عفونت یا آسیب بیشتر به بافت‌های اطراف شود. در قرار ملاقات خود، در مورد موارد زیر به پزشک خود بگویید:
•   علائمی که در حال حاضر تجربه می‌کنید.
•   سابقه سلامت کلی خود و هر بیماری پزشکی دیگری که ممکن است داشته باشید.
•   هر دارویی که در حال حاضر استفاده می‌کنید.

اجازه دهید پزشک معاینه فیزیکی انجام دهد

پزشک با انجام معاینه فیزیکی شروع به بررسی علائم قابل مشاهده فیستول می‌کند. همچنین ممکن است توده‌های واضح قابل لمس، مناطق با حساسیت بالا یا سایر علائم بیماری مثلعفونت یا آسیب را داشته باشند.
•   در صورت مشکوک بودن به فیستول واژن، پزشک ممکن است معاینه لگن را انجام دهد و از یک اسپکولوم برای دیدن داخل واژن استفاده کند.
•   برای فیستول‌های مربوط به مقعد یا راست روده، ممکن است پزشک نیاز داشته باشد که داخل راست روده را معاینه کند یا با ابزاری به نام آنوسکوپ به داخل مقعد و راست روده نگاه کند.
•   فیستول‌های مقعدی ممکن است از خارج به صورت روزنه‌هایی در اطراف مقعد دیده شوند.

برای آزمایشات تصویربرداری رضایت دهید

اگر پزشک مشکوک به فیستول است، احتمالاً ۱ یا چند آزمایش تصویربرداری را برای تعیین محل فیستول توصیه می‌کند. آزمایش‌های تصویربرداری معمول عبارتند از:
•   اشعه ایکس از راست روده، دستگاه ادراری و اندام تناسلی؛ برای اینکه فیستول‌های احتمالی در اشعه ایکس قابل مشاهده باشد، باید تزریق یا انما از ماده حاجب (مانند باریم یا ید رادیواکتیو) انجام دهید.
•   سی تی اسکن یا MRI.
•   سونوگرافی از مقعد یا واژن.

در صورت توصیه پزشک، کولونوسکوپی انجام دهید

اگر پزشک مشکوک به فیستول ناشی از بیماری کرون یا اختلال التهابی روده باشد، ممکن است بخواهند کولونوسکوپی انجام دهند. این شامل قرار دادن یک دوربین کوچک از طریق مقعد به روده بزرگ با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر طولانی است.
• معمولاً کولونوسکوپی تحت بیهوشی انجام می‌شود. این به این معنی است که شما در طول عمل نیمه هوشیار خواهید بود، اما نباید احساس ناراحتی کنید.

در صورت لزوم نمونه خون تهیه کنید

برای برخی از انواع فیستول‌ها، ممکن است انجام آزمایش خون مفید باشد. آزمایش خون می‌تواند برای شناسایی بیماری کرون (علت شایع فیستول) مفید باشد.

برای فیستول واژن تست رنگ دوگانه یا رنگ آبی انجام دهید

این آزمایشات برای تشخیص فیستول‌های مربوط به واژن و مثانه یا راست روده استفاده می‌شود. ممکن است از شما خواسته شود که رنگی با رنگ روشن را ببلعید و یا این رنگ را به راست روده یا مثانه تزریق کنید. سپس، یک تامپون را در واژن وارد خواهید کرد. اگر تامپون رنگی شود، این یک سرنخ از محل فیستول است.
• برای مشخص کردن محل فیستول‌ها بین واژن و مجاری ادرار از آزمایشات رنگ دوگانه استفاده می‌شود. آزمایش‌های رنگ آبی، وجود فیستول بین راست روده و واژن را بررسی می‌کند.

آزمایشات پیشنهادی دیگر را انجام دهید

بسته به نوع مشکوک به فیستول، پزشک ممکن است انواع مختلفی از آزمایشات را پیشنهاد دهد. برخی از آزمایشات رایج عبارتند از:
• بیوپسی از بافت روده برای بررسی بیماری کرون.
• آزمایشاتی برای بررسی قدرت و عملکرد راست روده.

در مورد گزینه‌های درمانی خود بحث کنید

درمان مناسب فیستول، به اندازه فیستول، محل قرارگیری و سایر عوامل مرتبط بستگی خواهد داشت. پزشک ممکن است شما را برای درمان به متخصص دیگری مانند متخصص ارولوژی یا متخصص زنان و زایمان ارجاع دهد. درمان‌های معمول شامل:
•   یک برش کوچک برای تخلیه مواد آلوده، انسداد یا مایع جمع شده در فیستول وارد می‌شود.
•   آنتی بیوتیک برای درمان عفونت.
•   جراحی برای ترمیم فیستول.
•   استفاده از چسب‌های دارویی خاص یا مواد دیگر (مانند کلاژن) برای آب بندی یا پر شدن فیستول.
•   برای فیستول‌های بین مقعد و سطح پوست، ممکن است بتوان با ایجاد یک برش کوچک در پوست و عضله‌ی روی فیستول، فیستول را به بهبود ترغیب کرد.

ارزیابی عوامل خطر

تشخیص دهید که به بیماری التهابی روده مبتلا هستید یا خیر

بیماری‌های التهابی روده، مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، می‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع فیستول را افزایش دهد. اگر علائم فیستول دارید و همچنین می‌دانید که به بیماری التهابی روده مبتلا هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر اسهال مداوم، گرفتگی شکم، نفخ، مدفوع خونی، تب، حالت تهوع و کاهش وزن غیرقابل توجیه داشته باشید ممکن است مبتلا به IBD باشید.
• دیورتیکولیت، وضعیتی است که در آن ضایعاتی به شکل جیب در روده بزرگ ایجاد می‌شود و ملتهب یا آلوده می‌شود، می‌تواند منجر به فیستول شود.

به سابقه زایمان خود نگاه کنید

فیستول می‌تواند در هنگام زایمان دشوار یا پیچیده ایجاد شود. در این شرایط فیستول بین راست روده و واژن شایع‌تر است، اما ممکن است در خارج از مقعد نیز فیستول ایجاد کنید. پس از زایمان، به طور منظم با پزشک خود پیگیری کنید تا مطمئن شوید جراحات مرتبط با روند زایمان به درستی بهبود می‌یابند.
• اگر اخیراً زایمان کرده‌اید و علائمی از عفونت یا فیستول مانند تب، درد یا ترشحات بوی بد دارید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

هرگونه سابقه آسیب یا عفونت لگن را بررسی کنید

هر نوع آسیب به روده یا ناحیه لگن می‌تواند شما را در معرض خطر ایجاد فیستول قرار دهد. این نوع آسیب ممکن است در اثر ضربه (به عنوان مثال، آسیب ناشی از تصادف اتومبیل) یا در نتیجه یک عمل جراحی پیچیده لگن (مانند برداشتن رحم) ایجاد شود. شما همچنین می‌توانید در نتیجه عفونت، سرطان یا پرتودرمانی که لگن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، فیستول ایجاد کنید.
• صدمات ناشی از پرتودرمانی ممکن است مدت زمان طولانی طول بکشد. اگر تحت درمان لگن با پرتو قرار گرفته‌اید، ممکن است ۶ ماه تا ۲ سال بعد دچار فیستول شوید.
• برخی از انواع عفونت‌های منتقله از راه جنسی، مانند کلامیدیا و اچ آی وی، ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری برای ایجاد فیستول قرار دهد.

مجله‌ی آموزش ایلیاد