گاستروانتریت چیست و چگونه آن را تشخیص دهیم؟
ارزیابی بیماری
مجله‌ی آموزش ایلیاد - بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای که از نظر پزشکی به آن گاستروانتریت گفته می‌شود، می‌تواند شما را چند بار در یک زمان بیمار کند. اگرچه در اکثر مواقع کشنده نیست، اما در صورت عدم درمان صحیح بیماری، بهبود می‌تواند بسیار دشوار باشد. اگر می‌خواهید هر چه زودتر بهبود پیدا کنید و بهبود یابید، باید اقدامات لازم را برای کنترل علائم، آبرسانی به بدن و استراحت زیاد انجام دهید. اگرچه این بیماری ربطی به آنفلوآنزا ندارد، اما گاهی آن را «آنفلوآنزای معده» و «آنفلوآنزای گاستریک» هم می‌نامند.
ارزیابی بیماری
علائم گاستروانتریت را درک کنید
این بیماری در هر ناحیه از دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد. علائم آن می‌تواند شامل حالت تهوع و استفراغ، اسهال، ناراحتی شکمی و بی حالی عمومی باشد. بخاطر داشته باشید که این علائم می‌توانند شامل تب و علائمی مشابه ویروس آنفلوانزا باشند.
• آنفولانزای معده به خودی خود محدود می‌شود، به این معنی که علائم معمولاً طی ۲ تا ۳ روز به پایان می‌رسند، اما ممکن است تا ۱۰ روز ادامه داشته باشند. هیچ درمانی وجود ندارد، بنابراین تا زمانی که ویروس روند خود را ادامه دهد، بر جلوگیری از شیوع آن و ایجاد آسودگی خاطر تا حد ممکن تمرکز کنید.
• آنفولانزای معده به خودی خود محدود می‌شود، به این معنی که علائم معمولاً طی ۲ تا ۳ روز به پایان می‌رسند، اما ممکن است تا ۱۰ روز ادامه داشته باشند. هیچ درمانی وجود ندارد، بنابراین تا زمانی که ویروس روند خود را ادامه دهد، بر جلوگیری از شیوع آن و ایجاد آسودگی خاطر تا حد ممکن تمرکز کنید.
نحوه شیوع بیماری را بفهمید
ویروس از طریق تماس با غذای آلوده، آب، ظروف و سایر اشیا مانند دستگیره‌های در که فرد آلوده لمس کرده است، گسترش می‌یابد.
بررسی کنید که آیا گاستروانتریت دارید یا خیر
آیا با شخصی که گاستروانتریت دارد تماس گرفته‌اید؟ آیا علائم گاستروانتریت را دارید؟ اگر علائم شما حالت تهوع، استفراغ و اسهال خفیف است، به احتمال زیاد انواع مختلفی از آنفلوانزا معده دارید که به دلیل سه عامل بیماری‌زای ویروسی شایع است: نورو ویروس، روتا ویروس یا آدنو ویروس.
• در بیشتر موارد، برای بهبودی از این ویروس‌ها نیازی به مراقبت‌های پزشکی ندارید.
• در بیشتر موارد، برای بهبودی از این ویروس‌ها نیازی به مراقبت‌های پزشکی ندارید.
اگر بیماری شما بسیار شدید است و یا برای مدت طولانی ادامه دارد، با پزشک خود تماس بگیرید
این مسئله به ویژه اگر با گذشت زمان علائم شما کاهش نیابد بسیار مهم است. در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک تماس بگیرید یا به کلینیک مراجعه کنید:
• استفراغ مداوم یا بیش از یک روز
• تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد
• اسهال بیش از دو روز
• کاهش وزن
• کاهش ادرار
• گیجی
• ضعف
• استفراغ مداوم یا بیش از یک روز
• تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد
• اسهال بیش از دو روز
• کاهش وزن
• کاهش ادرار
• گیجی
• ضعف
بدانید چه موقع باید تحت مراقبت‌های اضطراری قرار بگیرید
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، ممکن است دچار کم آبی شدید یا یک بیماری پزشکی جدی دیگر باشید. بلافاصله به یک اورژانس مراجعه کنید یا برای خدمات اضطراری تماس بگیرید
• تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد
• گیجی
• تنبلی (رخوت)
• تشنج
• مشکل تنفس
• دردهای قفسه سینه یا شکم
• غش کردن
• خون در استفراغ یا مدفوع
• در ۱۲ ساعت گذشته ادرار نداشته باشید
• احساس ضعف یا سبکی سر، به ویژه هنگام ایستادن
• نبض شدید
• درد شدید یا موضعی شکم (این می‌تواند نشان دهنده آپاندیسی یا پانکراتیت باشد)
• تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد
• گیجی
• تنبلی (رخوت)
• تشنج
• مشکل تنفس
• دردهای قفسه سینه یا شکم
• غش کردن
• خون در استفراغ یا مدفوع
• در ۱۲ ساعت گذشته ادرار نداشته باشید
• احساس ضعف یا سبکی سر، به ویژه هنگام ایستادن
• نبض شدید
• درد شدید یا موضعی شکم (این می‌تواند نشان دهنده آپاندیسی یا پانکراتیت باشد)
توجه داشته باشید که کمبود آب بدن در برخی افراد بیشتر تهدید کننده زندگی است
نوزادان و کودکان نوپا همچون افراد دیابتی‌ها، سالمندان یا مبتلایان به اچ آی وی در معرض خطرات بیشتری از جمله کمبود آب بدن هستند. نوزادان و کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر کم آبی شدید قرار دارند. اگر مشکوک هستید که کودک شما از کم آبی رنج می‌برد، سریعاً کمک بگیرید. برخی از علائم رایج عبارتند از:
• به مدت ۵ یا ۶ ساعت بدون پوشک مرطوب
• نقطه فرو رفته در بالای جمجمه
• ادرار تیره
• دهان و چشم‌های خشک‌تر از حد معمول
• کمبود اشک در هنگام گریه
• اگر پوست را نیشگون بگیرید، شکل را حفظ می‌کند
• به مدت ۵ یا ۶ ساعت بدون پوشک مرطوب
• نقطه فرو رفته در بالای جمجمه
• ادرار تیره
• دهان و چشم‌های خشک‌تر از حد معمول
• کمبود اشک در هنگام گریه
• اگر پوست را نیشگون بگیرید، شکل را حفظ می‌کند
سعی کنید از آلوده شدن دیگران جلوگیری کنید
دستان خود را زیاد بشویید. با شستن مکرر دستها، از شیوع بیماری در خانواده خود جلوگیری کنید. مطالعات نشان می‌دهد که برای شستن دستها باید از صابون معمولی (نیازی به صابون ضد باکتری نیست) و آب گرم بین ۱۵ تا ۲۰ ثانیه استفاده کنید تا بسیار کارآمد باشد.
• اگر مجبور نیستید دیگران را لمس نکنید. از آغوش، بوسه یا دست دادن غیرضروری خودداری کنید.
• سعی کنید به سطح‌هایی که مرتباً لمس می‌کنید مانند دستگیره در، دستگیره توالت، دستگیره شیر آب یا دستگیره کابینت آشپزخانه دست نزنید. دست خود را با آستین پیراهن خود بپوشانید، یا ابتدا دستمال را روی دست خود قرار دهید.
• در دستمال یا حتی در آرنج خود عطسه یا سرفه کنید. بازوی خود را از آرنج خم کرده و آن را به سمت بالا بیاورید تا بینی و دهان شما در انحراف بازو باشد. این باعث می‌شود ویروس‌ها روی دست شما قرار نگیرند.
• دستان خود را بشویید یا مرتبا از ضد عفونی کننده دست استفاده کنید. اگر اخیراً عطسه کرده‌اید و یا به دهان‌تان دست زده‌اید دست‌های خود را تمیز کنید.
• اگر مجبور نیستید دیگران را لمس نکنید. از آغوش، بوسه یا دست دادن غیرضروری خودداری کنید.
• سعی کنید به سطح‌هایی که مرتباً لمس می‌کنید مانند دستگیره در، دستگیره توالت، دستگیره شیر آب یا دستگیره کابینت آشپزخانه دست نزنید. دست خود را با آستین پیراهن خود بپوشانید، یا ابتدا دستمال را روی دست خود قرار دهید.
• در دستمال یا حتی در آرنج خود عطسه یا سرفه کنید. بازوی خود را از آرنج خم کرده و آن را به سمت بالا بیاورید تا بینی و دهان شما در انحراف بازو باشد. این باعث می‌شود ویروس‌ها روی دست شما قرار نگیرند.
• دستان خود را بشویید یا مرتبا از ضد عفونی کننده دست استفاده کنید. اگر اخیراً عطسه کرده‌اید و یا به دهان‌تان دست زده‌اید دست‌های خود را تمیز کنید.
کودکان آلوده را در خانه نگه دارید
برای جلوگیری از شیوع عفونت باید کودکان را از رفتن به مدرسه منع کرد و از کودکان نگهداری کرد. مبتلایان به گاستروانتریت حاد (AGE) تا زمانی که دچار اسهال هستند، در مدفوع خود باکتری می‌ریزند، بنابراین تا زمانی که متوقف شود، باید آنها را از دیگران دور نگه دارید.
• وقتی اسهال متوقف شد، کودک آزاد است به مدرسه برگردد، زیرا دیگر برای دیگران مسری نیست. با این حال، ممکن است مدرسه برای بازگشت به یادداشت پزشک احتیاج داشته باشد.
• وقتی اسهال متوقف شد، کودک آزاد است به مدرسه برگردد، زیرا دیگر برای دیگران مسری نیست. با این حال، ممکن است مدرسه برای بازگشت به یادداشت پزشک احتیاج داشته باشد.
درمان علائم
درمان علائم
حالت تهوع را درمان کنید
روی پایین نگه داشتن مایعات تمرکز کنید. این بدان معناست که اگر همه چیز را استفراغ می‌کنید، هدف اصلی شما باید رفع حالت تهوع و جلوگیری از استفراغ باشد. به هیچ وجه مایعات را حذف نکنید، زیرا بیماری شما می‌تواند باعث کم آبی بدن شود و بهبودی شما را کند می‌کند.
• بسیاری از افراد دوست دارند یک نوشیدنی گازدار ساده مانند نوشابه برای درمان حالت تهوع خود بنوشند. دیگران استفاده از زنجبیل را برای آرام کردن حالت تهوع توصیه می‌کنند.
• بسیاری از افراد دوست دارند یک نوشیدنی گازدار ساده مانند نوشابه برای درمان حالت تهوع خود بنوشند. دیگران استفاده از زنجبیل را برای آرام کردن حالت تهوع توصیه می‌کنند.
اسهال را درمان کنید
اسهال را می‌توان مدفوع مایع و مکرر توصیف کرد. بیماران ممکن است آن را متفاوت تجربه کنند. اگر مایعات خود را از طریق اسهال از دست می‌دهید، باید از طریق نوشیدن آب، آب از دست رفته را جایگزین کنید.
• نظرات مختلفی در مورد اینکه وجود دارد که آیا بهتر است اجازه دهیم بیماری از طریق اسهال از بین برود یا با عوامل ضد اسهال مانع شویم. اکثر پزشکان موافقند که داروهای ضد اسهال می‌توانند علائم را طولانی‌تر کنند. قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
• نظرات مختلفی در مورد اینکه وجود دارد که آیا بهتر است اجازه دهیم بیماری از طریق اسهال از بین برود یا با عوامل ضد اسهال مانع شویم. اکثر پزشکان موافقند که داروهای ضد اسهال می‌توانند علائم را طولانی‌تر کنند. قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
کمبود آب بدن را جبران کنید
ترکیبی از استفراغ و اسهال می‌تواند منجر به کمبود آب بدن شود. بزرگسالانی که دچار کم آبی هستند، هنگام ایستادن احساس سرگیجه می‌کنند، هنگام ایستادن نبض سریع دارند، دچار مخاط دهان خشک شده یا احساس ضعف بسیار زیادی دارند. بخشی از مشکل کمبود آب بدن این است که کمبود الکترولیت‌های مهم مانند پتاسیم را به همراه دارد. این تلفات را با مایعات حاوی الکترولیت و همچنین آب آشامیدنی جایگزین کنید.
• اگر مقدار زیادی مایعات از دست می‌دهید و اسهال‌تان شدید است، باید به پزشک مراجعه کنید. بیماری‌های دیگری نیز وجود دارد، مانند عفونت‌های باکتریایی، علل انگلی، یا عدم تحمل لاکتوز یا سوربیتول که همچنین می‌تواند باعث بیماری شود.
• اگر مقدار زیادی مایعات از دست می‌دهید و اسهال‌تان شدید است، باید به پزشک مراجعه کنید. بیماری‌های دیگری نیز وجود دارد، مانند عفونت‌های باکتریایی، علل انگلی، یا عدم تحمل لاکتوز یا سوربیتول که همچنین می‌تواند باعث بیماری شود.
توجه ویژه‌ای به علائم کم آبی در نوزادان و کودکان داشته باشید
نوزادان و کودکان نوپا در معرض خطر کم آبی هستند. اگر آنها مایعات نمی‌نوشند، باید آنها را برای ارزیابی نزد پزشک ببرید، زیرا کودکان بیش از بزرگسالان قربانی کم آبی می‌شوند.
ناراحتی یا درد شکم را درمان کنید
می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید. اگر حمام گرم به شما کمک می‌کند، این کار را انجام دهید. اگر مسکن بدون نسخه درد را تسکین نمی‌دهد، از یک متخصص پزشکی بخواهید که شما را درمان کند.
آنتی بیوتیک مصرف نکنید
از آنجا که التهاب معده‌ای روده‌ای به طور معمول توسط ویروس ایجاد می‌شود، نه باکتری، آنتی بیوتیک‌ها به شما کمک نمی‌کنند که احساس بهتری داشته باشید. آنها را از داروخانه نپرسید و در صورت ارائه آنها را نگیرید. مصرف آنتی بیوتیک در صورت عدم نیاز، باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک را ترغیب می‌کند.
کاری کنید که حالتان بهتر شود
کاری کنید که حالتان بهتر شود
از استرس‌های غیرضروری جلوگیری کنید
به یاد داشته باشید، نقطه آرامش و بهبودی این است که خود را از عوامل استرس‌زا که ممکن است سرعت بهبودی شما را کند کنند، دور کنید. انجام هر کاری برای خلاص شدن از تنش به شما کمک می‌کند تا سریعتر احساس بهتری داشته باشید.
بپذیرید که بیمار هستید و به طور موقت قادر به کار نیستید
انرژی خود را در تلاش برای ادامه کار یا مدرسه هدر ندهید. بیماری اتفاق می‌افتد و احتمالاً مافوق شما این را درک خواهد کرد. در حال حاضر، روی احساس بهتر تمرکز کنید.
برای کارهای روزمره کمک بگیرید
در مورد کارهایی که باید انجام شود، مانند شستن لباس یا گرفتن دارو از داروخانه، از یکی از دوستان یا اقوام خود کمک بخواهید. اکثر مردم خوشحال خواهند شد که استرس اضافی را از شما دور کنند.
مایعات فراوان بنوشید
برای آبرسانی به خود باید تا جایی که می‌توانید مایعات بنوشید. از الکل، کافئین، هر چیز خیلی اساسی یا هر چیزی که بیش از حد اسیدی است (مانند آب پرتقال یا شیر) خودداری کنید.
• نوشیدنی‌های ورزشی باعث آبرسانی به بدن شما و جبران مجدد الکترولیت‌ها می‌شوند، اگرچه بر خلاف گزینه‌های موجود در داروخانه، تضمین نمی‌کند که شما تمام الکترولیت‌های مورد نیاز را به شما بدهد.
• محلول آب رسانی خوراکی خود را درست کنید. اگر در تلاش برای هیدراته ماندن هستید و نمی‌توانید برای خرید محلول الکترولیت در داروخانه از خانه خارج شوید، خودتان آن را تهیه کنید. ۱ لیتر آب تمیز، ۶ قاشق چایخوری (۳۰ میلی لیتر) شکر و نصف قاشق چایخوری (۲.۵ میلی لیتر) نمک را مخلوط کرده و تا آنجا که می‌توانید بنوشید.
• نوشیدنی‌های ورزشی باعث آبرسانی به بدن شما و جبران مجدد الکترولیت‌ها می‌شوند، اگرچه بر خلاف گزینه‌های موجود در داروخانه، تضمین نمی‌کند که شما تمام الکترولیت‌های مورد نیاز را به شما بدهد.
• محلول آب رسانی خوراکی خود را درست کنید. اگر در تلاش برای هیدراته ماندن هستید و نمی‌توانید برای خرید محلول الکترولیت در داروخانه از خانه خارج شوید، خودتان آن را تهیه کنید. ۱ لیتر آب تمیز، ۶ قاشق چایخوری (۳۰ میلی لیتر) شکر و نصف قاشق چایخوری (۲.۵ میلی لیتر) نمک را مخلوط کرده و تا آنجا که می‌توانید بنوشید.
از غذاهایی که باعث بهبودی شما نمی‌شوند، خودداری کنید
اگر زیاد استفراغ می‌کنید، سعی کنید از بازگشت غذاهایی که می‌توانند ناراحت کننده یا دردناک باشند، مانند چیپس یا غذاهای پرادویه، خودداری کنید. علاوه بر این، از مصرف محصولات لبنی در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول خودداری کنید، زیرا آنها باعث تشدید علائم اسهال می‌شوند. وقتی می‌توانید چیزی بخورید، به آرامی به سراغ سوپ‌ها و آب گوشت‌ها بروید و سپس غذاهای نرم بخورید.
غذاهای نرم بخورید
سعی کنید به رژیم BRAT که مخفف حروف اول موز، برنج، پوره سیب و نان تست است، بچسبید.
• موز در تأمین تغذیه ملایم و غنی بودن از پتاسیم، وظیفه مضاعفی را بر عهده خواهد داشت که تلفات ناشی از اسهال را جبران می‌کند.
• برنج نرم است و حتی افرادی که تهوع دارند نیز می‌توانند آن را بخورند. ممکن است بخواهید آب برنج را که با کمی شکر مخلوط شده است امتحان کنید.
• پوره سیب نیز ملایم و شیرین است، حتی اگر هر ۳۰ دقیقه فقط یک قاشق بخورید، خوب است. این امر به صبر و شکیبایی نیاز دارد، مخصوصاً در صورت معالجه کودکان، زیرا آنها ممکن است فقط جرعه‌های کوچک یا قاشق غذاخوری را تحمل کنند. شما باید به این مقادیر کم راضی باشید، زیرا مقادیر زیاد باعث استفراغ می‌شود و در نتیجه با تلاش‌های شما مقابله می‌کند.
• نان تست منبع بی نظیر کربوهیدرات است که اکثر آنها می‌توانند جلوی آن را بگیرند.
• در صورت ممکن، غذای کودک بخورید. غذای کودک هم برای معده ملایم است و هم هضم آن آسان است و پر از ویتامین و مواد مغذی است. اگر نمی‌توانید چیز دیگری بخورید، این را امتحان کنید.
• موز در تأمین تغذیه ملایم و غنی بودن از پتاسیم، وظیفه مضاعفی را بر عهده خواهد داشت که تلفات ناشی از اسهال را جبران می‌کند.
• برنج نرم است و حتی افرادی که تهوع دارند نیز می‌توانند آن را بخورند. ممکن است بخواهید آب برنج را که با کمی شکر مخلوط شده است امتحان کنید.
• پوره سیب نیز ملایم و شیرین است، حتی اگر هر ۳۰ دقیقه فقط یک قاشق بخورید، خوب است. این امر به صبر و شکیبایی نیاز دارد، مخصوصاً در صورت معالجه کودکان، زیرا آنها ممکن است فقط جرعه‌های کوچک یا قاشق غذاخوری را تحمل کنند. شما باید به این مقادیر کم راضی باشید، زیرا مقادیر زیاد باعث استفراغ می‌شود و در نتیجه با تلاش‌های شما مقابله می‌کند.
• نان تست منبع بی نظیر کربوهیدرات است که اکثر آنها می‌توانند جلوی آن را بگیرند.
• در صورت ممکن، غذای کودک بخورید. غذای کودک هم برای معده ملایم است و هم هضم آن آسان است و پر از ویتامین و مواد مغذی است. اگر نمی‌توانید چیز دیگری بخورید، این را امتحان کنید.
تا می‌توانید استراحت کنید
بسیار مهم است که خواب کافی داشته باشید در حالی که بدن شما سعی در مقابله با آنفلوآنزای معده دارد. وقت بگذارید تا حداقل ۸ تا ۱۰ ساعت در روز بخوابید.
• چرت بزنید. اگر می‌توانید از محل کار یا مدرسه در خانه بمانید و هر وقت احساس خستگی کردید و بعد از ظهرها چرت بزنید. به هیچ وجه احساس بدی نکنید، خوابیدن در واقع برای بدن شما لازم است تا خود را ترمیم و بهبود دهد.
• چرت بزنید. اگر می‌توانید از محل کار یا مدرسه در خانه بمانید و هر وقت احساس خستگی کردید و بعد از ظهرها چرت بزنید. به هیچ وجه احساس بدی نکنید، خوابیدن در واقع برای بدن شما لازم است تا خود را ترمیم و بهبود دهد.
اگر مرتبا استفراغ می‌کنید از داروی خواب آور استفاده نکنید
هرچقدر هم که وسوسه انگیز باشد، در حالی که هنوز استفراغ می‌کنید از قرص‌های خواب آور دور باشید. خوابیدن به پشت و استفراغ از بینی و دهان می‌تواند زندگی را تهدید کند.
- سعی نکنید وقتی احساس استفراغ می‌کنید آن را نادیده بگیرید
- به محض اینکه احساس کردید قصد استفراغ دارید، سریع حرکت کنید. بهتر است برای زنگ هشدار کاذب بلند شوید تا اینکه روی کاناپه بالا بیاورید.
• نزدیک دستشویی بمانید. اگر بتوانید خود را به توالت برسانید، شستشو راحت‌تر از تمیز کردن کف است.
آرام آرام به زندگی روزمره خود بازگردید
با شروع بهبودی، کارهای معمول خود را به زندگی روزمره خود اضافه کنید. با دوش گرفتن و لباس پوشیدن به محض توانایی شروع کنید. سپس به انجام کارهای منزل، رانندگی و بازگشت به محل کار و تحصیل خود ادامه دهید.
مجله‌ی آموزش ایلیاد