چطور بیماری کیسه صفرا را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - کیسه صفرا اندام هضم کوچکی است که عملکرد اصلی آن ذخیره‌ی صفرای ایجاد شده توسط کبد است. گاهی اوقات کیسه صفرا به درستی کار نمی‌کند، و می‌تواند با سنگ صفرا پر شود. بیماری کیسه صفرا بیشتر در خانم‌ها، افراد دارای اضافه وزن، افرادی که مشکلات گوارشی و روده‌ای دارند و کسانی که سطح کلسترول خون بالا دارند بیشتر دیده می‌شود. یک مولفه ژنتیکی نیز وجود دارد. سنگ‌های صفراوی علت اصلی بیماری کیسه صفرا هستند. با این حال، دو علت غیر معمول سرطان کیسه صفرا و حمله کیسه صفرا، یا کولسیستیت است. شناسایی علائم و جستجوی درمان بیماری کیسه صفرا می‌تواند به شما در جلوگیری از ناراحتی و عوارض پزشکی کمک کند.

 

وقتی مایع گوارشی کیسه صفرا به رسوبات سخت تبدیل می‌شود، می‌تواند سنگ صفرا را ایجاد کند. اندازه این رسوبات می‌تواند از اندازه یک دانه شن و ماسه تا یک توپ بزرگ گلف باشد.

 

به رنگ مایل به زرد پوست یا سفیدی چشم و مدفوع سفید یا گچی توجه کنید. زردی معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که سنگ صفرا مجرای صفراوی را مسدود کرده باشد، که باعث بازگشت صفرا به کبد می‌شود. در نتیجه صفرا ممکن است شروع به نشت در جریان خون کند.

 

کولسیستیت یا التهاب کیسه صفرا می‌تواند به دلیل سنگ کیسه صفرا، تومورها یا سایر مشکلات کیسه صفرا ایجاد شود. این حملات غالباً منجر به درد شدیدی می‌شود که به طور کلی می‌تواند در امتداد سمت راست بدن یا بین دو استخوان شانه ایجاد شود. این درد اغلب با حالت تهوع و ناراحتی‌های دیگر معده همراه است.
•    تجمع بیش از حد صفرا در کیسه صفرا می‌تواند باعث حملات کیسه صفرا شود.
•    افراد مختلف حملات کیسه صفرا را متفاوت تجربه می‌کنند. اگرچه درد به طور معمول در سمت راست یا بین اسخوان‌های شانه وجود دارد، اما ممکن است احساس کمردرد، گرفتگی عضلات یا موارد مشابه دیده شود.

 

وعده‌های غذایی بزرگ یا چرب می‌توانند باعث حمله کیسه صفرا شوند. این حملات غالباً در هنگام عصر، چند ساعت پس از صرف غذا رخ می‌دهد.
•    حملات کیسه صفرا معمولاً علامتی است که نشان می‌دهد مشکل دیگری در کیسه صفرا وجود دارد. اگر عملکرد کیسه صفرا به خطر بیفتد و کیسه صفرا به سرعت لازم خالی نشود، ممکن است حمله کیسه صفرا رخ دهد.

برخی از علائم اولیه بیماری کیسه صفرا شامل گاز، آروغ زدن، سوزش معده، احساس نفخ، یبوست یا سوهاضمه است. این علائم ممکن است یه خودی‌خود و به راحتی از بین برود و یا به یک مشکل جدی تبدیل شود، اما مداخله زودهنگام می‌تواند کلیدی باشد.
•    این علائم نشان می‌دهد که غذا به درستی هضم نمی‌شود که این امری معمول در بیماری کیسه صفرااست.
•    همچنین ممکن است یک پیچش یا دردی وجود داشته باشد که مانند گاز یا گرفتگی در قسمت میانی شکم احساس شود.

 

این علائم ممکن است شامل حالت تهوع مداوم، ضعف، خستگی مداوم و استفراغ باشد.

 

مشکلات کیسه صفرا اغلب می‌تواند به صورت درد در قسمت فوقانی شکم ظاهر شود که اغلب (اما نه همیشه) به شانه راست منتقل می‌شود. این درد بسته به علت مشکل خاص کیسه صفرا، می‌تواند دائمی باشد یا ممکن است بیاید و برود.
•    این درد ممکن است بعد از وعده غذایی حاوی چربی زیادتر باشد.

 

اگر همیشه بوی بدن یا هالیتوز (بوی بد دهان مزمن) داشته‌اید، بعید است به معنای مشکل صفرا باشد. با این حال، اگر این موارد به طور ناگهانی ایجاد شود و در عرض چند روز از بین نرود، می‌تواند نشانه هایی از یک مشکل اساسی مانند سوء عملکرد کیسه صفرا باشد.

 

یکی از واضح‌ترین علائم مشکل کیسه صفرا مدفوع است که رنگ مدفوع روشن یا گچی است. مدفوع روشن و شل ممکن است نتیجه صفرا ناکافی باشد. همچنین ممکن است بدون اینکه تغییری در میزان مصرف آب داشته باشید، ادرار تیره‌تر از حد معمول داشته باشید.
•    برخی از افراد اسهال را تجربه می‌کنند که ممکن است حداکثر سه ماه یا بیشتر طول بکشد و ممکن است روزانه تا ده بار مدفوع داشته باشند.

 

این موارد به طور کلی با مراحل پیشرفته‌تر بیماری کیسه صفرا اتفاق می‌افتد. باز هم، اینها علائمی هستند که با بیماری‌های دیگر مشترک هستند، اما اگر به مشکلات معده و سایر شاخص‌های بیماری کیسه صفرا مبتلا شده‌اید، تب می‌تواند نشانه بدی برای پیشرفت بیماری باشد.

اگر علائم شما با بسیاری از موارد بالا مطابقت دارد، قطعاً باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. اگر علائمی را تجربه می‌کنید و اگر علائم شما بدتر می‌شود یا علائم جدیدی پیدا کردید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
•    برخی از مشکلات کیسه صفرا، مانند سنگ‌های صفراوی کوچکتر، به درمان پزشکی تهاجمی احتیاج ندارند. اینها بعضی اوقات می‌توانند به تنهایی برطرف شوند. با این حال، برای تعیین این موضوع به ویزیت پزشک نیاز است.

برای تعیین میزان کارآیی عملکرد کیسه صفرا یا وجود انسداد بزرگ در اندام، سونوگرافی لازم است. تکنسین سونوگرافی سنگ صفرا، جریان صفرا و علائم تومور (که نادر است) را بررسی می‌کند.
•    بیشتر پولیپ‌های موجود در کیسه صفرا در حین سونوگرافی بسیار کوچک هستند و نیازی به برداشتن ندارند. پزشک شما ممکن است بخواهد از طریق معاینات سونوگرافی اضافی، پولیپ‌های کوچکتر را کنترل کند تا اطمینان حاصل کند که رشد نمی‌کنند. پولیپ‌های بزرگتر به طور کلی نشان دهنده خطر بیشتر سرطان کیسه صفرا است.
•    برداشتن پولیپ‌های کیسه صفرا به تشخیص پزشک شما انجام می‌شود.

 

بسیاری از مشکلات کیسه صفرا با برداشتن سنگ‌های صفراوی بزرگ یا خود کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) برطرف می‌شود. بدن بدون کیسه صفرا می‌تواند به طور طبیعی کار کند، بنابراین اگر پزشک توصیه می‌کند آن را خارج کنید، نگران نباشید.
•    سنگ‌های صفراوی تقریباً هرگز با دارو درمان نمی‌شوند. سالها طول می‌کشد تا سنگ با دارو حل شود و سنگ‌هایی که می‌توانند به طور موثر درمان شوند بسیار کوچک هستند که تقریباً هرگز ارزش آزار را ندارد.
•    برداشتن کیسه صفرا گاهی اوقات عوارض جانبی دارد، (مانند مدفوع شل) اما نه همیشه.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد