چطور وجود فتق در بدن را تشخیص دهیم؟

مجله‌ی آموزش ایلیاد - فتق زمانی اتفاق می‌افتد که ناحیه‌ای از دیواره عضله که اندام‌های داخلی بدن را در محل خود نگه داشته، ضعیف شده باشد. هنگامی که ناحیه ضعیف شده به اندازه کافی بزرگ شد، بخشی از اندام داخلی شروع به بیرون زدن می‌کند. خوشبختانه روش‌های مختلفی برای تشخیص اینکه آیا فتق دارید یا خیر و در صورت وجود چه نوع فتق است وجود دارد.

 

فتق می‌تواند به روش‌های مختلف ، مناطق مختلف بدن را تحت تأثیر قرار دهد، ولی معمولا فتق در ناحیه شکم یا اطراف آن متداول‌ترین نوع فتق است. این فتق‌ها عبارتند از:
•    فتق هیاتال که قسمت فوقانی شکم را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ هیاتوس شکافی در دیافراگم است که ناحیه قفسه سینه را از شکم جدا می‌کند.  فتق هیاتال در دو نوع وجود دارد: کشویی یا پارازوفاژ. فتق هیاتال هم در آقایان و هم در خانم‌ها رخ می‌دهد و به طور معمول در افراد بالای ۵۰ سال و افراد چاق بیشتر دیده می‌شود.
•    فتق اپی گاستریک؛ زمانی اتفاق می‌افتد که لایه‌های کوچکی از چربی از دیواره شکم بین استخوان پستان و ناف شما عبور کند. می‌توانید همزمان بیش از یکی از این موارد را داشته باشید. اگرچه فتق‌های اپی گاستریک اغلب هیچ علامتی ندارند، اما ممکن است لازم باشد با جراحی درمان شوند.
•    فتق برشی؛ زمانی اتفاق می‌افتد که مراقبت‌های نادرست پس از جراحی شکم منجر به برجستگی در جای زخم جراحی شود. غالباً، پوشش مش به اشتباه نصب شده و روده‌ها از مش خارج می‌شوند و باعث ایجاد فتق می‌شوند.
•    فتق نافی: که بخصوص در نوزادان شایع است. هنگام گریه کودک، معمولاً یک توده در اطراف ناحیه شکم بیرون می‌زند.

فتق همچنین می‌تواند کشاله ران، لگن یا ران را تحت تأثیر قرار دهد. این نوع فتق‌ها زمانی بروز می‌کند که روده از پوشش داخلی خود خارج می‌شود و باعث ایجاد توده‌های ناراحت کننده و گاهی دردناک در این مناطق می‌شود.
•    فتق کشاله ران؛ ناحیه کشاله ران را تحت تأثیر می‌گذارد و هنگامی اتفاق می‌افتد که بخشی از روده کوچک از طریق پوشش داخلی شکم برآمده شود. جراحی گاهی برای این نوع فتق ضروری است، زیرا عوارض آن باعث به خطر انداختن جان بیمار می‌شود.
•    فتق ران؛ در قسمت فوقانی ران، درست زیر کشاله ران، تأثیر می‌گذارد. اگرچه ممکن است هیچ دردی نداشته باشد، اما به نظر می‌رسد که در قسمت فوقانی ران شما برجستگی وجود دارد. فتق ران در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد.
•    فتق مقعدی، یا افتادگی رکتوم؛ ممکن است باعث کشیده شدن کل راست روده از مقعد شود، یا ممکن است فقط بخشی را از داخل آن رد کند. فتق مقعدی نادر است و ممکن است هر کسی را درگیر کند، اما به احتمال زیاد در بزرگسالان مسن با سابقه یبوست یا ضعف کف لگن دیده می‌شود. آنها اغلب با بواسیر یا هموروئید اشتباه گرفته می‌شوند، اما این دو یک چیز نیستند.

فتق می‌تواند مناطقی غیر از ناحیه شکم و کشاله ران را تحت تأثیر قرار دهد. به طور خاص، فتق‌های زیر ممکن است مشکلات پزشکی برای افراد ایجاد کنند:
•    دیسک‌های فتق شده؛ زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک در ستون فقرات شما بیرون بیاید و شروع به خاراندن عصب کند. دیسک‌های اطراف ستون فقرات مانند کمک فنر هستند، اما می‌توانند به دلیل آسیب دیدگی یا بیماری از جای خود خارج شوند و در نتیجه دیسک فتق ایجاد می‌شود.
•    فتق داخل جمجمه یا فتق مغزی؛ که در داخل سر ایجاد می‌شود. این موارد هنگامی اتفاق می‌افتد که بافت مغز، مایعات و رگ‌های خونی از موقعیت معمول خود در جمجمه دور شوند، اغلب پس از آسیب به سر، سکته مغزی یا تومور ایجاد می‌شوند. هر فتق مغزی یک فوریت پزشکی است و باید فوراً تحت درمان قرار گیرد.

فتق ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. به محض تشکیل، ممکن است درد ایجاد کنند و یا حتی ممکن است درد ایجاد نکنند. به دنبال این علائم، به خصوص فتق واقع در ناحیه شکم یا کشاله ران باشید:
•    در جایی که درد وجود دارد تورم مشاهده می‌کنید. تورم معمولاً در سطح مناطقی مانند ران، شکم یا کشاله ران است.
•    ورم ممکن است اذیت کننده باشد یا ممکن است نباشد.
•    برآمدگی‌ها، مانند مواردی که در فتق کشاله ران مشاهده می‌کنید، معمولاً هنگام دراز کشیدن می‌توانند به داخل شکم فرو بروند. برآمدگی‌هایی که با فشار دادن داخل نمی‌روند، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
•    ممکن است دردی را مشاهده کنید که از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است. یک علامت رایج فتق دردناک در هنگام فشار دادن یا انجام یک فعالیت شدید است. اگر در طول فعالیت‌های زیر درد احساس می‌کنید، ممکن است فتق داشته باشید:
•    اجسام سنگین را بلند کنید.
•    سرفه یا عطسه کنید
•    ورزش کنید.
•    درد فتق اغلب در پایان روز یا بعد از ایستادن طولانی مدت بیشتر شود.

 

فتق‌هایی وجود دارد که پزشکان به آن «در دام افتاده» یا «خفه شده» می‌گویند، به این معنی که اندام مورد نظر خون رسانی را از دست می‌دهد یا جریان روده را مسدود می‌کند. این فتق‌ها نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
•    با یک دکتر ملاقات بگذارید. اطمینان حاصل کنید که تمام علائم خود را به پزشک بگویید.
•    تحت معاینه بدنی قرار بگیرید. پزشک بررسی می‌کند که هنگام بلند کردن، خم شدن یا سرفه، اندازه منطقه افزایش می‌یابد یا خیر.

 

فتق می‌تواند به دلایل زیادی از جمله تحمل فشار زیاد در توالت، یبوست مزمن، برداشتن وسایل سنگین و سیگار کشیدن رخ دهد. در اینجا چند مورد دیگر از عواملی وجود دارد که افراد را در معرض خطر فتق قرار می‌دهد:
•    ژنتیک: اگر هر یک از والدین شما فتق داشته باشند، احتمال ابتلا به آن در شما نیز وجود دارد.
•    سن: هر چه پیرتر شوید احتمال فتق بیشتر می‌شود.
•    بارداری: در حین بارداری، شکم مادر کشیده می‌شود و احتمال فتق را بیشتر می‌کند.
•    کاهش ناگهانی وزن: افرادی که به طور ناگهانی وزن کم می‌کنند بیشتر در معرض خطر فتق قرار دارند.
•    چاقی: افرادی که دارای اضافه وزن هستند در مقایسه با افرادی که دچار چاقی نیستند بیشتر در معرض فتق هستند.
•    سرفه مداوم: سرفه فشار و استرس زیادی به شکم وارد می‌کند و می‌تواند منجر به فتق شود.

 

مجله‌ی آموزش ایلیاد